"Đồng thanh tương ứng, đồng bệnh tương liên", Phạm Quý Thích cảm thông với thân phận nàng Kiều, đã viết ra bài thơ vịnh Kiều nổi tiếng với tên gọi Đoạn trường tân thanh đề từ:
Giai nhân bất thị đáo Tiền Đường
Bán thế yên hoa trái vị thường
Ngọc diện khởi ưng mai Thuỷ quốc
Băng tâm tự khả đối Kim Lang
Đoạn trường mộng lý căn duyên liễu
Bạc mệnh cầm chung oán hận trường
Nhất phiến tài tình thiên cổ luỵ
Tân Thanh đáo để vị thuỳ thương.
Tác giả tự dịch ra chữ Nôm như sau:
Giọt nước Tiền Đường chẳng rửa oan
Phong ba chưa trắng nợ hồng nhan
Lòng còn tơ vướng chàng Kim Trọng
Vẻ ngọc chưa phai chốn thủy quan
Nửa giấc Đoạn trường tan gối điệp
Một dây bạc mệnh dứt cầm loan
Cho hay những kẻ tài tình lắm
Trời bắt làm gương để thế gian.
Phạm Quý Thích còn viết một số tác phẩm như: Thảo Đường thi nguyên tập; Lập trai văn tập; Thiên Nam long thủ liệt truyện (truyện về những người đỗ Trạng nguyên của nước Nam); Chu Dịch vấn đáp toát yếu (gồm 157 câu hỏi và trả lời về ý nghĩa của Kinh dịch và các quẻ trong Kinh dịch)...
Năm 1825, thầy Lập Trai qua đời, thọ 65 tuổi. Triều đình cử người đến dự tang lễ, lệnh cho các quan đi đưa tang. Các học trò đã đưa Phạm Quý Thích về an nghỉ nơi quê nhà Hải Dương và xây từ đường thờ thầy trên mảnh đất Thọ Xương (Thăng Long), nơi ông cùng gia đình sinh sống.
>>Quay lại