Quân đội Ukraine đã giải phóng hàng chục nghìn km trong hơn một tháng qua ở miền đông nước này, đặc biệt là tỉnh Kharkov và tiến dần vào vùng Donbass, song chưa giải tỏa được áp lực tiến công của Nga tại Bakhmut.
Trước khi chiến sự bùng phát, thành phố này là trung tâm sản xuất rượu và khai thác muối ở đông bắc Ukraine, với dân số khoảng 70.000 người. Sự thanh bình của Bakhmut giờ đây đã biến mất, khi tiếng đạn pháo không ngừng vang vọng khắp các ngọn đồi xung quanh.
Bakhmut là cứ điểm chiến lược ở phía bắc Donetsk, nằm trên trục đường chính dẫn đến hai thành phố lớn gồm Sloviansk và Kramatorsk trong cùng địa bàn tỉnh. Quân đội Nga đã nhiều lần tổ chức tập kích, tiến công hướng đến Bakhmut, nhưng chưa thể xuyên thủng được phòng tuyến của Ukraine tại đây.
"Bakhmut là một trong số ít nơi ở Ukraine mà lực lượng Nga vẫn duy trì được đà tiến, dù là rất nhỏ", Jonathan Beale, phóng viên BBC đang có mặt tại thành phố này, cho biết. "Bằng trận chiến Backmut, Nga đang tìm cách thay đổi câu chuyện rằng lực lượng của họ ở Ukraine đang lui về thế thủ".
Khói lửa bốc lên từ phía đông thành phố chiến lược Bakhmut, Ukraine, ngày 7/10. Ảnh: AFP.
Phóng viên AFP tại đây cho hay lực lượng Ukraine vẫn kiểm soát các khu vực phía bắc và phía tây thành phố, sau khi tỷ phú Nga Yevgeny Prigozhin, người được cho là ông chủ của công ty an ninh tư nhân Wagner, tuyên bố quân đội Ukraine "chịu tổn thất nặng nề và chuẩn bị rút khỏi thành phố".
Những vật cản chống xe tăng bằng thép và bê tông được gọi là "điểm không", đánh dấu tiền tuyến ở thành phố, vẫn chưa bị xâm phạm. Xung quanh khu vực là "vùng xám", nơi lực lượng Nga đang tìm cách tiến công.
Phe ly khai thân Nga đang tiến về phía đông và phía nam Bakhmut từ căn cứ ở thành phố Donetsk cách đó khoảng 100 km. Ngày 13/10, lực lượng này tuyên bố chiếm được hai làng Opytine và Ivangrad ở ngoại ô Bakhmut.
Nếu giành được Bakhmut, Nga có thể phần nào khơi dậy tinh thần của binh sĩ sau chuỗi thất bại liên tiếp trước đòn phản công của quân đội Ukraine gần đây. "Bakhmut là nơi chịu áp lực lớn nhất hiện tại. Binh sĩ bám trụ đối mặt với rất nhiều thách thức", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói hồi cuối tuần trước.
Người dân đi qua vật cản chống xe tăng ở Bakhmut, miền đông Ukraine, hôm 11/10. Ảnh: AFP.
Việc Ukraine để mất hai ngôi làng ngoại ô làm dấy lên lo ngại lực lượng Nga, gồm cả các đơn vị lính đánh thuê Wagner, có thể đã xâm nhập vào phần phía đông Bakhmut, theo tình báo Anh.
Trên chiến trường, các binh sĩ Ukraine cho hay họ đã giao chiến tầm gần và giành giật từng tấc đất với lực lượng Nga cùng phe ly khai.
Đối phương bắt đầu tấn công "khi màn đêm buông xuống". "Họ triển khai các đơn vị trinh sát từ khoảng 18h", Poliak, 50 tuổi, một binh sĩ thuộc lữ đoàn 93 quân đội Ukraine, cho biết.
Poliak nói rằng Nga thường triển khai một nhóm nhỏ lính trinh sát để nghi binh, đánh lạc hướng lực lượng Ukraine, trong khi các đơn vị tinh nhuệ hơn tìm cách xâm nhập và tiến hành hoạt động phá hoại trong thành phố.
"Từ lúc đó tới 5h sáng, chúng tôi phải chống lại 7-8 đợt tấn công như vậy", Poliak nói. Sau 4 đêm mất ngủ vì phải chiến đấu liên tục, ông đã bị ảo giác do quá căng thẳng và mệt mỏi.
Một buổi tối, đơn vị của ông sử dụng kính nhìn đêm quan sát chiến trường và tin rằng họ đã phát hiện lính trinh sát Nga nên đã nổ súng liên hồi. Sáng hôm sau, họ mới nhận ra đã bắn vào đống gỗ.
Kể từ đó, đơn vị của Poliak được rút về hậu cứ nghỉ ngơi. Đơn vị có 13 thành viên, nhưng 5 người bị thương và hai người đã tử trận.
Vị trí thành phố Bakhmut ở miền đông Ukraine, nơi lực lượng Nga đang tìm cách kiểm soát. Đồ họa: FT.
Hầu hết các tòa nhà ở trung tâm thành phố Bakhmut đều hư hại ở các mức độ khác nhau sau hai tháng giao tranh. Cửa sổ các tòa nhà đều vỡ nát, phần mái bị phá hủy.
Người dân chủ yếu ẩn nấp trong các tầng hầm, chỉ mạo hiểm ra ngoài tìm thức ăn, nước uống, nhiên liệu. Họ tìm mua đồ ăn tại chợ, nơi các kệ hàng chỉ còn bày bán một vài loại thực phẩm.
Bakhmut không còn nước máy, điện bị cắt hoàn toàn từ 10 ngày trước. May mắn là mạng điện thoại không bị ảnh hưởng.
Cụ bà Luba, 80 tuổi, đứng thất thần trên đường, ôm một bó củi trong tay. "Chúng tôi thậm chí không thể chôn cất người chết nữa", cụ nói. "Thi thể em gái tôi vẫn nằm dưới đống đổ nát sau một cuộc pháo kích trong đêm. Tôi chỉ biết lang thang trên đường, không biết phải đi đâu về đâu".
Trong khi đó, quân đội Ukraine tuyên bố lực lượng Nga sẽ không thể chiếm được Bakhmut. Đại tá Serhiy Cherevatyi, người phát ngôn Bộ tư lệnh Miền Đông Ukraine, nhận định Nga không có đủ quân số hay khí tài để tiến vào thành phố.
"Nếu tiến vào Bakhmut, họ sẽ hứng chịu tổn thất nặng", đại tá Cherevatyi nói. "Khi rút khỏi Lysychansk, chúng tôi đã khiến họ cạn kiệt nguồn lực".
Đức Trung (Theo AFP, Reuters)