Theo sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức, năm Mậu Dần (1698), chúa Nguyễn ra lệnh cho Thống suất Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lý phía Nam và quyết định thành lập chủ Gia Định gồm huyện Phước Long và huyện Tân Bình.
Khi đó, vùng đất phía Nam dân cư thưa thớt, đất đai còn hoang vu, địa danh "Hóc Môn" là một vùng đất thuộc huyện Tân Bình, lúc đó chưa có tên gọi.
Từ năm 1698 đến 1731, một số lưu dân từ miền Bắc và miền Trung không cam chịu sự thống trị hà khắc của phong kiến triều Trịnh - Nguyễn phân tranh đã đến vùng đất này để sinh cơ, lập nghiệp.
Họ lập ra những thôn ấp và nông trại, từ 6 thôn ban đầu dần phát triển thành 18 thôn. Đến đầu thế kỷ 19, một số thôn vẫn còn những nét hoang dã, có cọp dữ nổi tiếng và nhiều đầm môn nước mọc um tùm, nên trong dân gian địa danh "Hóc Môn" có tên gọi từ đây.
Mạnh Tùng