Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn được in trong tập Truyện Tây Bắc - kết quả của chuyến Tô Hoài đi cùng bộ đội vào giải phóng vùng đất này năm 1952. Trong chuyến đi dài hơn tám tháng, ông đã sống gắn bó và nghĩa tình với đồng bào các dân tộc Thái, Mường, H'mông.
Tập truyện gồm ba truyện ngắn Cứu đất cứu mường, Mường Giơn và Vợ chồng A Phủ. Vợ chồng A Phủ được đánh giá là truyện ngắn đặc sắc, có sức lôi cuốn, hấp dẫn thực sự bởi giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc.

Tạo hình nhân vật trong phim "Vợ chồng A Phủ".
Thông qua số phận Mị và A Phủ, nhà văn dựng lại quãng đời đau khổ, tối tăm của người dân miền núi và phản ánh quá trình đến với cách mạng của họ. Tác phẩm kể về cuộc đời của đôi vợ chồng trẻ người Mông là Mị và A Phủ. Mị bị bắt về làm con dâu trừ nợ cho nhà thống lý Pá Tra.
A Phủ vì dám đánh A Sử, con trai thống lý nên bị phạt vạ làm đầy tớ không công. Cùng cảnh ngộ đau khổ, Mị đã cứu A Phủ.
Hai người trốn khỏi nhà Pá Tra, tìm đến tận Phiềng Sa, thành vợ thành chồng, cùng nhau xây dựng cuộc đời mới. Năm 1960, truyện Vợ chồng A Phủ được chuyển thể thành phim điện ảnh cùng tên.
Câu 5: Trong truyện "Vợ chồng A Phủ", Mị được nhà văn miêu tả lùi lũi như con vật gì trong xó nhà để thể hiện cuộc đời cô đơn, tẻ nhạt của cô ở nhà thống lý Pá Tra?