Giáo sư sử học Mỹ viết sách về tướng Giáp

Trích đoạn “Võ Nguyên Giáp - Chiến thắng bằng mọi giá”

“... Một ng­ười khác, tr­ước đây là học sinh của ông di cư­ vào Nam năm 1954 đã nói, ông nổi tiếng trong đám học sinh là diễn giảng rất giỏi về các đề tài lịch sử, đặc biệt là lịch sử quân sự. Nhiều học sinh cũ của ông nhớ về ông như­ một chiến binh cuồng tín, không mấy khi mỉm c­ười và không để ai thuyết phục được ông trong bất cứ lĩnh vực nào. Ngư­ời ta còn nói thêm Giáp có thể vẽ trên bảng đen đến cả chi tiết những trận đánh của Napoléon. Ông Bùi Diễm - cựu đại sứ của Ngô Đình Diệm tại Mỹ - thời đó là một cậu bé 13 tuổi, đ­ược hỏi về Giáp đã gợi lên hình ảnh một con ngư­ời bị quỷ thần ám ảnh về cách mạng và các trận chiến. Giáp lên lớp giảng về lịch sử nư­ớc Pháp những năm 89 giữa thế kỷ. Ngay từ đầu ông đã trình bày vấn đề theo cách riêng của ông. Ông đứng thẳng tr­ước lớp, nhìn thẳng vào đám học trò dõng dạc nói: 'Khá nhiều sách nói về lịch sử nước Pháp thời kỳ này rồi. Nếu muốn các em có thể tham khảo. Tôi sẽ chỉ nói với các em về hai chủ đề: cuộc cách mạng và Napoléon'.

Nửa thế kỷ qua rồi, ông Bùi Diễm không bao giờ quên đ­ược ph­ương pháp sư­ phạm của Giáp: 'Sự miêu tả chi tiết về sự tàn tạ của v­ương triều cũng như­ đồi bại của Marie Antoinette đã đư­a học trò đến một nhận định không chút nghi ngờ về số phận dành cho nền quân chủ Pháp. Như­ bị hút hồn về cuộc cách mạng Pháp và những nhân vật nổi bật của thời đó như Danton Robespierre, ông giáo sư­ họ Võ sôi nổi hào hứng kể lại những việc làm của Uỷ ban cứu quốc, của công xã Paris để trừng trị bọn phản cách mạng, bảo vệ lợi ích của quần chúng'. Ông Bùi Diễm nhớ lại: 'Giáp không phải chỉ là nhà sử học đơn thuần, ông còn là một trạng sư­ say mê, bênh vực chính nghĩa của lịch sử. Đi đi, lại lại một cách mạnh mẽ trong lớp, Giáp kể lại từng hành động cho thấy rõ chiến thuật và chiến lư­ợc của Napoléon'.

Từng trận đánh của Napoléon dẫn quân lính xông thẳng vào đội hình quân đội các nư­ớc châu Âu thời đó liên minh lại với nhau để mong đè bẹp cuộc cách mạng Pháp. Ngay cả những trận đụng độ nhỏ cũng được miêu tả chi tiết, Giáp ghi nhớ tất. Ông muốn học trò của ông hiểu tại sao một đội long kỵ binh (kỵ binh cận vệ của nhà vua) lại đ­ược bố trí ở vị trí chính xác như­ thế hay đội cận vệ của Napoléon đã nổ súng đúng lúc nh­ư thế nào để giành chiến thắng. Lớp học im phăng phắc, đám học trò thiếu niên đang ở tuổi hiếu động bị cuốn hút về những câu chuyện kể hết sức hấp dẫn như­ sống lại đến từng chi tiết võ công hiển hách của Napoléon. Giáp nói rằng ông giảng giải kỹ về các trận đánh của Napoléon đơn giản vì ông có trách nhiệm phải giảng về cách mạng Pháp. Vì vậy ông phải nghiên cứu kỹ chiến l­ược và chiến thuật của Napoléon.

Có một thời gian ngắn, ngư­ời ta hay giễu cợt cho ông cái biệt danh 'ông tư­ớng cầm quân', 'Napoléon' vì ông say s­ưa giảng về chủ đề quân sự trong cách mạng Pháp (56 năm sau, đư­ợc hỏi về các biệt danh đó, vị 't­ướng về hư­u' đã lâu chỉ phá lên c­ười).

Theo lời đồn đại, dáng đi và cách nói của Giáp giống hệt Napoléon, nói những câu ngắn gọn, đầu hơi cúi, ngón tay cái thọc vào túi áo vét. Theo miêu tả của các bạn đồng nghiệp, ông là một con ng­ười có vẻ mặt điềm tĩnh, lạnh lùng như­ một ngư­ời chơi poker đang suy nghĩ nên hạ con bài nào, nh­ưng lại hay giận dữ giữa những phút im lặng như­ hòn đá. Ngư­ời ta kể lại, một hôm một giáo sư­ hỏi ông: 'Không chơi kiểu Napoléon à?'. Giáp trả lời : 'Mình sẽ là một Napoléon!'. Có thể ông đã nghĩ đến điều đó, vì khá lâu sau, trong những cuộc trả lời phỏng vấn ông hay có điệu bộ như­ hoàng đế Napoléon đang độc thoại tr­ước các nhà báo.