Năm 2022, trung bình cứ 4 ngày, Công an huyện Phù Yên phá một vụ án liên quan ma túy song hầu hết là buôn bán nhỏ lẻ. 10 năm trở lại đây chưa có vụ án ma túy lớn nào bị phát hiện, cho đến giữa tháng 3/2022.
Lúc này, Đội cảnh sát điều tra tội phạm kinh tế, ma túy huyện Phù Yên nhận tin báo có vài người lạ mặt thường xuyên xuất hiện tại xã Đá Đỏ, nghi vận chuyển, mua bán "hàng cấm". Nhóm này thuê thuyền di chuyển qua lại hai bên bờ sông Đà - khu vực giáp ranh giữa xã Tân Hợp, huyện Mộc Châu, với xã Đá Đỏ, huyện Phù Yên.
Đoạn sông thuộc thượng nguồn thủy điện Hòa Bình. Sau xây dựng đập, nước sông dâng, hình thành nhiều khe nhỏ, thuận tiện cho việc luồn lách, ẩn nấp, nhưng lại khó bị truy đuổi. Nghi phạm cũng dễ dàng quay đầu sang lại bờ sông thuộc huyện Mộc Châu khiến việc vây bắt thêm phức tạp, trung tá Trần Hùng Mạnh, Phó công an huyện Phù Yên, phân tích.
Trong một ngày, đội điều tra xác định nổi lên trong nhóm người lạ mặt là anh em Vàng Lao Lừ (37 tuổi) và Vàng A Nhìa (24 tuổi), người Mông, cùng trú bản Khấu Khang, xã Mường Lựm, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La. Họ không có tiền án song nhiều lần mua bán, vận chuyển ma túy chứ không phải mới "vào nghề".
Lừ và Nhìa thường giao dịch qua đường bộ, trong rừng núi hoặc tuyến quốc lộ 6, gần đây mới đổi qua đường sông.
Anh em Lừ (bị còng tay vào nhau) sau khi bị vây bắt. Ảnh: Công an cung cấp
"Họ đều là tay chân của các ông chủ lớn bên Lào", trung tá Mạnh cho hay. Nhận định đứng sau anh em Lừ là đường dây có tổ chức, sử dụng vũ khí "nóng", hoạt động tại khu vực biên giới hai nước, giao dịch ma túy số lượng lớn, Công an huyện cử những sĩ quan tinh nhuệ nhất tham gia nhiệm vụ thứ hai là cải trang, trinh sát địa bàn.
Trên địa hình sông trống trải, khó ém quân nhưng có nhiều thuyền neo đậu, lồng bè nuôi cá, trung tá Mạnh cùng đồng đội nhanh chóng chọn được "vai diễn": Người đến làm thuê, học nghề nuôi cá.
Qua chính quyền xã Đá Đỏ, các trinh sát được người dân tạo điều kiện ăn ở ngay trên khu bè nuôi cá của họ. Trung tá Mạnh chia sẻ, thuyết phục được dân vừa đảm bảo bí mật, vừa giúp đỡ trong vây bắt, là điều rất khó nhưng công an may mắn tìm được những người dân đáng tin tưởng.
Cư dân đôi bờ sông hầu hết quen biết, thân thiết và là họ hàng nên việc xuất hiện một số người mới trên khúc sông bản Tang Lang không tránh khỏi những ánh mắt tò mò. "Người đâu đến đấy? Làm gì ở đây đấy?", thi thoảng sẽ có người dân hỏi chủ bè. "Bạn bè, họ hàng xa, đến học nghề cá thôi", một ông chủ bè cá thủng thẳng đáp.
Nhà bè rộng chục mét vuông, quây sắt, che mái fibro xi măng. Thiết bị liên lạc không có sóng, bộ đàm nhanh hết pin và trên sông, trên thuyền không có điện. Nhóm trinh sát chủ động hạn chế va chạm với người ngoài nhất có thể, hằng ngày dùng ống nhòm quan sát, nắm bắt tình hình, ghi chép, chỉ ban đêm mới ra ngoài lấy thực phẩm, báo cáo tình hình.
Trung tá Mạnh và đồng đội đã trải qua 4 tuần "nằm vùng" như thế, thu thập được nhiều thông tin.
