Dịp Tết, "Phố ông Đồ" trên vỉa hè quanh Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) năm nào cũng tấp nập người mua - bán chữ. Tuy nhiên, do đây là hoạt động tự phát, tổ chức ngoài đường nên Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội Trương Minh Tiến cho rằng, nó đã nảy sinh một số rắc rối.
"Phố ông Đồ tự phát không đảm bảo an ninh trật tự, gây ách tắc giao thông, chất lượng 'ông đồ' không được kiểm soát, giá cả bị thương mại hóa, việc đóng đinh, căng lều bạt gây mất mỹ quan...", ông Tiến nói.
Để khắc phục tình trạng trên, năm nay Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội lần đầu trực tiếp tổ chức "Phố ông Đồ" cùng Câu lạc bộ Thư pháp UNESCO Việt Nam tại hồ Văn thuộc Văn miếu Quốc Tử Giám.
Hơn 30 nhà khung sắt, mái vải với bàn ghế đẹp được dựng lên để các ông ngồi sáng tác thư pháp. Những người này đều được chọn lọc và cấp thẻ hoạt động. Giá bán chữ cũng được niêm yết rõ ràng, tránh tình trạng "chặt chém", vòi vĩnh khách hàng. Xe của người dân đến "Phố ông Đồ" được đưa vào các điểm trông giữ...
Không được dựng lều, một số ông đồ vẫn bày bàn, viết chữ trên vỉa hè và sẵn sàng "chạy" khi an ninh phường đi tuần tra. Ảnh: Quỳnh Trang.
Tuy nhiên, quy định này đang gặp phải nhiều ý kiến trái chiều bởi diện tích hồ Văn khá nhỏ chỉ cho phép tối đa 70 ông đồ hoạt động, trong khi mọi năm có trên 150 người viết chữ tại đây.
Là một "tay viết" không có tên ở danh sách được hoạt động tại hồ Văn, "dị nhân" Văn Thùy (quê Hưng Yên) tỏ ra khá bức xúc. "Ông đồ" có kinh nghiệm cho chữ hơn 10 năm này chia sẻ, hoàn toàn không được thông tin về việc chuyển vào hồ Văn. Do đó, ông và nhiều người khác (hầu hết từ các tỉnh về Hà Nội) không có tên trong danh sách được cấp thẻ và chỗ hoạt động.
Mấy ngày nay, những người này chỉ dám trải thảm, đặt chiếc bàn nhỏ, treo một, hai câu đối ngoài vỉa hè Văn Miếu để "tranh thủ kiếm chút tiền trả phòng trọ, cơm ăn" và sẵn sàng "chạy" khi có an ninh phường tuần tra.
"Tôi lên Hà Nội viết chữ đã được một tuần nhưng 3-4 lần bị an ninh phường xua đuổi. Ông đồ viết chữ cầu may mà giờ phải làm chui lủi như người phạm pháp, thật đau lòng quá", ông Văn Thùy nói.
"Dị nhân" Văn Thùy buồn và bức xúc khi không có tên trong danh sách hoạt động ở "Phố ông Đồ". Ảnh: Quỳnh Trang.
Một ông đồ khác cũng cho rằng, quyết định này chưa hợp lý bởi những người viết chữ luôn ngồi sát tường bao, người dân vẫn đi lại trên vỉa hè được nên không gây ách tắc giao thông. Chuyện lều bạt làm mất mỹ quan đô thị, theo ông, "chỉ cần chính quyền yêu cầu, chúng tôi sẽ làm gian hàng đẹp đẽ đúng quy định".
Vấn đề "hét giá", ông này khẳng định, đó là hiếm xảy ra bởi trước khi mua chữ khách đều hỏi giá, thuận lòng thì mới lấy chữ. "Những ông đồ đang vất vưởng chỉ mong chính quyền tạo điệu kiện cho hoạt động tiếp trên phố hoặc một địa điểm nào đó được quy hoạch", ông nói.
Đồng quan điểm, bà Trần Thị Phú (phố Cát Linh, Hà Nội) cho rằng, việc ông đồ bày mực tàu, giấy đỏ trên phố là nét đẹp trong văn hóa xin - cho chữ đầu năm của người Việt, đã đi vào thơ ca. Bà kiến nghị cần duy trì "Phố ông Đồ" ở vỉa hè Văn miếu một cách có quy củ, tổ chức chứ không nên xóa bỏ. Hơn nữa, "Phố ông Đồ" vỉa hè còn thuận tiện cho người dân đang tất bật chuẩn bị Tết.
Ghi nhận các ý kiến trái chiều, song Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội Trương Minh Tiến khẳng định, sẽ tiếp thu và cải tiến khâu tổ chức trong những năm sau, riêng năm 2014 kiên quyết không cho phép ông đồ viết chữ trên vỉa hè Văn Miếu.
"Giờ đã cận Tết, việc thay đổi quyết định là không thể vì khâu bàn tính đảm bảo an ninh trật tự, giao thông, môi trường cho 'Phố ông Đồ' khá mất thời gian, cần nhiều bên tham gia. Ý kiến của người dân, chúng tôi sẽ tiếp nhận và sang năm rút kinh nghiệm để có phương án tổ chức hợp lý. Riêng năm nay, chắc chắn sẽ không có ông Đồ nào được hoạt động ngoài Văn miếu", ông Tiến nói.
Ông Phó giám đốc Sở cũng nhấn mạnh, sau khi được vận động, ông đồ nào còn cố tình làm sai quy định hoạt động ở vỉa hè, sẽ cưỡng chế dừng hoạt động. Những ai chưa có chỗ hoạt động trong Văn Miếu có thể đăng ký thêm với ban tổ chức để được cấp thẻ. Nếu số lượng quá tải, ban tổ chức có thể phân chia ngày hoạt động theo chẵn, lẻ để các ông đồ đều được tham gia viết chữ trong Tết này.
Quỳnh Trang