Hạ viện Mỹ ngày 3/10 bỏ phiếu với tỷ lệ 216 ủng hộ, 210 phản đối, quyết định bãi nhiệm Chủ tịch Kevin McCarthy theo đề xuất từ hạ nghị sĩ Matt Gaetz. 8 nghị sĩ Cộng hòa chọn đứng về phe Dân chủ trong cuộc bỏ phiếu.
Ông McCarthy rời đi sau khi biết kết quả và không có bình luận. Nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry được chỉ định làm lãnh đạo tạm thời của Hạ viện.
"Lý do McCarthy thất bại hôm nay là không ai tin ông ấy", hạ nghị sĩ Gaetz nói. "McCarthy đã đưa ra nhiều lời hứa trái ngược nhau và khi đến lúc, ông ấy thất bại".
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hạ viện Mỹ ủng hộ một nghị quyết bãi nhiệm chủ tịch cơ quan này.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy trả lời báo giới tại Washington ngày 3/10. Ảnh: Reuters
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Joe Biden mong muốn Hạ viện nhanh chóng bầu ra lãnh đạo mới. "Do những thách thức cấp bách mà quốc gia đang phải đối mặt sẽ không chờ đợi ai, ông ấy hy vọng Hạ viện sớm bầu tân chủ tịch", theo thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre.
Hạ viện Mỹ dự kiến duy trì tình trạng hiện tại trong ít nhất một tuần. Nhiều nghị sĩ Cộng hòa nói họ định họp vào ngày 10/10 để tìm người kế nhiệm ông McCarthy, với việc bỏ phiếu bầu tân chủ tịch Hạ viện có thể diễn ra ngày 11/10. McCarthy vẫn có thể được tái đề cử, nhưng ông đã bác bỏ khả năng này.
"Tôi sẽ không tranh cử ghế chủ tịch Hạ viện nữa. Tôi có thể đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu hôm nay, nhưng tôi đã đấu tranh cho điều mình tin. Và tôi tin vào nước Mỹ. Thật vinh dự khi được phục vụ", ông McCarthy phát biểu tại cuộc họp báo tối cùng ngày.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa Matt Gaetz trả lời truyền thông bên ngoài tòa nhà quốc hội Mỹ ở Washington ngày 2/10. Ảnh: AFP
Sau khi Hạ viện Mỹ hôm 30/9 thông qua dự luật cấp ngân sách cho chính phủ Mỹ hoạt động thêm 45 ngày, ông Gaetz cùng các đảng viên Cộng hòa cực hữu bày tỏ tức giận do không có những điều khoản mà họ yêu cầu, trong đó có cắt giảm chi tiêu mạnh tay.
Gaetz ngày 2/10 đệ trình đề nghị bãi nhiệm McCarthy. Đảng Cộng hòa giữ thế đa số ở Hạ viện với 221 ghế, trong khi đảng Dân chủ giữ 212 ghế. Ông McCarthy không được phép để mất quá 5 ghế nếu muốn tiếp tục tại nhiệm.
Ông McCarthy không nhận được sự ủng hộ nào từ phe Dân chủ, bất chấp đồn đoán một số nghị sĩ đảng này sẽ làm vậy để tránh Hạ viện rơi vào bất ổn. 8 nghị sĩ Cộng hòa đồng ý phế truất McCarthy là Gaetz, Andy Biggs, Ken Buck, Tim Burchett, Eli Crane, Bob Good, Nancy Mace và Matt Rosendale.
Mace cáo buộc ông McCarthy đã không giữ lời hứa với bà. "Tôi bỏ phiếu ủng hộ đề nghị bãi nhiệm chủ tịch. Đây không phải vấn đề cánh tả hay hữu, không phải vấn đề ý thức hệ, mà là niềm tin và lời hứa", bà cho biết.
Nghị sĩ Tom Cole, đồng minh của ông McCarthy, nói "không ai biết chuyện gì xảy ra tiếp theo, kể cả những người chọn phế truất chủ tịch Hạ viện". "Họ không có phương án thay thế nào. Do đó, đây chỉ là phiếu bầu cho sự hỗn loạn", theo ông Cole.
Như Tâm (Theo Reuters, AFP)