Hai Cục phó Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD&ĐT) Trần Văn Nghĩa và Trần Văn Kiên vừa giải thích rõ những điểm mới của kỳ thi quốc gia được thực hiện vào năm 2015.
Cục phó Khảo thí Trần Văn Kiên. Ảnh: HT.
Hai dạng cụm thi khác nhau
Kỳ thi quốc gia chung chỉ có một loại đề thi đối với tất cả thí sinh. Năm đầu tiên tổ chức một kỳ thi chung, các cụm thi sẽ được thành lập nhiều hơn với khoảng 20 cụm trên cả nước. Bộ GD&ĐT sẽ chọn trường đại học uy tín, có đủ năng lực giao nhiệm vụ chủ trì. Thí sinh dự thi dùng kết quả xét tuyển đại học sẽ thi tại các cụm thi này.
Ngoài ra, để tạo điều kiện cho thí sinh tham dự kỳ thi chỉ để xét công nhận tốt nghiệp THPT, không lấy kết quả thi tham gia tuyển sinh ĐH, CĐ, Bộ Giáo dục sẽ thống nhất với UBND cấp tỉnh tổ chức một số cụm thi do các Sở Giáo dục chủ trì.
Bộ đang thiết kế phương án tổ chức các cụm thi, và sẽ công bố trong thời gian tới.
Thí sinh thi ở cụm của Sở Giáo dục không được xét tuyển ĐH, CĐ
Kỳ thi quốc gia chủ yếu tổ chức thi ở các cụm do trường đại học chủ trì, việc tổ chức thi ở các cụm địa phương chỉ thực hiện khi có học sinh ở địa phương không có nguyện vọng sử dụng kết quả của kỳ thi quốc gia để xét tuyển vào các trường đại học, và tự nguyện đăng ký thi ở cụm địa phương. Những thí sinh này chỉ thi bốn môn tối thiểu.
Các thí sinh thi ở các cụm khác nhau có các mã khác nhau nên có thể phân biệt được thí sinh thi ở cụm nào, từ đó giám sát việc thí sinh xét nguyện vọng vào ĐH, CĐ. Trong kỳ thi tuyển sinh đại học năm 2014 có khoảng 20% học sinh chỉ thi tốt nghiệp, không dự thi vào ĐH, CĐ.
Chọn thêm môn thi làm căn cứ xét tuyển đại học
Thí sinh có thể chọn số môn thi nhiều hơn 4 môn để tăng cơ hội xét tuyển vào đại học. Nếu học sinh có nguyện vọng xét tuyển vào một ngành mà sử dụng kết quả của môn Toán, Lý, Hóa thì phải đăng ký thi thêm Lý, Hóa.
Nếu thí sinh đăng ký thi các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lý, Hóa để thi thì có thể đăng ký xét tuyển vào đại học không chỉ khối A mà còn A1, D1. Đặc biệt, tùy theo yêu cầu cụ thể của các trường đại học, thí sinh có thể đăng ký xét tuyển vào các ngành sử dụng kết quả của các tổ hợp môn khác, ví dụ Toán, Hóa, Ngoại ngữ hoặc Toán, Văn, Lý; Toán, Văn, Hóa…
Đối với các khối thi năng khiếu, ngoài việc phải thi các môn năng khiếu do trường tổ chức, thí sinh phải thi môn văn hóa của kỳ thi quốc gia hoặc xét tuyển môn văn hóa dựa trên kết quả học tập ở THPT, tùy thuộc vào quy định của trường trong đề án tự chủ tuyển sinh.
Thí sinh ra khỏi phòng thi sau khi làm bài tại kỳ thi tốt nghiệp THPT 2014. Ảnh: Giang Huy.
Có thể chọn môn thay thế Ngoại ngữ
Ngoại ngữ là môn thi bắt buộc, thí sinh phải thi một trong các thứ tiếng: Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung, Tiếng Đức, Tiếng Nhật. Những học sinh THPT và học viên giáo dục thường xuyên không được học môn Ngoại ngữ hoặc học trong điều kiện không đảm bảo chất lượng dạy và học thì không bắt buộc phải thi môn này. Thí sinh được chọn môn thi thay thế trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý.
