Tối nay, 3/5, Đoàn Thị Hương sẽ về đến sân bay Nội Bài (Việt Nam) do được phóng thích trước khi chấp hành xong bản án 3 năm 4 tháng tù tại Malaysia.
Hương và Siti Aisyah (công dân Indonesia) bị cáo buộc dùng chất độc thần kinh VX để sát hại Kim Chol, người mà Mỹ và Hàn Quốc khẳng định là anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, tại sân bay Kuala Lumpur (Malaysia) vào tháng 2/2017. 4 người Triều Tiên được cảnh sát Malaysia xác định là nghi phạm đã rời Malaysia vài giờ sau khi xảy ra vụ sát hại và hiện chưa bị bắt.
Trong phiên xét xử ngày 11/3, công tố viên Malaysia rút lại cáo buộc giết người với Aisyah nhưng không nêu lý do. Nghi can người Indonesia được phóng thích ngay. Vụ án còn lại duy nhất bị cáo là Hương.
Sáng 1/4, tại phiên xét xử ở tòa thượng thẩm Shah Alam, ngoại ô Kuala Lumpur, công tố viên Malaysia tuyên bố giảm tội danh của Hương từ Giết người xuống Cố ý gây thương tích bằng hung khí hoặc cách thức nguy hiểm và tuyên án 3 năm 4 tháng tù.
Đoàn Thị Hương vui mừng sau phán quyết của tòa án Malaysia ngày 1/4. Ảnh: AP
Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Đỗ Ngọc Thịnh cho biết, tháng 3/2017, Hương và bố có đơn gửi Liên đoàn Luật sư Việt Nam hỗ trợ pháp lý và thay mặt lựa chọn luật sư tại Malaysia tham gia bảo vệ quyền lợi ngay khi Hương vừa bị bắt.
Đánh giá đây là vụ án có tình tiết đặc biệt, liên quan công dân Việt Nam tại nước ngoài, Liên đoàn Luật sư đã nhận lời, cử các luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự, tố tụng hình sự và quan hệ quốc tế sang Malaysia. Nhóm luật sư Việt Nam cung cấp các dữ liệu để luật sư Malaysia bào chữa trong 23 phiên xét xử Đoàn Thị Hương từ tháng 3/2017 đến ngày 1/4/2019.
"Luật sư hai nước phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, làm việc với nhau hàng trăm giờ. Chúng tôi cho rằng các luật sư Malaysia bào chữa trong vụ án này đều rất giỏi và giàu kinh nghiệm, nêu nhiều chứng cứ thuyết phục", ông Thịnh nói và cho hay ba lần sang Malaysia để làm việc về vụ án.
Có những thời điểm "kịch tính" tại phiên toà, luật sư của Malaysia đã thốt lên: Nếu không có việc hỗ trợ thu thập, đánh giá chứng cứ thì Hương khó có thể thoát án tử hình theo điều 302 Bộ Luật hình sự Malaysia. Với những gì xảy ra ở sân bay Kuala Lumpur, Hương cũng khó tự bào chữa.
Tại các phiên tòa, Hương luôn khẳng định được chủ quán bar ở Việt Nam giới thiệu cho một người đàn ông Triều Tiên nói tiếng Việt lưu loát có biệt danh Y vào tháng 12/2016. Người đàn ông muốn cô làm thuê cho công ty mình với tư cách diễn viên đóng phim ngắn hoặc video hài hước. Hương nói không biết kem dùng bôi lên mặt nạn nhân ở sân bay là chất độc, chỉ nghĩ đơn giản đang thực hiện một trò chơi khăm để ghi hình.
Malaysia xác nhận ông Y là Ri Ji-hyon, một trong 4 nghi phạm người Triều Tiên đã rời Malaysia ngay sau ngày xảy ra vụ án.
Theo ông Thịnh, luật sư Việt Nam do theo luật Malaysia không được tham gia bào chữa tại toà án nhưng nhiều nội dung và phương án bào chữa đều trao đổi, thống nhất với luật sư của Malaysia. Khó khăn lớn nhất là thuyết phục các nhân chứng Việt Nam nói sự thật về các mối quan hệ của Hương với nhóm người nước ngoài đã rủ tham gia diễn hài quay video tại sân bay Malaysia. Việc sắp xếp, phân loại chứng cứ đã góp phần giúp luật sư Malaysia bào chữa theo hướng thân chủ bị lừa và là nạn nhân. Nhóm luật sư hai nước từ đó tìm ra phương án cứu Hương thoát khỏi án tử hình mà trước đó bị truy tố.
Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho hay: "Kết quả phiên xét xử ngày 1/4 có thể nói là nỗ lực cao nhất của Chính phủ Việt Nam trong việc bảo hộ công dân, thể hiện nỗ lực của các luật sư Malaysia khi có những phương án chuyên nghiệp". Đó là việc đề nghị chủ tọa phiên tòa tạm hoãn phiên xét xử ngày 11/3 và xin tạm hoãn xét xử ngày 14/3 để rời sang 1/4 cho kịp chuẩn bị chứng cứ.
Ông Thịnh nói vụ án là bài học cảnh tỉnh, các bạn trẻ cần cẩn trọng và tỉnh táo khi tham gia các quan hệ xã hội có yếu tố nước ngoài. Mỗi người trước hết phải biết tự bảo vệ bản thân.
Ngày 2/5, ông Đoàn Văn Thạnh (bố Hương) hy vọng Hương có cuộc sống tươi mới, lấy chồng và không bươn chải sống xa nhà. Ông cũng mong những người đi làm việc xa quê hương cần cảnh giác hơn nữa để "không bị lợi dụng một cách dễ dàng".
Dự kiến tối 3/5, gia đình ông Thạnh lên sân bay đón Hương trở về.
Bảo Hà - Phạm Dự