Mỗi tháng, Shen, 27 tuổi, chi khoảng 1,000 tệ (121 USD) tiền thuế, 1.000 tệ vào các bữa tiệc tụ tập bạn bè. Số tiền còn lại được cô dành cho mỹ phẩm, quần áo và giày dép hàng hiệu. Lúc nào cô cũng ngong ngóng đến ngày nhận lương bởi không thể xoay sở được với chồng hóa đơn phải thanh toán mỗi cuối tháng.
Shen chỉ là một trong số các thanh niên Trung Quốc dám chi khoản tiền lẽ ra để dành dụm cho tương lai vào các loại hàng hóa đắt tiền, để sống "một cuộc sống chất lượng". Những người như Shen được gọi là "Yueguangzu" trong tiếng Trung, có nghĩa là họ tiêu sạch khoản kiếm được mỗi tháng mà không dành dụm được đồng nào.
Một cuộc khảo sát về tiêu dùng hàng hóa xa xỉ với sự tham gia của 1.289 người dùng Internet ở Thượng Hải, Giang Tây và Chiết Giang cho thấy 68,8% số người được hỏi nói rằng họ sẵn sàng dùng hàng đắt tiền và 56,7% nói rằng họ từng tiết kiệm tiền để mua những loại hàng như thế.
Trung bình những người tham gia cuộc trưng cầu này chi khoảng 22.000 tệ (2.268 USD) mỗi năm vào hàng xa xỉ.
Một cuộc trưng cầu khác cho thấy những người tiêu dùng cỡ bự ở Trung Quốc hiện chiếm khoảng 13% dân số và chủ yếu dưới 40 tuổi.
Sun Shijin, giáo sư tâm lý tại Đại học Fudan, cho biết: "Lối sống của những Yueguangzu cho thấy họ tự tin vào tương lai".
Một cuộc điều tra về thanh niên thành thị Trung Quốc cho thấy 57% những người được hỏi sẵn sàng tiêu tiền tiết kiệm và chỉ 48% nói rằng họ không muốn rắc rối vì nợ nần.
Xiao Yu, một kỹ sư phần mềm tại Thượng Hải, mới mua một máy ảnh kỹ thuật số, một máy tính xách tay và nhiều hàng hóa xa xỉ khác qua mạng dù mới chỉ đi làm được hai năm kể từ khi tốt nghiệp.
"Đây là những thứ tôi muốn mua trong tương lai. Tại sao tôi lại không tận hưởng trước đi bằng thẻ chi tiêu tín dụng cơ chứ", Yu nói.
Giáo sư Sun giải thích: "Nhìn chung, Yueguangzu là những người có học và có việc làm tốt. Họ hăm hở muốn được xã hội chấp nhận và tôn trọng".
Vì thế họ thích mặc comple giá 10.000 tệ (1.200 USD), dùng túi sách hàng hiệu, mỹ phẩm và đồ trang sức đắt tiền để trông có vẻ thành công và khác biệt cho dù phải vay tiền ngân hàng, Sun nói.
Một số thanh niên Trung Quốc mua hàng hiệu chỉ để khoe mẽ vì họ ngại mất mặt nếu bạn bè và đồng nghiệp có những loại hàng hóa xa xỉ này.
"Trào lưu dùng hàng hiệu gắn liền với sự phát triển về kinh tế và xã hội của đất nước", Sun nhận định. Với sự phát triển chóng mặt của kinh tế thị trường và thu nhập được cải thiện, Trung Quốc đã bước vào kỷ nguyên tiêu dùng và việc người ta tìm kiếm hàng hóa và niềm vui vật chất là điều bình thường, ông nói.
"Đây là tiến trình phát triển tự nhiên của xã hội", Sun cho biết.
Tuy nhiên, Huang Ping, nhà nghiên cứu thuộc Viện khoa học xã hội Trung Quốc, cho là không bình thường nếu một nước có quá nhiều "yueguangzu" và con nợ bởi vấn đề nợ nần gây ảnh hưởng mạnh mẽ đối với người đó, gia đình và cả xã hội.
"Chạy theo cách sống cao hơn khả năng có thể đáp ứng thì không tốt cho bản thân người đó về cả sức khỏe và tâm lý, mà còn tác động đến cả sự phát triển bền vững của xã hội", Huang nói.
Gimmo Etro, chủ tịch của Etro của Italy, cho rằng hầu hết những người Trung Quốc dùng hàng xa xỉ là ở độ tuổi từ 20 đến 50. Theo ông, để chạy theo hàng hóa đắt tiền thì người ta cần kiếm được ít nhất 20.000 tệ (2.415 USD) đến 30.000 tệ (3.623 USD) mỗi tháng, chứ không phải là những thanh niên trút toàn bộ những gì kiếm được hàng tháng chỉ để vác về vài món hàng xa xỉ.
"Theo quan điểm cá nhân, tôi không thích giới trẻ mua hàng xa xỉ chỉ để khoe mẽ. Họ cần có kế hoạch dựa vào điều kiện kinh tế của bản thân", Etro nói.
Một số chuyên gia Trung Quốc cũng tin rằng không nên khuyến khích người dân dùng hàng hóa đắt tiền bởi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tính theo đầu người của Trung Quốc chỉ ở mức 1.000 USD mặc dù ở Thượng Hải, con số này là 6.000 USD.
"Khoảng cách giữa người nghèo và người giàu vẫn là vấn đề xã hội rất lớn ở Trung Quốc", Xin Xiangyang, phó giám đốc Viện nghiên cứu phát triển kinh tế và xã hội Bắc Kinh, nhận định. Việc dùng hàng hóa đắt tiền sẽ tạo ra những tác động tiêu cực lên xã hội và gây ra sự bất hòa, ông nói.
Huang Yong, 35 tuổi, quản lý một công ty công nghệ và khoa học từng là một fan của hàng hiệu. Giờ đây với thu nhập hàng năm hàng chục nghìn tệ, Huang không còn hào hứng mua những mặt hàng xa xỉ đó nữa.
Với sự phát triển của nền kinh tế, niềm vui sướng do tiêu dùng mang lại đang giảm dần, Huang nói và cho rằng cần hướng dẫn giới trẻ để giúp họ xây dựng khái niệm tiêu dùng hợp lý.
"Việc thiết lập hệ thống tiêu dùng bằng thẻ tín dụng cũng giúp thúc đẩy sự phát triển lành mạnh về kinh tế và xã hội", Huang nói.
Ngọc Sơn (theo Xinhua)