Gutty Golf Spectacular thường niên, vừa sang kì thứ năm, ra đời nhằm tôn vinh golf, đồng thời chứng minh rằng môn thể thao thời xa xưa vẫn có thể chơi trên sân hiện đại.
Giải diễn ra trên sân Shadow Mountain ở California, với các đấu thủ từ vị thành niên đến 80 tuổi. Shadow Mountain do huyền thoại Gene Sarazen thiết kế. Ông đã dùng gậy hickory để đoạt nhiều major trong những năm 1920.
Dự Gutty Golf Spectacular, golfer sử dụng gậy bằng gỗ mại châu (hồ đào) từ đầu đến cán – hickory club, được sản xuất trước những năm 1900. Còn bóng là bản sao từ gốc của những quả bóng nhựa gutta percha – cây họ cao su đặc trưng ở Ấn Độ và Malaysia.
Với công cụ thế kỉ trước, cú phát bóng có thể đạt 160 yard. Bây giờ, với gậy phát đời mới nhất, không hiếm người thuộc nhóm golf giải trí trình độ cao vượt mốc 300 yard.
Golfer ngày nay có khi ra sân với túi gậy đến 14 cây – mức tối đa trong luật chơi. Còn các golfer ở Shadow Mountain chỉ dùng bốn hoặc năm cây, tính cả gậy gạt. "Đây là cuộc tái hiện lịch sử golf và cũng để vui hơn với môn này. Trong chúng tôi vẫn có người dùng gậy hiện đại nhưng không thường xuyên", Eddie Breeden – Chủ tịch hội golf gỗ mại châu khu vực Bờ Thái Bình Dương của Mỹ - chia sẻ. Breeden dự giải ở Shadow Mountain, mặc chiếc váy nam cổ truyền xứ Scotland.
Trong Gutty Golf Spectacular hiện diện một số cây hickory trong 30 năm đầu thế kỉ trước. Đó là kỉ nguyên hickory thứ hai nhưng không cao giá và bền bằng trước 1900.
"Chất lượng gỗ mại châu là một trong những điều quan trọng nhất. Gậy bằng gỗ loại này ở đời đầu được lấy từ cây lâu năm, nhập khẩu từ Mỹ để chế tác tại Vương quốc Anh. Chúng rất bền. Đời kế tiếp thì không bằng", đấu thủ Kurt Olsen lý giải. Golfer này vốn thời thượng. Một lần chơi cùng nhóm với golfer hickory, ban đầu Olsen đã bĩu môi với bạn. Sau đó, vì tò mò, anh dùng thử hàng xưa và chính cái khó xài của nó đã thành đam mê. "Giờ tôi có đến 300 cây hickory trước 1900 đấy", Olsen tiết lộ về "kho báu cổ".
Rylee Stovall, 13 tuổi, là đấu thủ trẻ nhất giải. Cô bé nhập môn golf khi mới lên 2 tuổi, tranh giải khi lên 8 và bắt đầu dùng gậy hickory lúc 10 tuổi. "Vài năm qua, cháu chơi hickory. Cháu cũng có vài bạn tham gia golf cổ vì nghĩ chuyện đó sành điệu. Vài người tỏ vẻ khó hiểu nhưng cháu nghĩ trường phái này lắm niềm vui và đó là golf thuần túy", Stovall nói.
Ray Tokareff sống ở bang Oregon nhưng nghỉ hè ở thung lũng Coachella, California. Đến 50 tuổi, ông mới chơi golf và lần đầu đánh gậy hickory khi khoảng 70 tuổi. "Tôi dành tám tháng để tìm trên eBay và cuối cùng mua được 60 cây hickory. Chúng rẻ, màu cũng đã phai nhưng vẫn còn ngon lành", Tokareff nay đã 74 tuổi, nói về đam mê gậy cổ.
Thuộc diện đồ cổ nhưng giá gậy hickory không quá đắt. Hàng thế hệ thứ hai, ngày nay được xếp vào loại đại trà, chỉ từ 20-30 USD khi mua online hoặc các cuộc trưng bày golf. Thế hệ trước đó, có cây hơn 100 USD.
Mỹ có khoảng 3.000 người chơi hickory, thành lập hội hẳn hoi. Vào golf cổ, hầu hết lên mạng và tìm đến Louisville Golf ở Kentucky và Tad Moore Hickory Classics tại Alabama. Đây là hai nhà sản xuất hàng đầu về bản sao nguyên mẫu gậy hickory ở Mỹ. Riêng Tad Moore thu hoạch gỗ mại châu được trồng từ những năm đầu 1900, thậm chí 1800 để làm gậy nên chất lượng vào loại thượng hạng. Gậy hickory từ nhà sản xuất danh tiếng thời nay chưa đến 1.000 USD cho một bộ bảy cây, 1.500-2.000 USD cho bộ 14 cây.
Đó là bước đầu tốt nhất để được "hàng chính hãng" và được chứng nhận chất lượng của Hiệp hội golf hickory Mỹ. Sau đó, người chơi có thể tìm hiểu thêm rồi sưu tầm thông qua các hội nhóm và sự kiện chuyên ngành. Trang eBay nhan nhản nhưng hàng chưa kiểm chứng chất lượng và phải có mắt nhà nghề. "Gậy hickory 100 tuổi, nếu được bảo dưỡng tốt, có thể xài thêm cả trăm năm nữa", Bill Geisler, nguyên Chủ tịch Hiệp hội golf hickory Mỹ nói trên Golfweek.
Tổ chức này mở giải US Hickory Open. Sân đấu cho nhóm pro và nghiệp dư trình độ cao dài tầm 6.000-6.100 yard. Riêng Florida nhiều nắng gió, sân thông thường khoảng 5.800 yard. Trong khi đó tại Việt Nam, độ dài sân cho trình giải trí hiện đại, nhóm nam từ trung bình đến cao gần 6.300 yard – sân Tân Sơn Nhất, TP HCM.
Tương quan loại gậy thời hickory so với hiện đại Brassie – driver hoặc gỗ số 3 Spoon – gỗ số 5 |
Quốc Huy