Trưa 14/5, ông Lê Minh Ca trong chiếc áo sơ mi cũ đi lại cả tiếng trước sảnh A2 sân bay Nội Bài (Hà Nội), chốc chốc lại nhìn vào khu vực lấy hành lý xem đoàn Việt Nam tham dự Olympic Vật lý châu Á (APhO) 2019 từ Australia đã về chưa. Hai con trai song sinh của ông là Lê Quang Huy và Lê Việt Hoàng, đều giành giải ở cuộc thi này. Trong đó, Huy được nhận bằng khen (giải khuyến khích) còn Hoàng đạt huy chương đồng.
"Tôi không được nói chuyện với con 10 ngày rồi. Khi cô giáo nhắn tin thông báo hai con trai cùng cả đoàn đạt giải, tôi sung sướng lắm, chỉ mong được gặp con, ôm lấy chúng chúc mừng", ông Ca nói.
Không chỉ gia đình ông Ca, cả lớp 12 chuyên Lý cùng thầy cô trường THPT chuyên Biên Hòa, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nam có mặt từ sớm, mang theo băng rôn và hoa chào đón hai nam sinh. Nhóm nam sinh còn chuẩn bị một quả bóng chuyền như món quà đặc biệt dành cho Huy và Hoàng, bởi bóng chuyền là "môn thể thao vua của lớp 12 chuyên Lý".
Lê Quang Huy (phải) và Lê Việt Hoàng (trái) trở về Việt Nam từ APhO 2019 trưa 14/5. Ảnh: Dương Tâm
Được chào đón nồng nhiệt ngay từ sân bay, Huy và Hoàng rất bất ngờ. Lần đầu thi quốc tế, hai em đều giữ tâm lý thoải mái. Tuy nhiên, khi biết đoàn Việt Nam không có huy chương vàng, bản thân chỉ được bằng khen và huy chương đồng, cả hai đều tỏ ra tiếc nuối. "Sự chào đón của mọi người khiến chúng em thấy vui và có động lực hơn để phấn đấu trong thời gian tới", Hoàng nói.
Chia sẻ về Olympic Vật lý châu Á - cuộc thi được giới chuyên môn đánh giá khó giành giải hơn cả Olympic Vật lý quốc tế, Hoàng nhận định đề thi năm nay hay và khó hơn các năm trước. Cách tính điểm để xét huy chương cũng khác. Điều này phần nào ảnh hưởng đến thành tích của đoàn Việt Nam.
Hoàng cảm thấy may mắn khi có anh trai thi cùng và cũng tiếc nuối khi anh chưa đạt kết quả như mong đợi. Dù vậy, em vẫn cảm ơn APhO 2019 đã đem đến cho hai anh em nhiều kỷ niệm đáng nhớ.
Gia đình, thầy cô chào đón Huy và Hoàng trở về.
Ông Lê Minh Ca cho biết, Huy và Hoàng đam mê Vật lý từ nhỏ. Hồi còn học lớp 4, cả hai rất thích nghịch máy móc rồi chơi trò sửa chữa. Một lần thấy bố mệt nhọc đẩy chiếc xe vận chuyển đất, hai con bảo "Sao bố phải vất thế", rồi dùng những miếng ván kê tạo độ trượt, giúp việc di chuyển dễ dàng hơn.
Lên THCS, niềm đam mê Vật lý của hai anh em bộc lộ rõ hơn. Hầu hết thiết bị điện trong nhà, cả hai đều từng tháo dỡ rồi lắp lại, thậm chí cả TV hay điện thoại. "Thấy hai con có ý tưởng hay, tôi hướng chúng theo học môn Vật lý, dù tiểu học và THCS các cháu học tốt Toán và Ngoại ngữ. Là nông dân, tôi chỉ nghĩ rằng Vật lý sẽ giúp các con có công việc thiết thực, ứng dụng được nhiều kiến thức vào thực tế. May mắn là hai đứa cũng thích", ông Ca nói.
