Hà Linh -
Một cuộc đụng độ nảy lửa mới vừa diễn ra khi Walcott công bố một bài thơ đả kích cay độc Naipaul.
Tuần trước, Walcott, Nobel Văn học năm 1992, tham dự Liên hoan văn học Calabash ở Jamaica. Sau khi nhã nhặn giới thiệu với độc giả về cuốn tiểu thuyết White Egrets sắp xuất bản của mình, nhà văn dành phần lớn thời gian để nhạo báng đồng nghiệp bằng bài thơ mang tên The Mongoose (Cầy mangut). Tác phẩm vừa được Walcott sáng tác, nhằm phủ nhận những thành tựu văn chương của tiểu thuyết gia từng đoạt giải Nobel năm 2001. Ngay từ đầu bài thơ, Walcott đã "nã đại bác" ngay vào sự nghiệp của Naipaul: I have been bite, I must avoid infection/Or else I'll be as dead as Naipaul's fiction (Tôi vừa bị chó cắn/Phải chống nhiễm trùng thôi/ Không thì sẽ bị liệt/Như truyện của Naipaul).
Trước khi "nổ súng", Walcott đã có đoạn giao đãi: "Tôi nghĩ quý vị đã nhận ra Ngài Naipaul... Tôi sắp sửa thể hiện cơn điên của mình đây". Và The Mongoose đã được đọc to trong sự la ó huyên náo và những cái miệng há hốc ra vì ngỡ ngàng của đám đông độc giả.
Với những ngôn từ đầy hằn học được kết hợp thành những cặp câu vần điệu, Walcott chế nhạo kỹ thuật viết lách của Naipaul, đặc biệt là trong các tiểu thuyết Half a Life và Magic Seeds. Ông không tin được rằng, Naipaul như ông thấy hiện nay, lại có thể là tác giả của kiệt tác A House for Mr Biswas ra đời năm 1961. Walcott miêu tả, bộ râu rậm rạp của Naipaul: "Nhằm đậy che nét mặt/Vẫn luôn cười nhếch mép".
 |
| Naipaul và Walcott. |
Sau đó, bài thơ chuyển mũi nhọn tấn công sang thói chối bỏ nguồn gốc quê hương của Naipaul. Walcott cho rằng, tác giả Khúc quanh một dòng sông thường xuyên phủ nhận gốc gác Caribbe của mình để giành được sự ưu ái từ phía chính phủ Anh. Bài thơ lấy tên The Mongoose, ám chỉ một loài động vật có xuất xứ từ Ấn Độ được mang vào vùng Caribbe. Tổ tiên Naipaul vốn là người Ấn, di cư sang Trinidad vào thế kỷ 19.
Walcott ngầm so sánh tiểu thuyết gia nổi tiếng với thân phận loài động vật này. Ông viết: "The mongoose takes its orders (phẩm chức, huân chương) from the Raj" (Con mangut nhận phẩm tước của chính thể Raj [ 1]". Trong một đoạn thơ khác, Walcott mỉa mai thói hám của lạ và thói quen qua lại với gái điếm bằng những câu không kém phần thô lỗ: He doesn't like black men but he loves black cunt. (Ông ghét người da đen nhưng yêu những gì bẩn thỉu).
Bài thơ của Walcott được coi là sự lăng mạ có sức công phá bằng bom tấn dội xuống thanh danh của Naipaul. Đây là cú đòn mới nhất nhà văn này nhận được sự khi một cuốn tiểu sử về ông ra mắt, tiết lộ những sự thật khiến độc giả choáng váng. Jackie Kay - nhà thơ Anh, người cũng có mặt tại festival Calabash nhận định: "The Mongoose là bài thơ giật gân nhất được đọc trước đám đông mà tôi từng biết. Tôi nhớ là đám đông đả ngả rạp về phía trước với sự tập trung chú ý đến kỳ lạ".
Hành động bất ngờ của Walcott đã trở thành tiêu điểm nóng của báo chí. Trong bài viết thể hiện sự ủng hộ nhà thơ, nhật báo Gleaner đặt tít: "Walcott tấn công Naipaul". Kwame Dawes, một thành viên Ban tổ chức festival nhận định, người dân vùng Caribbe chắc sẽ đứng về phía Walcott, vì họ vốn giận thói chối bỏ gốc gác của Naipaul.
Patrick French, tác giả cuốn tiểu sử về Naipaul cho biết, hận thù của hai nhà văn bắt đầu nảy ra từ khoảng những năm 1960. Hàng chục năm trời, hai người âm ỉ chọc tức nhau qua nhiều bài viết và các cuộc phỏng vấn.
Sau khi công bố bài thơ trước đám đông, Walcott từ chối đưa ra bất cứ bình luận gì thêm về sáng tác mới này. Ông cũng để ngỏ khả năng xuất bản nó bằng giấy trắng mực đen. Naipaul cũng nín nhịn, chưa phát biểu điều gì. French đoán: "Nếu hiểu rõ Naipaul, bạn sẽ biết, ông sẽ không nói gì lúc này hết. Nhưng đến lúc nào đó, ông sẽ bất ngờ đánh trả".
(Nguồn: Guardian)