Ít nhất 7 nhà khoa học, nhà toán học, chuyên gia vật lý làm việc ở nước ngoài đã trở về Trung Quốc trong năm 2024, khi quốc gia này tăng cường phát triển lĩnh vực khoa học công nghệ trong cuộc cạnh tranh siêu cường với Mỹ. Tài khoản mạng xã hội của Đại học Thanh Hoa cuối tuần trước đăng bài viết về một giáo sư Sun Nan, một nhà thiết kế chip hàng đầu, đã từ Mỹ về nước để đào tạo thế hệ chuyên gia về chip tiếp theo cho Trung Quốc.
Giáo sư Sun Nan trở về Trung Quốc vào năm 2020, vào thời điểm Sáng kiến Trung Quốc lên đến đỉnh điểm. Sáng kiến Trung Quốc là một chính sách của Mỹ nhắm vào các nhà khoa học bị nghi có mối quan hệ với chính phủ ở Bắc Kinh, khiến họ cảm thấy "bị nhắm mục tiêu và xa lánh".
Theo bài đăng của Đại học Thanh Hoa, giáo sư Sun đã làm việc nhiều năm ở Mỹ, nhưng quyết định trở về nhằm "đào tạo chuyên gia chip cho Trung Quốc và giải quyết các vấn đề sản xuất công nghệ chip trung và cao cấp".
Sau khi về nước, ông làm việc theo hợp đồng tại khoa kỹ thuật điện tử của Đại học Thanh Hoa, một trong những đại học hàng đầu Trung Quốc. Ông và nhóm cộng sự đã làm việc trong cả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghiệp, với mục tiêu sản xuất chip đáng tin cậy và hiệu quả hơn với chi phí thấp hơn. Họ cũng đảm nhận một số dự án nghiên cứu quốc gia quan trọng.
Giáo sư Sun Nan. Ảnh: Đại học Thanh Hoa
Theo bài đăng của Đại học Thanh Hoa, các công nghệ thiết kế mạch hiệu suất cao mà họ phát triển đã được tích hợp vào hơn 50 chip trong 4 năm qua. Những con chip này đã được sử dụng cho lưới điện, đường sắt cao tốc, đo lường và kiểm soát trong công nghiệp, xe điện và các lĩnh vực khác.
"Những con chip này đã đạt được mục tiêu thay thế nhập khẩu các sản phẩm nước ngoài tương tự và thậm chí vượt qua các đối tác nước ngoài ở một số chỉ số kỹ thuật cốt lõi để đạt đến trình độ dẫn đầu quốc tế", bài đăng cho hay.
Bài đăng của Đại học Thanh Hoa khiến giáo sư Sun trở thành tâm điểm chú ý của dư luận Trung Quốc.
Ông Sun thi đỗ vào Đại học Thanh Hoa năm 2002. Sau khi tốt nghiệp thủ khoa chuyên ngành của mình vào năm 2006, ông đến Đại học Harvard, Mỹ để học tiến sĩ, với hướng nghiên cứu là thiết kế mạch tích hợp. Năm 2011, ông bắt đầu giảng dạy tại Khoa Kỹ thuật Điện và Máy tính tại Đại học Texas ở thành phố Austin, bang Texas.
Trong hơn 10 năm ở Mỹ, Sun Nan đã đạt được những thành tựu lớn trong lĩnh vực thiết kế chip, đăng hàng chục bài trên các tạp chí đầu ngành, giành nhiều giải thưởng và là giảng viên xuất sắc.
Ngoài ra, Sun còn là cố vấn cho các công ty công nghệ và bán dẫn nổi tiếng của Mỹ như Intel, Analog Devices. Ông đã đào tạo 27 nghiên cứu sinh tiến sĩ, 11 người trong số họ đang giảng dạy tại các trường nổi tiếng như Đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh.
"Ra nước ngoài là để học công nghệ. Bạn nên đi với tư duy cởi mở, học hỏi và giao lưu với các đội ngũ tiên tiến nhất thế giới. Và sau khi học xong, hãy truyền lại những gì bạn đã học cho quê hương", ông Sun nói về lý do trở về Trung Quốc.
Năm 2023, Sun được trao huân chương Thanh niên Bắc Kinh vì thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học và học thuật. Năm 2024, ông được bầu làm viện sĩ của Viện Kỹ sư Điện và Điện tử vì những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực thiết kế chip.
Huyền Lê (Theo 163.com)