Vào 16h50 ngày 8/10 (giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Kinh tế học 2018 thuộc về hai nhà khoa học - William Nordhaus với nghiên cứu về kinh tế học khí hậu và Paul Romer với nghiên cứu về thuyết tăng trưởng nội sinh. Cả hai đều mang quốc tịch Mỹ.
Ông Nordhaus sinh năm 1941, hiện là giảng viên Đại học Yale (Mỹ). Ông Romer sinh năm 1955, đang giảng dạy tại Trường Kinh doanh Stern thuộc Đại học New York (Mỹ).
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhận xét, Nordhaus và Romer đã đưa kinh tế vĩ mô lên quy mô toàn cầu, nhằm giải quyết một số thách thức lớn nhất của thế giới. Đó là những thiệt hại gây ra bởi biến đổi khí hậu, và cách đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế vững mạnh.
Kinh tế thường là giải thưởng cuối cùng được trao mỗi mùa Nobel hàng năm, sau Nobel Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển - Alfred Nobel. Giải này được bổ sung năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển - Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này.
Dù vậy, quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác. Nhà khoa học giành Nobel Kinh tế sẽ được trao 9 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1,01 triệu USD).
Năm ngoái, giải thưởng được trao cho nhà khoa học Richard H.Thaler (Mỹ) tại Đại học Chicago. Nghiên cứu đạt giải của ông đề cập đến kinh tế học hành vi.
Trước đó, giới phân tích cũng đưa ra vài cái tên có thể đạt giải năm nay. Đó là William Nordhaus từ Đại học Yale với công trình về tính kinh tế của biến đổi khí hậu.
Một ứng cử viên tiềm năng khác là nữ giáo sư kinh tế Học viện Công nghệ Massachusetts - Esther Duflo với phân tích về các nền kinh tế đang phát triển. Nhóm học giả Wesley M. Cohen từ Đại học Duke và Daniel A. Levinthal từ Đại học Pennsylvania cũng nổi bật với nghiên cứu về khả năng hấp thụ của các công ty và đóng góp của nó trong việc nâng cao nhận thức của con người về cách vận hành của các nền kinh tế, ngành công nghiệp và doanh nghiệp sáng tạo.
Đến nay, giải Nobel Kinh tế học đã được trao 50 lần cho 76 nhà khoa học. Độ tuổi trung bình của những người này là 67. Người trẻ nhất được xướng tên năm 51 tuổi, và cao tuổi nhất là 90. Phụ nữ duy nhất từng được trao Nobel Kinh tế là bà Elinor Ostrom, với nghiên cứu về Phương thức điều hành nền kinh tế, cùng Oliver E. Williamson năm 2009.
Danh sách những người từng đoạt giải Nobel Kinh tế các năm 2007 - 2017:
Năm |
Người đạt giải |
Công trình |
Quốc gia |
2017 | Richard H.Thaler | Kinh tế học hành vi | Mỹ |
2016 |
Oliver Hart và Bengt Holmström |
Lý thuyết hợp đồng |
Mỹ và Phần Lan |
2015 |
Angus Deaton |
Mối quan hệ giữa tiêu dùng, nghèo đói và phúc lợi. |
Mỹ |
2014 |
Jean Tirole |
Cách thức quản lý các tập đoàn, công ty lớn trên thị trường. |
Pháp |
2013 |
Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen, Robert J. Shiller |
Phân tích giá tài sản |
Mỹ |
2012 |
Alvivin E.Roth và Lloyd S.Shapley |
Lý thuyết phân phối ổn định và thực tiễn về tạo lập thị trường |
Mỹ |
2011 |
Thomas J. Sargent và Christopher A. Sims |
Mối quan hệ giữa chính sách kinh tế vĩ mô và tác động của chúng lên nền kinh tế |
Mỹ |
2010 |
Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen và Christopher A. Pissarides |
Công thức mới cho sự tương tác trên thị trường, giữa bên có hàng hóa, dịch vụ, việc làm... với bên đi tìm kiếm. |
Anh và Mỹ |
2009 |
Elinor Ostrom và Oliver E. Williamson |
Phương thức điều hành nền kinh tế |
Mỹ |
2008 |
Paul Krugman |
Tác động của lợi thế quy mô tới các mô hình thương mại và địa điểm diễn ra các hoạt động kinh tế |
Mỹ |
2007 |
Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin và Roger B. Myerson |
Học thuyết phác thảo cơ chế |
Mỹ |
Hà Thu