Chiều 23/8, TAND TP HCM tiếp tục đưa ra quan điểm đánh giá về hành vi của hai cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình, cùng 252 bị cáo về 11 tội danh liên quan đến các sai phạm trong hoạt động đăng kiểm.
Cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình tại tòa hôm nay. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo HĐXX, đây là vụ án có phạm vi trên cả nước, có hệ thống từ cấp lãnh đạo cao nhất đến các phòng ban, trung tâm đăng kiểm địa phương, gây hậu quả nghiêm trọng đến hoạt động quản lý trong lĩnh vực đăng kiểm, ảnh hưởng đến các chính sách pháp luật của Nhà nước, gây mất niềm tin của người dân.
Việc các bị cáo nhận hối lộ, bỏ qua các lỗi phương tiện giao thông, dẫn đến khả năng gây tai nạn, ảnh hưởng đến sức khỏe tính mạng của người dân khi tham gia giao thông. "Các bị cáo được đào tạo nghiệp vụ chuyên môn về đăng kiểm, biết sai phạm có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nhưng vẫn thực hiện là xem thường kỷ cương, pháp luật nên cần xử phạt nghiêm khắc", bản án nêu.
Về hình phạt, tòa cho rằng cần có sự phân hóa trách nhiệm xử lý nghiêm đối với người đứng đầu vụ án, xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo cấp dưới, người làm công ăn lương, không hưởng lợi, không nhận thức đầy đủ về hành vi của mình...
Tòa cũng áp dụng nhiều tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ đối với từng bị cáo, từ đó tuyên phạt cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình 19 năm tù về tội Nhận hối lộ; 6 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tổng hợp hình phạt 25 năm tù.
Các bị cáo tại buổi tuyên án. Ảnh: Quỳnh Trần
Ông Đặng Việt Hà (người kế nhiệm ông Hình) nhận 19 năm tù về tội Nhận hối lộ. Cựu cục phó Nguyễn Vũ Hải nhận 4 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ.
Trần Anh Quân, cựu trưởng Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) bị phạt 14 năm tù về tội Nhận hối lộ.
Trùm đăng kiểm miền Tây - bị cáo Trần Lập Nghĩa (chủ 5 trung tâm đăng kiểm) bị phạt 13 năm tù về tội Nhận hối lộ; 12 năm tù về tội Giả mạo trong công tác; 5 năm tù về tội Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác. Tổng hợp hình phạt, bị cáo phải chấp hành 30 năm tù.
Đối với gần 250 bị cáo khác, tòa tuyên phạt từ một năm tù treo đến 30 năm tù, trong đó 68 người được hưởng án treo.
Về trách nhiệm dân sự, tòa tuyên tịch thu hơn 86 tỷ đồng thu lợi bất chính do các bị cáo, người liên quan nộp khắc phục; buộc những người này tiếp tục nộp số tiền còn lại, trong đó bị cáo Hình phải nộp thêm 4 tỷ đồng, Trần Lập Nghĩa nộp thêm 13 tỷ đồng...
>> Mức án cụ thể của 254 bị cáo
Bị cáo Đặng Việt Hà tại tòa hôm nay. Ảnh: Quỳnh Trần
Trước đó, trong phần công bố bản án sáng nay, HĐXX xác định từ 2014 đến 2022 tại các trung tâm đăng kiểm, Cục Đăng kiểm Việt Nam và các phòng chuyên môn đã xảy ra hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật, gồm: Đưa và Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Tham ô tài sản; Lợi dụng chức vụ quyền hạn... tập trung chủ yếu vào giai đoạn năm 2019 đến tháng 10/2022.
"Các bị cáo lợi dụng chức năng quản lý, nhiệm vụ được giao, trực tiếp hoặc gián tiếp nhận tiền hối lộ để bỏ qua các lỗi vi phạm, cấp giấy chứng nhận đăng kiểm... Loạt các tội phạm phát sinh khác do các bị cáo thực hiện cũng là nhằm hợp thức hóa việc nhận hối lộ", bản án nêu.
Đánh giá về vai trò của các bị cáo trong vụ án, tòa xác định, ông Trần Kỳ Hình với vai trò là cục trưởng đã không thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài gây hậu quả nghiêm trọng.
Bị cáo Hình vì vụ lời cá nhân bị cáo đã nhận hối lộ số tiền hơn 7 tỷ đồng (đã bao gồm hơn 23.000 USD) của nhiều doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện.
Ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho 63 cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các Chi cục đăng kiểm và Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Có hành vi sai phạm tương tự, ông Đặng Việt Hà cũng bị tòa xác định vì vụ lợi cá nhân, khi phát hiện sai phạm, bị cáo vẫn tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ. Cụ thể, ông Hà đã nhận hối lộ từ các trung tâm đăng kiểm khối V, Phòng kiểm định xe cơ giới (phòng VAR) và một số trung tâm đăng kiểm khối D tổng cộng gần 8,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ tại Cục và một số trung tâm đăng kiểm là hơn 40 tỷ đồng. Trong đó, Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022) là hơn 31 tỷ đồng; 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục, tại TP HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022) là hơn 7,6 tỷ đồng; 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội nhận 780 triệu đồng và tiền hối lộ của các giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng.
Tòa ghi nhận ông Hà đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối hận, đã khắc phục tiền thu lợi bất chính, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác...
Các bị cáo được tại ngoại nghe tuyên án. Ảnh: Quỳnh Trần
Có vai trò sau lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo và cán bộ tại Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) - nơi có chức năng thẩm định hồ sơ thiết kế cải tạo phương tiện xe. 22 cá nhân gồm trưởng, phó phòng và các nhân viên tại phòng chuyên môn này bị cáo buộc về hàng loạt sai phạm. Trong đó, Trần Anh Quân (quyền trưởng phòng VAR) là nhân vật quyền lực nhất.
Bị cáo Quân hưởng lợi 11,5 tỷ đồng và 9.500 USD nhưng phải chịu trách nhiệm về tổng số tiền các đăng kiểm viên thuộc phòng VAR đã nhận hối lộ hơn 60 tỷ đồng.