Hội nghị thượng đỉnh Trung - Hàn - Nhật được tổ chức vào ngày mai sẽ là bước đột phá ngoại giao đối với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, người đã tìm kiếm cơ hội họp một với một với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye, trong bối cảnh Mỹ đang cố thúc đẩy hai đồng minh châu Á gạt đi quá khứ cay đắng để cùng đối diện với một Trung Quốc ngày càng quyết đoán.
"Chúng tôi đã tiến hành một chính sách ngoại giao ngày càng trưởng thành với cả Mỹ và Trung Quốc trong những năm qua", Reuters dẫn lời một quan chức Hàn Quốc, nói. "Trong trường hợp của Nhật Bản thì mọi chuyện khó khăn hơn, nhưng chúng tôi hiểu rằng cần tiến về phía trước".
Quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc với Trung Quốc đã bị rối bời bởi điều Bắc Kinh và Seoul xem là "sự ngoan cố" của Tokyo đối với những tội ác chiến tranh trong quá khứ, đặc biệt là vấn đề phụ nữ Hàn Quốc bị coi là nô lệ tình dục khi phải hành nghề gái điếm trong các nhà thổ của quân Nhật trong Thế chiến II.
"Trung Quốc chưa sẵn sàng, Hàn Quốc chưa sẵn sàng, nhưng Mỹ muốn Nhật Bản và Hàn Quốc xích lại gần hơn", cựu chuyên gia ngoại giao Nhật Kunihiko Miyake nói.
Bà Park đã có những hành động nhằm mang Hàn Quốc và Trung Quốc - một trong những đối tác thương mại lớn nhất của nước mình – xích lại gần nhau. Bà đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình 6 lần. Với Thủ tướng Lý Khắc Cường, cuộc gặp ngày 1/11 tại Seoul sẽ là lần thứ 5.
Ít ai trông đợi các nước sẽ thể hiện thật nhiều thiện chí trong hội nghị này, nhưng đối với bà Park, đây là cơ hội để tìm giải pháp cho các vấn đề liên quan đến lợi ích khu vực, bao gồm cả việc thúc đẩy quan hệ kinh doanh và đối phó các chương trình vũ khí của Triều Tiên.
"Tôi nghĩ rằng hợp tác kinh tế có khả năng là nội dung nổi bật trong cuộc họp", Tổng thư ký nội Nhật Bản Yoshihide Suga nói.
Hội nghị thượng đỉnh ba nước vốn được tổ chức hàng năm kể từ năm 2008 để thảo luận về hợp tác kinh tế, nhưng đã bị dừng sau năm 2012 trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao.
Cộng đồng doanh nghiệp Hàn Quốc và Nhật Bản hoan nghênh hội nghị lần này, đánh dấu cuộc đàm phán hai chiều đầu tiên giữa bà Park và ông Abe kể từ khi họ nhậm chức. Ông Abe đã gặp ông Tập hai lần kể từ tháng 11/2014.
Seoul và Tokyo có lịch sử hợp tác kinh tế lâu dài, nhưng các tranh cãi ngoại giao đã ảnh hưởng đến thương mại song phương, khiến nó bắt đầu giảm kể từ năm 2011, Kim Bong-man, người đứng đầu về hợp tác khu vực tại Liên đoàn công nghiệp Hàn Quốc cho biết.
"Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng hội nghị thượng đỉnh Hàn - Nhật sẽ là cơ hội để bình thường hóa quan hệ".
Trọng Nghĩa