Người bố cho rằng vì Huy và Hoàng là anh em song sinh nên tính cách giống nhau, rất hiểu và luôn hỗ trợ nhau trong học tập. Đặc biệt, cả hai rất "chịu khó chơi", thích những phong trào bề nổi. Học Vật lý, Huy và Hoàng học cả hát và nhảy, hoạt động nào của lớp hai em cũng có mặt. Thậm chí, thời gian lên Hà Nội học ôn thi quốc tế, lớp có chương trình là hai đứa đều về tham gia.
"Chúng cùng học và chơi, không để bố mẹ lo lắng. Là ông bố chỉ đủ điều kiện cho con học trường làng, tôi chỉ biết nói ba từ Quá tuyệt vời", ông Ca nói.
Quang Huy và Việt Hoàng bên gia đình. Ảnh: Dương Tâm
Cô Ngô Thị Thu Dinh, giáo viên Vật lý trường THPT chuyên Biên Hòa, đánh giá cao cả Huy và Hoàng vì tinh thần vừa học, vừa chơi mà vẫn đạt kết quả cao. Lớp chuyên Lý được mệnh danh là "chuyên múa" vì hoạt động phong trào nào của trường các em cũng góp mặt, từ thể thao đến văn nghệ. Bạn bè trong lớp luôn khẳng định Huy và Hoàng là nguồn gây cười, giúp cả lớp xả stress.
Cũng theo cô Dinh, anh em Huy - Hoàng không chỉ giỏi Vật lý mà còn có kiến thức chung rất rộng, đặc biệt là Tin học. Huy từng hack mail của cô hồi lớp 10 chỉ vì cô khẳng định bảo mật thông tin rất kỹ. Trong khi đó, Hoàng từng được giáo viên đội tuyển Tin xin cho sang, nhưng em kiên định chọn Vật lý.
"Hai anh em Huy - Hoàng đều muốn theo con đường Vật lý đến cùng, rất rõ ràng, vững tin. Tâm thế của các em khiến thầy cô rất yên tâm", cô Dinh nói.
Cũng sang Australia và làm nhiệm vụ quan sát viên của đoàn Việt Nam, cô Dinh hiểu được sự khắc nghiệt của cuộc thi Olympic Vật lý châu Á năm nay. Cô nhận định huy chương đồng và bằng khen của APhO 2019 mà Huy và Hoàng đạt được là "cực kỳ quý giá".
Hiện, cả Huy và Hoàng đã nộp hồ sơ tuyển thẳng vào ngành Tự động hóa của Đại học Bách khoa Hà Nội. Trước khi giành giải ở đấu trường khu vực, hai em từng đạt giải nhì học sinh giỏi quốc gia môn Vật lý năm lớp 11. Lớp 12, hai anh em lần lượt giành giải nhì và nhất ở cuộc thi này.
Đoàn Việt Nam tham dự Olympic Vật lý châu Á có tám học sinh, trong đó có hai em giành huy chương bạc, năm đồng và một em được nhận bằng khen, xếp thứ 5 toàn cuộc thi, đứng sau Trung Quốc, Nga, Israel và Đài Loan.
PGS Lục Huy Hoàng, Trưởng đoàn Việt Nam, cho biết đề thi năm nay được đổi mới với nhiều nội dung khó, cập nhật kiến thức từ các công trình nghiên cứu khoa học mới công bố gần đây, khiến một số em lúng túng khi giải đề. Đặc biệt, cách tính phổ điểm cũng thay đổi khiến thí sinh rất khó đạt được huy chương vàng.
Ông Sái Công Hồng, Cục phó Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin thêm năm nay đội tuyển Việt Nam vẫn đảm bảo giữ vững được thành tích nằm trong top 5 chung cuộc như mục tiêu đề ra. Đây cũng là năm đầu tiên đoàn Olympic Vật lý châu Á xuất ngoại đạt 100% giải.