Những điều kiện chưa đảm bảo chất lượng là giáo viên dạy môn Ngoại ngữ thiếu hoặc chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo, năng lực dạy học yếu; việc thực hiện chương trình không liên tục; học sinh là người dân tộc thiểu số, khả năng tiếp thu Ngoại ngữ yếu hoặc do chuyển trường nên phải học đổi môn Ngoại ngữ; các điều kiện về trang thiết bị dạy học, thực hành tiếng chưa đáp ứng yêu cầu dạy và học... Những thí sinh này được thi thay thế môn Ngoại ngữ do Giám đốc Sở Giáo dục quyết định.
Các đại học công bố phương án tuyển sinh trước 1/1 hàng năm
Theo quy định, trước ngày 1/1/2015 tất cả trường đại học phải công bố phương án tuyển sinh. Nếu trường đại học sử dụng kết quả kỳ thi chung để xét tuyển thì thí sinh cần đăng ký thi ở kỳ thi quốc gia. Nếu trường tổ chức tuyển sinh riêng, thì thí sinh đăng ký thi ở trường.
Các trường đại học sẽ công bố phương thức xét tuyển dựa vào kết quả kỳ thi quốc gia (công bố môn thi sử dụng để xét tuyển vào từng ngành). Nếu một trường đại học những năm trước tuyển sinh khối A thì năm nay bên cạnh việc có thể sử dụng các tổ hợp môn khác để xét tuyển, trường vẫn phải sử dụng tổ hợp ba môn là Toán, Lý, Hóa để xét tuyển.
Các trường hoàn toàn có quyền tự chủ trong tuyển sinh, tuy nhiên, để thực hiện tự chủ tuyển sinh thì các trường cần xây đựng đề án tự chủ, trong đề án phải chứng minh được năng lực thực hiện phương án mà mình đề ra. Một trong những yêu cầu đặt ra là không để phát sinh hiện tượng các tổ chức và cá nhân là cán bộ, công chức, viên chức, nhà giáo của nhà trường tổ chức luyện thi.
Cách tính điểm tốt nghiệp
Năm 2014 để xét công nhận tốt nghiệp là: Kết quả bốn môn thi (50%) + kết quả điểm trung bình cả năm lớp 12 (50%) + điểm khuyến khích (nếu có). Năm 2015 để xét công nhận tốt nghiệp vẫn giữ ổn định như năm 2014.
Đây là một kỳ thi cho tất cả đối tượng dự thi. Vì vậy, học sinh giáo dục trung học và học viên giáo dục thường xuyên được công nhận tốt nghiệp đều được cấp một loại bằng tốt nghiệp THPT.
Đối tượng ưu tiên
Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của thí sinh, các chế độ ưu tiên đã quy định trong quy chế thi tốt nghiệp THPT và quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy hiện hành về chế độ ưu tiên thí sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, quốc tế sẽ được tiếp tục áp dụng đối với kỳ thi THPT quốc gia từ năm 2015.
Cụ thể: Các thí sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm 2015 và những thí sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi năm 2014 (được bảo lưu) được ưu tiên xét tuyển vào ĐH, CĐ theo đúng quy định trong quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hiện hành. Những thí sinh này vẫn phải tham dự kỳ thi THPT quốc gia; chỉ trừ những thí sinh tham dự kỳ thi chọn học sinh vào các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực năm 2015 thì không phải tham dự kỳ thi THPT quốc gia.
Đầu năm 2015 sẽ có quy chế Tuyển sinh
Quy chế tuyển sinh 2015 Cục khảo thí đang khẩn trương xây dựng và trình lãnh đạo Bộ ban hành, dự kiến vào đầu năm 2015. Thông tin tuyển sinh sẽ được các trường công khai trên trang tin điện tử của trường, đồng thời các trường cũng sẽ báo cáo thông tin tuyển sinh về Bộ. Khi có đầy đủ thông tin, Bộ Giáo dục sẽ công bố trên trang web của Bộ.
Phương án thi năm 2016
Phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia bắt đầu từ năm 2015 nên năm 2016 vẫn được giữ ổn định. Nhưng sẽ có những đổi mới về nâng cao chất lượng đề thi: Công tác đề thi được tiếp tục đổi mới theo hướng đánh giá năng lực người học, tăng dần các câu hỏi ở mức độ vận dụng, các câu hỏi mở, các câu hỏi vận dụng kiến thức tổng hợp liên môn từ dễ đến khó.
Hoàng Thùy