Hầm mộ được khai quật tại Krasnoyarsk, Siberia. Ảnh: Dimitry Vinogradov/Haaretz
Mùa thu năm 2021, máy xúc san ủi một gò đất tại Krasnoyarsk trong quá trình mở rộng nghĩa trang Shinnoye từ thế kỷ 19 và phát hiện hầm mộ 2.000 năm tuổi đồ sộ thuộc một nền văn hóa kiểu Scythia chưa từng biết đến. Hè năm ngoái, tiến sĩ Dimitry Vinogradov từ Đại học Liên bang Siberia cùng một nhóm nhà khảo cổ tới đây khai quật, Ancient Origins hôm 3/1 đưa tin.
Hàng trăm năm qua, giới chuyên gia đã tìm thấy khoảng 150 ngôi mộ cổ xung quanh Krasnoyarsk, nhưng đây là hầm mộ đầu tiên được khai quật sau 65 năm. Vinogradov giải thích, khi ủi đỉnh gò đất, máy xúc đã làm hư hại phần trên của hầm mộ, đồng thời làm lộ chiếc hố lớn hình chữ nhật.
Việc san ủi làm hư hại nhiều đồ tạo tác bên trong, nhưng nhóm nghiên cứu tham khảo các bức ảnh lịch sử và xác định đường kính ban đầu của ngôi mộ là khoảng 30 m. Ngôi mộ được lót bằng những bức tường gỗ và một tấm thảm vỏ cây bạch dương. Các chuyên gia cho rằng đỉnh của hầm mộ cũng bằng gỗ, tạo thành một "hầm mộ hộp".
Nhóm nhà khảo cổ khai quật được hàng loạt vật dụng hàng ngày, vũ khí và cả những đồ tạo tác linh thiêng mà người chết sẽ sử dụng trong hành trình sang thế giới bên kia. Dao, gương, kim và bình gốm dùng để ăn uống nằm rải rác giữa những chiếc rìu chiến và dao găm nhỏ bằng đồng mang tính biểu tượng. Ngoài ra, nhóm chuyên gia còn tìm thấy những miếng đồng và hạt đồng lớn, trong đó có một miếng đồng khắc họa hươu - một motif phổ biến trong nghệ thuật của người Scythia ở Siberia cổ đại.
Vinogradov nhận định, với khoảng 50 hài cốt, nhiều khả năng đây là một hầm mộ gia đình và được nhiều thế hệ sử dụng. Màu của đất trong gò cho thấy địa điểm này từng tiếp xúc với nhiệt độ cao. Nhóm nghiên cứu suy luận, khi hầm mộ chứa đầy hài cốt và không còn chỗ trống, nó đã bị niêm phong và thiêu cháy.
Thu Thảo (Theo Ancient Origins)