Anh em Lừ bị xác định đã móc nối với các đồng phạm tại Phú Thọ đưa ma túy qua Sơn La. Khi nhóm này từ Mộc Châu di chuyển sang Phù Yên giao dịch trên sông sẽ có nhóm phục ở bờ sông bên kia cầm súng AK yểm trợ.
"Thực tế cho thấy, những nhóm có vũ khí thường manh động, sẵn sàng bắn trả thậm chí bắn cả đồng bọn", trung tá Mạnh nhận định. Trước việc nhóm này đêm nào cũng cử người rừng canh giữ "hàng", các trinh sát xác định lượng hàng giao dịch này chắc chắn lượng lớn. Do đó, bằng mọi giá, Công an Phù Yên hạ quyết tâm bắt anh em Lừ ở trên sông vì nếu bao vây trên bờ, địa hình rừng núi, có người dân sinh sống sẽ rất nguy hiểm, dễ mất dấu nghi phạm.
Trung tá Trần Hùng Mạnh thu giữ gói ma túy tàng vật khi bắt được anh em Lừ. Ảnh: Công an cung cấp
Ngay sau đó, 15 chiến sĩ tinh nhuệ nhất của Đội cảnh sát điều tra tội phạm kinh tế, ma túy huyện Phù Yên được lựa chọn cải trang làm ngư dân, người buôn bán. Một số khác mai phục sau các thuyền đang neo đậu gần bờ sông.
Trong số này, hai người giàu kinh nghiệm nhất trực tiếp lên thuyền khống chế anh em Lừ là trung tá Mạnh và đại úy Lường Văn Châu (đội phó).
Theo kế hoạch, mỗi chiến sĩ sẽ di chuyển trên một thuyền, áp sát và khóa chặn thuyền của anh em Lừ. Anh Mạnh và anh Châu sau đó sẽ nhảy lên thuyền khống chế. Các đồng đội phục kích quanh đó sẵn sàng hỗ trợ trong trường hợp thuyền quay đầu hoặc nhóm nghi phạm nhảy sông tẩu thoát.
"Khó khăn nhất là lựa người dân lái hai chiếc thuyền, phải thực sự đáng tin thể giúp mình và dám giúp mình", anh Mạnh chia sẻ.
Trưa 8/4, cao điểm nắng nóng, khúc sông yên ắng, thưa người qua lại. "Chiến dịch" của Công an Phù Yên cũng vào giờ phút quyết định. Khoảng 12h, hai người đàn ông chở nhau trên xe máy, mang theo các gói quấn kỹ nhiều lớp túi nylon, dừng ở bờ sông Đà phía xã Tân Hợp, huyện Mộc Châu. Họ xuống bờ sông, gọi thuyền đi ra giữa dòng.
Cùng lúc, hai chiếc thuyền chở trung tá Mạnh và đại úy Châu cũng đi tới, áp sát hai phía của thuyền, khóa tay anh em Lừ. Các trinh sát mai phục quanh khu vực cũng lập tức nổ súng uy hiếp, trấn áp nhóm đồng phạm của anh em Lừ ở trên bờ, phía huyện Mộc Châu.
Công an nổ súng khi áp sát thuyền của nhóm buôn bán ma túy. Video: Công an huyện Phù Yên
Trong các gói nylon quấn chặt ở khoang thuyền, cảnh sát Phù Yên thu gần 1,5 kg heroin và hơn 5.400 viên ma túy tổng hợp. "Đây là vụ án thu số lượng ma túy lớn nhất trong lịch sử Phù Yên và cũng là vụ bắt ma túy trên sông đầu tiên", trung tá Mạnh cho hay.
Hai tháng sau, Công an huyện Phù Yên bắt tiếp vụ thứ hai trên sông. Lần này, thời tiết giữ hè nắng nóng hơn khiến thời gian trinh sát kéo dài tới 5 tuần. Hai nghi phạm cũng manh động hơn và đều bơi, lặn rất giỏi. Họ dùng dao chống trả, ném "hàng" và nhảy xuống sông nhằm tẩu thoát. Song chỉ bơi được 30 phút, tất cả đã bị khống chế và đưa lên bờ. Gần một kg heroinie và 5.400 ma túy tổng hợp bị thu giữ, không chiến sĩ nào bị thương.
Hải Thư