 |
|
(shutterstock) |
Chị Hiền đã dặn con là có chuyện gì thì về kể mẹ nghe, bạn nào tốt thì chơi, bạn xấu nào kiếm chuyện thì mách cô hoặc bỏ đi nơi khác. Tuy nhiên, chị cũng băn khoăn không biết những lời dặn dò như vậy có làm cậu con trai càng nhút nhát thêm hay không.
Theo tiến sĩ tâm lý Đinh Phương Duy, với trẻ em, nhút nhát có thể do ảnh hưởng của kiểu thần kinh yếu, khiến trẻ ít nói và thường chịu thiệt về mình trong các mối quan hệ. Cũng có thể trẻ mặc cảm do bị ám thị từ những nhận xét chủ quan của người chung quanh, cứ cho rằng mình không thể mạnh dạn như các bạn cùng trang lứa.
Trẻ rơi vào tình trạng này thường cố chịu đựng cảnh yếm thế của mình để không bị các bạn hùa nhau cô lập. Các cháu không muốn bộc bạch nỗi niềm cùng ai, kể cả bố mẹ, cũng không dám mách cô hoặc tìm cách nào đó phản ứng lại vì sợ các bạn sẽ "nghỉ chơi" với mình.
Do đó, cháu lại tìm cách làm vui lòng các bạn, chấp nhận bị bắt nạt để được cùng tồn tại, được các bạn chấp nhận cho chơi chung. Vì là trẻ con nên các bạn của cháu xem việc ra oai là một trò chơi và thích làm tình làm tội những bạn nhút nhát. Tình trạng này kéo dài có thể làm cháu mệt mỏi tinh thần và ảnh hưởng đến việc học, tâm trạng bất an, cách ứng xử có thể bị phụ thuộc và yếu đuối hơn.
Theo tiến sĩ Duy, vì trẻ chưa đủ lớn nên việc giáo dục bằng những lời khuyên có tác dụng rất hạn chế. Với những người mẹ như chị Hiền, trò chuyện, cùng chơi với con là hình thức tích cực để hiểu con, làm cho quan hệ giữa cha mẹ và con cái trở nên gắn bó, tin cậy hơn. Từ sự gắn bó, tin cậy này, cháu sẽ thấy an bình khi cảm nhận được sự ấm áp từ tình thương yêu và sự an toàn khi có cha mẹ bên cạnh. Điều này sẽ giúp trẻ tự tin hơn và bớt dần nhút nhát theo thời gian.
Nên khuyến khích trẻ tham gia sinh hoạt ở các trung tâm văn hóa hoặc nhà thiếu nhi. Ở đó không có sự quen bắt nạt của bạn, trẻ sẽ quen dần với ý tưởng độc lập, thông qua các hình thức hoạt động tập thể hoặc các trò chơi cần sự mạnh dạn, chủ động của cá nhân.
Ngoài ra, những gia đình có trẻ nhút nhát nên tìm cách để cháu khẳng định được một ưu thế nào đó của mình. Hãy giúp trẻ nhận biết giá trị của mình bằng cách giao việc nào đó cho cháu hoặc cậy nhờ cháu điều gì đó, khen tặng khi có sự thành công, dù là rất nhỏ. Đó là biện pháp ám thị ngược giúp trẻ bớt tự ti và tìm thấy cảm giác rằng mình có ích.
Tiến sĩ Duy cũng khuyến cáo, mọi sự so sánh tính nhút nhát của trẻ với bất kỳ người nào khác cũng sẽ gây hại đến quá trình mạnh mẽ hóa của cháu. Hãy dạy con bằng cách tạo niềm tin, tạo sức mạnh trong trẻ, nhưng cần có thời gian.
TS Đinh Phương Duy, Phụ Nữ TP HCM