Lê Hoàn là người khởi tổ vương triều Tiền Lê. Ông sinh năm 941 ở Ái Châu (nay là thôn Trung Lập, xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa), trong một gia đình nghèo khổ.
Tượng vua Lê Đại Hành trong đền thờ ở Hoa Lư. Ảnh: Wiki
Sau khi mồ côi cả cha lẫn mẹ, Lê Hoàn được một người họ Lê ở làng Mía (nay thuộc xã Xuân Tân, Thọ Xuân) nhận làm con nuôi. Đến tuổi trưởng thành, đất nước đang loạn 12 sứ quân, Lê Hoàn trở thành một dũng tướng có tài cầm quân được Đinh Bộ Lĩnh tin tưởng. Ông làm quan nhà Đinh đến chức Thập Đạo tướng quân.
Lê Hoàn lên ngôi vua (tức vua Lê Đại Hành) vào tháng 7/980 sau khi được Dương Thái hậu và các quân sĩ đồng tình cho lên thay Đinh Toàn. Ông làm vua được 24 năm, mất năm 1005, thọ 65 tuổi.