Bài thơ Đất nước được Nguyễn Đình Thi sáng tác vào cuối năm 1948 tại chiến khu Việt Bắc khi ông đang là ủy viên Ban chấp hành Hội Văn nghệ Việt Nam.
Đất nước ra đời sau bài hát Người Hà Nội chưa đầy một năm, vì vậy không khí trường ca vẫn còn thấm đẫm. Bài thơ gồm hai phần: phần đầu được hình thành trên cơ sở những đoạn trích từ hai bài Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) và Đêm mít tinh (1949); phần sau được viết năm 1955.
Đất nước được in trong tập Người chiến sĩ (1958). Tuy được viết trong thời gian khác nhau nhưng cảm hứng thơ vẫn liền mạch và bài thơ là một tác phẩm nghệ thuật hoàn chỉnh.
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa.
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy.
Mùa thu nay khác rồi
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cười thiết tha!
Ngoài Người chiến sĩ, Nguyễn Đình Thi còn có các tập thơ Bài thơ Hắc Hải (1958), Dòng sông trong xanh (1974), Tia nắng (1985).
Câu 4: Tác phẩm nào được coi là tiểu thuyết sử thi đồ sộ của Nguyễn Đình Thi, viết về cuộc sống, đấu tranh của quần chúng lao động trước Cách mạng tháng tám?