Hai cựu lãnh đạo VEC nằm trong số 36 bị cáo hầu toà hôm nay, cùng bị VKSND Tối cao truy tố về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 3, điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Phiên tòa mở tại TAND Hà Nội do thẩm phán Vũ Quang Huy làm chủ tọa, dự kiến diễn ra trong một tháng, làm việc cả ngày nghỉ với sự tham gia của hơn 60 luật sư. Gần 50 người liên quan được triệu tập.
Cựu phó tổng giám đốc VEC Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Xuân Hoa
Đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) có mặt tại phiên xét xử với tư cách là nguyên đơn dân sự. Gần 50 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có mặt đầy đủ, bao gồm: nhóm các nhà thầu thi công; nhóm các ngân hàng phát hành bảo lãnh thực hiện hợp đồng và bảo lãnh tiền giữ lại; nhóm các cá nhân, pháp nhân có liên quan đến tài sản kê biên, phong tỏa, ngăn chặn giao dịch và quản lý tiền bảo hành của công trình...
Những người khác được HĐXX triệu tập là đại diện Bộ Giao thông Vận tải, đại diện Hội đồng Kiểm tra công tác nghiệm thu nhà nước, những người giám định, người làm chứng và một số cá nhân khác có liên quan tại VEC.
Bị cáo duy nhất quốc tịch Nhật Bản, Takao Inami, Tư vấn trưởng, Giám đốc Văn phòng nhà thầu tư vấn giám sát dự án, cũng là người cao tuổi nhất trong 36 bị cáo.
Ông Inami có một phiên dịch riêng và hai phiên dịch viên theo phân công của HĐXX hỗ trợ trong 30 ngày xét xử sơ thẩm.
Do thời gian diễn ra phiên xét xử kéo dài, các luật sư đề nghị trước phiên tranh tụng, HĐXX phổ biến kế hoạch xét xử để họ sắp xếp thời gian di chuyển. Các luật sư cũng đề nghị được hỗ trợ màn hình trình chiếu lớn để trình bày những tài liệu vật chứng cần thiết. HĐXX chấp thuận những việc này.
Trong 36 bị cáo có 8 người bị tạm giam. Ảnh: Xuân Hoa
Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do VEC làm chủ đầu tư, có tổng chiều dài toàn tuyến hơn 139 km, từ thành phố Đà Nẵng đến thành phố Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi), khởi công ngày 19/5/2013. Giai đoạn I dài 65 km, từ thành phố Đà Nẵng đến thành phố Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), gồm có 8 gói thầu xây lắp chính, trong đó có 7 gói thầu thi công đường và một gói thầu chủ yếu thi công cầu.
Dự án sử dụng nguồn vốn vay của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản - JICA (đối với đoạn 1), vốn vay Ngân hàng Thế giới - WB (đối với đoạn 2) và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam, tổng hơn 34.000 tỷ đồng.
Ngày 1/8/2017, dự án thông xe, đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn I. Ngày 2/9/2018 khai thác sử dụng giai đoạn II với 74,2 km từ thành phố Tam Kỳ đến thành phố Quảng Ngãi.
Theo cáo trạng, chỉ sau 2 năm 1 tháng 5 ngày đưa vào sử dụng, đoạn đường 65 km đã xảy ra 380 điểm hỏng biểu hiện trên mặt đường bê tông nhựa. Kết luận giám định cho thấy, cả 7 gói thầu (phần đường) thuộc giai đoạn I không đảm bảo chất lượng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế...
Các bị cáo đến tòa. Video: Xuân Hoa
Quá trình thi công, nghiệm thu, các bên liên quan không thực hiện đo nghiệm thu cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, không đo hệ số thấm của lớp bê tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình xây dựng sau khi thi công. Việc này dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng nhưng đã ký nghiệm thu, đề nghị đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Thiệt hại được xác định là giá trị các hạng mục công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng tại các gói thầu, nhưng đã được Chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nghiệm thu, thanh toán hơn 811 tỷ đồng cho các Nhà thầu, số tiền được đánh giá "đặc biệt lớn".
Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi xuất hiện tới 380 điểm hỏng chỉ sau 2 năm 1 tháng 5 ngày đưa vào sử dụng. Ảnh: Đắc Thành
Cơ quan điều tra cáo buộc phó tổng giám đốc Hùng không có giải pháp kiểm tra, kiểm soát chất lượng xây dựng, dẫn đến các hạng mục khi hoàn thành không được nghiệm thu đúng quy định; chất lượng công trình không đảm bảo nhưng đã ký các hồ sơ thanh toán... Hành vi của ông gây thiệt hại hơn 422 tỷ đồng. Khi làm việc với cơ quan điều tra, ông Hùng phủ nhận trách nhiệm và cho rằng ban quản lý dự án, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công và hội đồng thành viên VEC liên quan việc này.
Với bị can Hào, nhà chức trách cáo buộc, ông không tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án; cho tổ chức thi công các hạng mục nhưng không có giải pháp kiểm tra, kiểm soát chất lượng, không có hồ sơ nghiệm thu... Hành vi của ông thiệt hại hơn 389 tỷ đồng.
Vụ án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là một trong 5 đại án được Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực yêu cầu khẩn trương xét xử sơ thẩm.
>> Danh sách 36 người bị xét xử
Thanh Lam