 |
|
Đuốc đồng hành ở giàn công nghệ số 2, mỏ Bạch Hổ. Ảnh: Tuấn Dũng |
7h30, chiếc trực thăng vận tải hành khách loại M1-172 chúc đầu bay khỏi đường băng sân bay Vũng Tàu, hướng ra biển - nơi có mỏ dầu Bạch Hổ. Cùng với 22 hành khách trên chuyến bay gồm các kỹ sư Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsovpetro là câu chuyện về vụ tham nhũng ở công trình block nhà ở ngoài biển. Nhiều người bức xúc nói, sự phát hiện tiêu cực của báo chí và cơ quan thanh tra còn chậm so với thực tế ít nhất là một năm.
Giàn công nghệ trung tâm số 2 là điểm dừng đầu tiên của cuộc hành trình. Khoảng cách từ giàn tới bờ khoảng hơn 100 km, tương đương 45 phút bay của trực thăng. So với những chuyến bay dân dụng, chuyến bay thiếu hẳn nụ cười của các nữ tiếp viên hàng không, thay vào đó là sự lạnh lùng của nam hướng dẫn an toàn bay. Trong tiếng gầm đến ù tai của cánh quạt trực thăng, một hành khách cho biết, đây mới chỉ là một trong những căng thẳng đầu tiên mà những người thợ "đi biển" phải chịu đựng khi làm việc ngoài khơi. "Thời gian này, nhiều người thợ trở nên cáu bẳn vô cớ" - hành khách này nói. Chẳng thế mà, chỉ vì một lý do phải trình thêm chứng minh thư nhân dân cùng thẻ lên đăng ký chỗ ngồi cho nhân viên an ninh, một công nhân đã nổi cáu trước cửa ra máy bay.
Thông thường, lịch trình của một công nhân làm ngoài khơi khoảng 15 ngày/tháng. Mỗi ngày, họ phải làm việc 12 giờ. Mọi sinh hoạt từ công việc tới giải trí chỉ "gói gọn" trong phòng nghiệp vụ và một vài khu vui chơi như sân bóng chuyền, phòng thể thao.
Điều đáng nói là những người thợ giàn khoan luôn phải chịu một môi trường đầy tiếng động của thiết bị và không gian làm việc khá hạn chế về diện tích. Các phòng làm việc được thiết kế xen kẽ với những khối thiết bị nặng hàng chục tấn.
Chỉ lên bảng điều khiển với chi chít đèn báo hiệu và con số tại trung tâm công nghệ, anh Nguyễn Văn Lâu, kỹ sư trưởng giàn công nghệ trung tâm số 2, cho biết, giàn công nghệ trung tâm số 2 có chức năng đặc biệt là xử lý dầu. Theo đường ống, dầu từ các giếng khoan sẽ về giàn trung tâm. Sau đó, sẽ được tách lọc các thành phần như gas, dầu, nước. Dầu được bơm trực tiếp xuống các tàu, còn gas chuyển vào bờ. Ngoài ra, phòng công nghệ còn phải điều phối lượng nước bơm xuống vỉa dầu nhằm duy trì áp lực phun của từng giếng khai thác. Do đó, các kỹ sư luôn phải chia ca để túc trực vận hành thiết bị và điều chỉnh số lượng dầu, gas được ổn định. "Chỉ một sơ xuất nhỏ của người vận hành là cũng có thể dẫn đến sự cố như hư hỏng thiết bị, gián đoạn việc cung cấp dầu. Trung bình giàn công nghệ trung tâm xử lý 11.000 tấn dầu/ngày và 5 triệu m3 gas/ngày" - anh Lâu nói.
