Đầu tháng 10, chị Trần Thị Hường (39 tuổi, xã Kỳ Khang, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) nhận được nhiều lời hỏi thăm về vụ án con trai chị là nạn nhân khi VKSND Hà Tĩnh vừa chuyển tội danh với thủ phạm thành Giết người.
Nhà chức trách xác định, khoảng 16h ngày 31/5/2016, Phan Đình Quân lái xe tải biển Hà Tĩnh chạy trên quốc lộ 1A theo hướng Nam - Bắc. Khi đến xã Kỳ Tiến (huyện Kỳ Anh), tài xế chuyển hướng rẽ phải vào đường liên xã, gây tai nạn cho em Hoàng Đức Phượng (học lớp 12) đang lái xe máy điện. Nạn nhân bị cuốn vào gầm xe tải.
Tài xế Quân được cho là đã nhảy xuống xe quan sát. Thấy Phượng nằm bất động dưới bánh xe bên lái phụ, thay vì đưa em đi cấp cứu, Quân đã lên xe lái bỏ chạy, cán qua nam sinh.
Căn nhà gia đình chị Hường sinh sống. Ảnh: Đức Hùng
Khi Công an huyện Kỳ Anh khởi tố tài xế Quân về tội Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, theo điều 202 Bộ luật Hình sự 1999. Gia đình chị Hường phản ứng, cho rằng với hành vi đó cơ quan công tố phải áp dụng tội Giết người, theo điều 93 Bộ luật Hình sự 1999. Gia đình gửi đơn tới nhiều cấp để khiếu nại.
Chị Hường cho hay hôm con trai gặp nạn, ban đầu chị nghĩ là tai nạn song nghe nhân chứng nói Phượng bị tài xế Quân lái xe qua thì vô cùng phẫn nộ. "Tại sao anh ta lại làm lại như vậy, giá như lúc đó bình tĩnh, cố đưa con tôi đi cấp cứu", chị nấc nghẹn.
"Địa điểm tai nạn nằm ở phần đường nông thôn, chưa có camera. Nhiều người chứng kiến sự việc đã tới thắp hương, nói sẵn sàng cùng gia đình để làm chứng, đòi lại công lý", mẹ nạn nhân chia sẻ..
Chị Hường chia sẻ từ ngày con trai mất, gia đình suy sụp. Ảnh: Đức Hùng
Bà nội Phượng là cụ Trần Thị Sơn (95 tuổi) kể bố Phượng suy sụp, có đêm rời nhà ra mộ ngồi cho tới sáng. Dịp giỗ hay tết, khi bạn bè của con ra về hết thì ông bật khóc như một đứa trẻ.
Theo chị Hường, khi đi khiếu nại tới các cơ quan tố tụng huyện Kỳ Anh đề nghị chuyển tội danh với tài xế Quân, chị nhận được nhiều lời khuyên "không nên theo đuổi sự việc nữa", song không vì thế mà nản chí.
"Một số người nghĩ gia đình tôi bỏ tiền thuê luật sư để theo kiện, nhưng tôi làm gì có tiền. Chi phí sinh hoạt hàng ngày cũng phải luôn dè sẻn. Rất may mắn, các luật sư khi tìm hiểu sự việc đã bào chữa miễn phí, đồng hành cùng gia đình", chị Hường nói.
Bà Sơn khóc khi nhắc về cháu trai. Ảnh: Đức Hùng
Sau hơn hai năm gõ cửa nhiều cơ quan, cuối tháng 9, chị Hường nói thấy nhẹ lòng hơn khi VKSND Hà Tĩnh đổi tội danh, ra cáo trạng truy tố tài xế Quân từ tội Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ sang tội Giết người.
"Nỗi đau mất con không thể nói hết thành lời, luôn ám ảnh trong tiềm thức. Gia đình rất đau đớn khi khơi lại sự việc, song muốn tìm ra công lý để không có sự việc đau lòng tương tự xảy ra lần thứ hai với ai khác, là bài học cảnh tình với các tài xế", chị Hường tâm sự.
Video: Người nhà nạn nhân chia sẻ về nỗi đau mất con, cháu.
Luật sư Nguyễn Khắc Tuấn (Trưởng văn phòng luật sư An Phát, Hà Tĩnh) cho hay khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, anh thấy tội danh của Quân chưa phù hợp. Biết gia đình nạn nhân có hoàn cảnh khó khăn, anh nhận bào chữa miễn phí.
Theo luật sư Tuấn, hồ sơ thể hiện tài xế Quân rẽ vào đường nhỏ song không bật xi nhan, dẫn tới tai nạn. Phượng bị cuốn xuống gầm xe, mép bánh xe đè trên vai. Nhiều người chứng kiến nói Quân rất bình tĩnh, xuống quan sát chừng 40 giây rồi mới đi, song tại tòa anh ta lại khai lúc đó tâm lý hoảng loạn.
"Ở một khía cạnh khác, kết luận giám định cho thấy nam sinh chết do bị chấn thương vùng đầu - mâu thuẫn với tài liệu điều tra ban đầu rằng 'mép bánh xe đè trên vai'. Nếu mép bánh xe đè trên vai thì không thể tổn thương nặng ở đầu, chỉ có lái xe tiến lên, bánh sau đè trúng đầu mới xảy ra cơ sự như vậy", luật sư Tuấn lập luận.
Nhà chức trách thực nghiệm hiện trường hồi năm 2016. Ảnh: Văn Dũng
Ông Ngô Đức Thủy (Phó viện trưởng VKSND Hà Tĩnh) cho biết trước đó nhà chức trách nghi ngờ tài xế Quân có hành vi giết người, nhưng sau nhiều lần họp bàn các cơ quan tố tụng địa phương không thể thống nhất để quyết định.
Khi vụ việc được chuyển lên cấp tỉnh, đơn vị đã phải xin ý kiến từ phía cơ quan tố tụng trung ương. Có nhiều quan điểm khác nhau, song phần lớn nghiêng về khía cạnh nên xử theo tội Giết người.
"Việc chuyển tội danh phải làm thận trọng, chứ cơ quan tố tụng cấp dưới không hề làm sai hay thiếu trách nhiệm", ông Thủy nêu quan điểm.
- Tháng 6/2016, Công an huyện Kỳ Anh khởi tố Quân về tội Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, theo điều 202 Bộ luật Hình sự 1999.
- Tháng 8/2017, TAND huyện Kỳ Anh mở phiên sơ thẩm. HĐXX nhận định thiếu các chứng cứ quan trọng, quá trình điều tra vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, có căn cứ để cho rằng bị cáo phạm một tội khác chưa được làm rõ nên trả hồ sơ.
Phía VKS sau đó bảo lưu quan điểm truy tố như ban đầu.
- Tháng 7/2018, TAND huyện Kỳ Anh mở lại phiên xử, HĐXX lần thứ hai trả lại hồ sơ, cho rằng có đủ căn cứ truy cứu về tội Giết người.
Vụ việc được chuyển cho cơ quan tố tụng cấp tỉnh thụ lý.
- Tháng 9/2018, VKSND Hà Tĩnh quyết định chuyển tội danh, ra cáo trạng truy tố tài xế Quân tội Giết người, theo điều 93 Bộ luật Hình sự 1999.