Ngày 29/3, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được thông qua tại kỳ họp chuyên đề của HĐND TP Hà Nội. Mục tiêu đến năm 2030, Hà Nội là thành phố "văn hiến, văn minh, hiện đại, xanh, thông minh, hội tụ tinh hoa văn hóa của cả nước và thế giới, nơi đáng đến và lưu lại, đáng sống và cống hiến".
Theo ông Hà Minh Hải, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, để đạt mục tiêu trên, đồ án xác định bốn khâu đột phá phát triển để tháo gỡ các "điểm nghẽn", gồm: Thể chế và quản trị; hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; đô thị, môi trường và cảnh quan.
Đẩy nhanh tiến độ 14 tuyến đường sắt đô thị
Đồ án quy hoạch xác định có cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ 14 tuyến đường sắt đô thị, hoàn thành sớm các tuyến kết nối nội đô với sân bay quốc tế Nội Bài và khu công nghệ cao Hòa Lạc.
Ông Hà Minh Hải, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội báo cáo tại phiên họp, ngày 29/3. Ảnh: Hoàng Phong
Ngoài việc tiếp tục triển khai 10 tuyến đường sắt đô thị theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 (quy hoạch 1259), đồ án bổ sung 4 tuyến: Ngọc Hồi - Thường Tín - Cảng hàng không số 2; Mê Linh - Cổ Loa - Yên Viên - Dương Xá; Cát Linh - Lê Văn Lương - Vành đai 4 và Vĩnh Tuy - Minh Khai - Trường Chinh - Láng - Nhật Tân.
Thành phố sẽ xây dựng đường sắt nhẹ (monorail) trên cao, chạy ven hai bờ sông Hồng, kết hợp du lịch, cảnh quan và kết nối khu vực phố cổ; đồng thời chuẩn bị các điều kiện để phối hợp Trung ương xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam.
Về cảng hàng không, cùng với nâng cấp, mở rộng cảng hàng không quốc tế Nội Bài, đồ án đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt 60 triệu hành khách và 2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm; đến năm 2050 đạt 100 triệu hành khách và 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Ngoài cảng hàng không quốc tế Nội Bài, đồ án quy hoạch cảng hàng không thứ hai sau năm 2030, dự kiến nằm ở hai huyện Phú Xuyên, Ứng Hòa, đón 30-50 triệu hành khách và một triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Các sân bay Gia Lâm, Hòa Lạc sẽ phát triển theo hướng phục vụ lưỡng dụng dân sự và quân sự.
Sơ đồ tuyến đường sắt đô thị Hà Nội theo quy hoạch Giao thông Vận tải đến năm 2030. Nguồn: UBND TP Hà Nội
Cùng với phát triển hạ tầng, Hà Nội sẽ đưa ra các giải pháp phát triển đô thị, môi trường và cảnh quan như cải tạo, chỉnh trang, khai thác khu phố cổ, phố cũ để phát triển dịch vụ, công nghiệp du lịch, văn hóa; cải tạo tổng thể các khu chung cư cũ và nhà ở thấp tầng phát triển không theo quy hoạch để tạo lập khu đô thị mới văn minh, hiện đại.
"Trước năm 2035, hoàn thành di dời trụ sở cơ quan, trường học, viện nghiên cứu, cơ sở sản xuất không phù hợp quy hoạch ra khỏi các quận nội đô, tạo quỹ đất cho phát triển không gian công cộng, văn hóa, đổi mới sáng tạo, bổ sung hệ thống trường học phổ thông", đồ án nêu.
Ngoài ra, thành phố sẽ làm sống lại các dòng sông nội đô, bảo vệ nghiêm ngặt các hồ, không gian mặt nước, khai thác lợi thế cảnh quan để tạo không gian sinh thái của Thủ đô. Hệ thống thoát nước và xử lý nước thải đô thị được xây dựng hiện đại để giải quyết căn bản tình trạng ngập úng và ô nhiễm môi trường nước.
Định hướng trục phát triển - vùng kinh tế và không gian đô thị. Nguồn: UBND TP Hà Nội
5 vùng đô thị gắn với 5 trục động lực phát triển
Đồ án định hướng các vùng đô thị gắn với các trục phát triển. Theo đó, vùng đô thị trung tâm gồm hai tiểu vùng phía Bắc và Nam sông Hồng, là các quận hiện có và các quận sẽ hình thành trong tương lai, có vai trò phát huy giá trị nội đô lịch sử, kết hợp hài hòa xu thế phát triển văn minh, hiện đại.
Thành phố phía Tây gồm vùng Hòa Lạc - Xuân Mai, định hướng phát triển thành phố khoa học và đào tạo. Thành phố phía Bắc gồm Sóc Sơn, Mê Linh và một phần Đông Anh, có chức năng công nghiệp, công nghệ cao và trung tâm logistics kết nối đa phương thức vận tải.
Thành phố phía Nam được phát triển từ vùng đô thị phía Nam gồm Phú Xuyên và Ứng Hòa khi sân bay thứ hai vùng Thủ đô hình thành. Vùng đô thị Sơn Tây - Ba Vì gồm thị xã Sơn Tây và một phần huyện Ba Vì là thành phố văn hóa - du lịch.
Tương ứng các vùng đô thị là 5 trục phát triển. Trong đó, sông Hồng là trục không gian chủ đạo của đô thị trung tâm với đặc trưng cây xanh mặt nước, văn hóa lịch sử. Trục Hồ Tây - Cổ Loa kết nối di sản đô thị lịch sử, với cảnh quan, danh thắng, không gian văn hóa khu vực Hồ Tây và Cổ Loa.
Định hướng tổ chức không gian trong đồ án. Nguồn: UBND TP Hà Nội
Trục Nhật Tân - Nội Bài tạo động lực kinh tế phía Bắc sông Hồng, là trục thông minh, đối ngoại, đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện hình ảnh của Thủ đô và Việt Nam ra thế giới; thu hút tổ chức quốc tế, tập đoàn lớn của nước ngoài đặt trụ sở và là trung tâm tài chính phía Bắc Thủ đô.
Hồ Tây - Ba Vì là trục di sản văn hóa, kết nối khu vực trung tâm nội đô với các làng cổ, di tích, danh thắng xung quanh Hồ Tây với vùng văn hóa xứ Đoài; phát triển du lịch văn hóa, lịch sử và nghỉ dưỡng; xây dựng công trình văn hóa mang tính biểu tượng thời đại của Hà Nội.
Trục liên kết phía Nam đóng vai trò kết nối đô thị trung tâm với khu vực phía Nam để thúc đẩy sự phát triển vùng huyện Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức. Đây cũng là trục kết nối đô thị trung tâm với sân bay quốc tế thứ hai; kết nối di sản Thăng Long - Hoa Lư; liên kết Thủ đô với các tỉnh phía Nam vùng đồng bằng sông Hồng và các tỉnh động lực phía Bắc vùng duyên hải miền Trung.
Trước đó ngày 23/2, Hội đồng Thẩm định quy hoạch tỉnh do Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thường trực cũng đã thông qua quy hoạch Thủ đô Hà Nội. Sau khi HĐND thành phố thông qua, đồ án sẽ được hoàn thiện, trình Chính phủ xin ý kiến Quốc hội trước khi Thủ tướng ký quyết định ban hành.
Võ Hải