Nghiên cứu được đại học Cornell (New York, Mỹ) đăng tải và tờ Guardian trích dẫn. Nhóm khoa học gia phân loại kịch bản dựa trên một thuật toán và chia thành sáu loại: Nhân vật chính thăng hoa dần (phim The Shawshank Redemption), Xuống dốc dần (Psycho), Xuống dốc rồi thăng hoa (The Godfather), Thăng hoa rồi xuống dốc (On the Waterfront), Thăng hoa rồi xuống dốc sau đó thăng hoa (Babe), Xuống dốc rồi thăng hoa sau đó xuống dốc (All About My Mother).
* Trailer "Godfather"
Qua phân tích phòng vé, kiểu phim "nhân vật xuống dốc rồi thăng hoa" thành công nhất với doanh thu trung bình 54,9 triệu USD, trong khi kinh phí trung bình là 40,5 triệu USD. Ở dạng này, cảm xúc khán giả đi từ vui, buồn đến vui. The Godfather (1972) bắt đầu khi gia đình Corleone (nhóm nhân vật chính) đang ở đỉnh cao quyền lực. Họ dần gặp khó khăn trong cuộc chiến thế giới ngầm, nhất là khi người con cả Sonny (James Caan đóng) bị ám sát. Sau đó, gia đình được vực dậy bằng tài năng của cậu con thứ ba - Michael (Al Pacino đóng).
Mô-típ "nhân vật chính thăng hoa dần" ăn khách nhất ở dạng phim tiểu sử nhưng không thành công ở phim ly kỳ và kịch tính. "Mô-típ thăng hoa rồi xuống dốc" thành công nhất ở các phim kinh phí thấp, còn kiểu "xuống dốc, thăng hoa rồi xuống dốc" không thành công ở các giải điện ảnh.
Heath Ledger thủ vai Joker trong "The Dark Knight".
Dạng phim "Nhân vật xuống dốc dần" kém thu hút nhất ở thể loại hài. Tuy nhiên, nếu có kinh phí lớn và có tính hào hùng, chúng vẫn có thể ăn khách. Một ví dụ là bộ ba phim về Batman của Christopher Nolan. Ở phần hai - The Dark Knight (2008), Batman bắt đầu như một người hùng đầy tự tin nhưng liên tiếp bị Joker lấn át. Đến cuối phim, Batman chấp nhận trở thành người bị cả thành phố truy đuổi. Ngoài chất lượng nghệ thuật, The Dark Knight còn là phim thứ tư cán mốc một tỷ USD ở thời điểm đó .
Ganna Pogrebna - giáo sư ngành kinh tế học hành vi và khoa học dữ liệu, trưởng nhóm nghiên cứu - cho biết kết quả có thể tác động lớn đến các nhà sản xuất và khán giả. Bà không nghĩ các hãng phim sẽ mất đi tính sáng tạo mà ngược lại, trở nên sáng tạo hơn. Họ đã biết thứ gì ăn khách nên sẽ có một số dự án đảm bảo về doanh thu, nhờ đó có điều kiện tài chính làm nhiều phim thể nghiệm hơn.
Ân Nguyễn