‘Gửi VB’ của Vàng Anh đoạt giải thưởng thơ

Hà Linh -

Tiểu thuyết của Vũ Bão.

Utopi một miếng để đời là cuốn tiểu thuyết cuối cùng của Vũ Bão, được hoàn thành ngày 19/4/2006. Chỉ hơn 10 ngày sau, nhà văn qua đời (30/4/2006). Tác phẩm được kể theo lối hoạt kê, với giọng điệu trào phúng, giễu cợt. Câu chuyện bắt đầu khi một vị thái tử vương quốc Balođixtan tự nhiên mê đắm "cầy tơ 15 món" của một nhà hàng ở thôn Chè, xã Trà Thủy, huyện Sông Trà, tỉnh Trà Lý. Thái tử đã mời Phạm Thế Hệ - anh chàng chuyên làm thịt và chế biến món ăn độc đáo này sang đất nước của mình để "quảng bá" thịt chó. Và hành trình của Phạm Thế Hệ đến vương quốc Balođixtan mở ra từ đây, với bao nhiêu chuyện cười ra nước mắt. Utopi một miếng để đời được kể từ ngôi thứ nhất, theo điểm nhìn của nhân vật chính Phạm Thế Hệ. Nhà văn Vũ Bão đã lấy tên thật của mình để đặt cho nhân vật chính cuối cùng của ông.

Hội đồng chung khảo đánh giá: "Như ở trong các truyện ngắn, bút ký, tản văn của Vũ Bão, cái cười của ông trong tiểu thuyết này khi dí dỏm, lúc sảng khoái, lúc giễu nhại, nhưng dư vị để lại thật chua xót, tiếc nuối. Đây là cái tiếc nuối cần thiết của những tấm lòng thiết tha với con người và xứ sở, kỳ vọng vào một xã hội ngày càng tốt đẹp và văn minh hơn". Utopi một miếng để đời giành được 7/10 phiếu bầu trong cuộc cạnh tranh với hai tác phẩm khác cùng lọt vào chung khảo là Ba người khác, tiểu thuyết của Tô Hoài và Bỗng nhiên có một ngày, tập truyện ngắn của Tô Hải Vân.

Bìa tập thơ "Gửi VB".

Gửi VB, gồm 21 bài, là tập thơ mỏng mảnh, giản dị nhưng đầy ắp những cảm xúc chân thực và chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống và số phận người phụ nữ của Phan Thị Vàng Anh. Đây là một trong những tác phẩm bán chạy trong năm - một hiện tượng hiếm thấy đối với thể loại được coi là ế ẩm như thơ ca.

Vượt qua Ngày rất dài của Đoàn Mạnh Phương và Thế giới không còn trăng của Nguyễn Trọng Tạo, Gửi VB cũng giành 7/10 phiếu bầu và được nhận xét: "Ngắn gọn và chất lượng là một chủ kiến. Giản dị đến mức tối giản là một quan niệm. Tìm tòi, không bằng lòng với những gì sẵn có của thơ là một ý thức, được chuyển hóa thành tác phẩm. Ngôn ngữ tiết chế, chính xác, cảm xúc được huy động đủ độ, cấu trúc thơ đôi khi được làm mới một cách bất ngờ nhưng không sa vào khiên cưỡng. Có một vài ý kiến mong chờ thơ Phan Thị Vàng Anh có thêm sức nặng của ý thức công dân. Nhưng mặt khác cũng phải thấy rằng cái riêng tư trong thơ chị không mỏng manh mà đủ sức gây rung động và tạo ra những cảm xúc mạnh".

Trang bìa "Biên niên ký chim vặn dây cót".

Ở thể loại văn học dịch, bản dịch dày dặn cuốn tiểu thuyết The Chronicle of Wind-up Bird (Haruki Murakami) của Trần Tiễn Cao Đăng hạ knock-out bản dịch Hạt cơ bản (Michel Houellebecq) - của Cao Việt Dũng với 10/10 phiếu bầu. Bản dịch Biên niên ký chim vặn dây cót được Hội đồng chung khảo đánh giá: "Chọn dịch tiểu thuyết này, dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng chấp nhận một thách thức và anh đã vượt qua thách thức này một cách xuất sắc. Vẫn còn một số thiếu sót trong câu chữ, vẫn còn một vài tiểu tiết chưa chính xác khi chuyển dịch, nhưng tất cả những điều này không ảnh hưởng nhiều đến thành công của bản dịch. Dịch giả đã chuyển dịch được một tác phẩm phức tạp, tinh tế, nhiều kiến thức về văn hóa xã hội, mang đến cho độc giả Việt Nam một phiên bản sẽ còn được đọc lâu dài".

Ban chấp hành Hội Nhà văn Hà Nội cho biết, do không có tác phẩm thực sự thuyết phục, giải thưởng của của Hội Nhà văn HN năm 2007 để trống ở thể loại Tiểu luận và phê bình như một sự chờ đợi những cây bút lý luận và phê bình văn học bứt phá trong mùa giải tới.

Lễ trao giải thưởng sẽ được tổ chức vào trung tuần tháng 10.