23/2 là ngày Giỗ tổ nghiệp Ca trù. Google lựa chọn hình ảnh do họa sĩ Xuân Lê vẽ, diễn tả một chầu hát gồm ba thành phần chính: ca nương đảm nhận hát và gõ phách lấy nhịp, kép chơi đàn đáy phụ họa và quan viên - đánh trống chầu chấm câu.
Bức họa chầu hát ca trù do Xuân Lê sáng tác trên trang chủ Google. |
Google cho biết họ muốn tôn vinh đồng thời nâng cao nhận thức, sự quan tâm của công chúng với loại hình nghệ thuật dân gian Việt Nam đang có nguy cơ biến mất, nhắc nhở thế hệ trẻ nhớ về cội nguồn. "Ca trù có nguồn gốc từ thế kỷ 11, phong cách mang nhiều nét giống nghi lễ geisha của Nhật Bản và các màn trình diễn opera. Ban đầu, ca trù được xem là thú vui giải trí cho giới quý tộc trong hoàng cung, sau đó, đi vào không gian văn hóa chung của Hà Nội thời hiện đại", Google giới thiệu.
Anh Nguyễn Văn Khuê - chủ nhiệm giáo phường ca trù Thái Hà, con trai nghệ nhân Nguyễn Văn Mùi - nói: "Tôi cảm thấy nghệ thuật truyền thống được trân trọng. Đối với gia đình bảy thế hệ theo đuổi nghệ thuật ca trù như chúng tôi, đây là một vinh hạnh".
Anh Khuê cho biết hiện nay có khoảng gần 100 câu lạc bộ ca trù trên toàn quốc. Anh thường xuyên đi giảng dạy tại nhiều tỉnh thành và cả nước ngoài như Nhật Bản, Trung Quốc... "Ca trù bị mai một đi rất nhiều, dòng họ chúng tôi chỉ còn lưu giữ được khoảng 40 làn điệu và gần 100 thể cách. Chúng tôi cố gắng lan tỏa ca trù nhưng vẫn giữ được chất lượng vốn có. Người theo đuổi bộ môn này đa phần là con nhà nòi, ngoài tài năng, họ phải có tâm, ý chí theo đuổi lâu dài", anh nói.
Hoạ sĩ Xuân Lê - tác giả bức vẽ - cho biết anh xem video ca trù để tìm cảm hứng sáng tác. Họa sĩ mong qua Google, công chúng sẽ tò mò và tìm hiểu thêm về bộ môn nghệ thuật này.
Ca trù hay hát ả đào là loại hình nghệ thuật truyền thống của miền Bắc, thịnh hành từ khoảng thế kỷ 15, phổ biến trong đời sống sinh hoạt văn hóa Việt Nam từ đầu thế kỷ 20 trở về trước. Năm 2009, UNESCO đưa ca trù vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Gần đây, ca trù hồi sinh nhờ nỗ lực từ các tổ chức Nhà nước và cơ quan quốc tế. Nhiều câu lạc bộ ca trù ra đời dạy miễn phí cho giới trẻ, các liên hoan, chương trình văn hóa giới thiệu bộ môn nghệ thuật đến với công chúng trong và ngoài nước.
Ca trù có năm không gian trình diễn chính: Ca trù cửa đình (hát ở cửa đình tế thần), ca trù cửa quyền (thưởng thức ca trù của giới quyền chức), ca trù tại gia, ca trù hát thi, ca trù ca quán.
Hiểu Nhân