"Sau quá trình điều tra, tòa đưa ra kết luận: Google là công ty độc quyền và họ có các hành động như vậy để duy trì vị thế thống trị của mình", thẩm phán Amit P. Mehta tuyên bố ngày 5/8.
Quyết định được đưa ra sau phiên tòa kéo dài 10 tuần tại Washington DC, bên khởi kiện là Bộ Tư pháp Mỹ cùng hàng chục tổng chưởng lý ở các bang từ năm 2020. Nhóm cáo buộc Alphabet, công ty mẹ Google, chi hàng chục tỷ USD mỗi năm để công cụ tìm kiếm của mình được "đặt mặc định trái phép" trên toàn cầu. Đây được xem là chiến thắng lớn đầu tiên của chính quyền liên bang trong cuộc chiến chống lại sự thống trị thị trường của Big Tech.
Logo Google tại sự kiện của hãng tại Việt Nam tháng 7. Ảnh: Lưu Quý
Phán quyết cũng sẽ mở đường cho phiên tòa thứ hai nhằm xác định các giải pháp áp dụng cho Alphabet, trong đó có thể gồm việc chia tách hãng này thành nhiều công ty nhỏ - nếu xảy ra sẽ làm thay đổi lớn ở lĩnh vực quảng cáo trực tuyến mà Google thống trị trong nhiều năm. Theo Reuters, đây cũng là tín hiệu cho phép các nhà thực thi luật chống độc quyền Mỹ mạnh tay hơn trong việc truy tố Big Tech.
Tuy vậy, Alphabet vẫn có thời gian thực hiện việc điều chỉnh và khắc phục. Bên cạnh đó, công ty cho biết họ dự định kháng cáo. "Quyết định này đã thừa nhận Google cung cấp công cụ tìm kiếm tốt nhất, nhưng lại kết luận chúng tôi không nên được phép làm cho nó dễ dàng và có sẵn hơn cho người dùng", hãng cho biết trong thông cáo.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland nhận định phán quyết là "chiến thắng lịch sử cho người dân Mỹ", thêm rằng "không công ty nào, dù lớn hay có ảnh hưởng đến đâu, được đứng trên luật pháp".
Trong khi đó, người phát ngôn Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói "phán quyết thúc đẩy cạnh tranh là một chiến thắng cho người dân Mỹ". Theo ông, người Mỹ "xứng đáng có một Internet tự do, công bằng và mở".
Theo tài liệu tòa án, Google hiện kiểm soát khoảng 90% thị trường tìm kiếm trực tuyến nói chung và 95% trên smartphone. Công ty chi 26,3 tỷ USD trong riêng năm 2021 để đảm bảo là công cụ tìm kiếm mặc định trên nhiều nền tảng, qua đó giữ vững thị phần.
Một trong những công ty nhận tiền từ Google nhiều nhất là Apple. Theo tài liệu tòa án được công bố đầu năm, Eddy Cue, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách dịch vụ tại Apple, cho biết Google đã trả 20 tỷ USD năm 2022 cho hãng, tương đương 17,5% thu nhập hoạt động của công ty iPhone.
Tài liệu tòa án do Business Insider thu thập được cũng cho thấy, từ 2017, việc mặc định công cụ tìm kiếm trên Safari, Firefox và các trình duyệt khác mang lại 54% doanh thu tìm kiếm cho Google mỗi năm. Năm 2020, Alphabet dự tính có thể mất 60-80% khối lượng tìm kiếm trên thiết bị Apple nếu bị thay thế, tương đương khoản lỗ từ 28,2 tỷ đến 32,7 tỷ USD. Do đó, phán quyết gây thiệt hại cho cả hai bên hàng chục tỷ USD.
Giới phân tích dự đoán khả năng Alphabet phải chia tách công ty sau phán quyết. "Việc tách bạch kinh doanh tìm kiếm sẽ cắt đứt Alphabet khỏi nguồn doanh thu lớn nhất đang có. Việc mất khả năng ký kết thỏa thuận mặc định độc quyền cũng có thể gây tổn hại cho họ", nhà phân tích Evelyn Mitchell-Wolf của Emarketer, nói với Reuters.
Bảo Lâm
- Apple, Google và thỏa thuận kiểm soát Internet
- Apple có thể mất hàng tỷ USD nếu Google thua kiện
- Tài liệu rò rỉ hé lộ cách Google xếp hạng tìm kiếm