Năm nay, anh Lâu 34 tuổi, đều đặn như "vắt chanh" suốt 7 năm qua, cứ nửa tháng anh lại "gắn mình" với máy móc thiết bị ở giàn khoan. Vào thời gian không phải trực điều hành, anh Lâu thường chọn cách đọc thêm các sách kỹ thuật của nước ngoài. "Tôi không thể theo học tiếp các chương trình thạc sĩ, tiến sĩ như đám bạn cùng lứa cũng chỉ vì thời gian làm việc gián đoạn như vậy" - anh Lâu tâm sự - "Ở đất liền cũng có những lớp bán thời gian dành cho những kỹ sư như chúng tôi. Tuy nhiên, áp lực khi đi biển về quá nặng nên ít người theo học được".
Có lẽ sự căng thẳng ở giàn khoan chỉ dịu bớt khi đứng ở tầng cao nhất - nơi hạ cánh của trực thăng. Tiếng ồn ở đây giảm đi nhiều vì gió biển lộng lộng với đầy hơi muối. Tuy nhiên, khi tầm nhìn được mở rộng tối đa, sự nhỏ bé, lẻ loi của con người giữa thiên nhiên mới bộc lộ. Cả vùng mỏ Bạch Hổ giống như một thành phố nổi trên biển với hàng chục giàn công nghệ trung tâm và giàn khoan vệ tinh (giàn khoan chỉ có chức năng khai thác dầu). Những giàn khoan công nghệ và xử lý thường có thêm đuốc đồng hành luôn hừng hực cháy bởi lượng gas dư thừa. Tác dụng của những ngọn đuốc này rất quan trọng vì nó góp phần điều tiết lượng khí gas khai thác. "Có lần nhà máy sử dụng gas Dinh Cố trục trặc kỹ thuật, lượng gas khai thác thừa nhiều cháy rừng rực trên ngọn đuốc, nóng rát cả giàn khoan"- một kỹ sư cho biết - "Đẹp thì khỏi nói!", nhất là về đêm với những người có tâm trạng xa nhà.
Đứng ở vị trí này còn có thể nhìn thấy rõ công trình block nhà ở của "thợ" giàn khoan. Giống như chiếc tổ tò vò khổng lồ, khu nhà này được thiết kế tách biệt với giàn công nghệ xử lý dầu với đường "giao thông" là những hành lang sắt như treo trên biển. "Trong đó, nhiều thiết bị hiện đại và rất tiện nghi" - kỹ sư này nói, tuy nhiên phần mở rộng thêm của block nhà ở có trị giá gần 17 triệu USD này cũng là công trình dính dáng đến vụ việc tham nhũng. Với những người thợ, nó như một "nét chấm phá" thiếu tích cực đối với vẻ lãng mạn ở biển.
Cạnh đó, sự hiện hữu của 2 chiếc xuồng cứu sinh đặc chủng màu đỏ, bịt kín mít, có thể chịu lửa và áp lực nước được treo lủng lẳng như lời cảnh báo về sự an toàn ở giàn khoan. Kỹ sư này tâm sự, làm việc trên một giếng dầu chẳng khác gì đang đứng ở gần một miệng núi lửa giữa đại dương. Nỗi lo cháy nổ cùng sóng dữ lúc biển động trở thành nét đặc trưng của các giàn khoan. Nhiều công nhân giàn khoan kể, có lúc sóng "đánh" cao tới 2 chục mét, văng nước tới tận sàn đế của giàn khoan. Còn gió mạnh chẳng khác gì cánh quạt trực thăng, chỉ muốn hất văng mọi người xuống biển.
"Vì vậy, sự an toàn ở giàn khoan luôn được đặt lên hàng đầu" - anh Phạm Văn Ban, Phó giàn công nghệ trung tâm 2, cho biết. Hàng loạt quy định cấm được đặt ra cho những người thợ giàn khoan như không hút thuốc, cấm câu cá, mặc quần áo bảo hộ lao động... "Biết rằng anh em sẽ bị ức chế nhiều về tâm lý nhưng chúng tôi vẫn phải triệt để thực hiện. Nhiều lúc nhìn họ buồn mà thấy tội" - anh Ban kể. Đã có trường hợp cánh thợ buồn quá nên câu cá giải trí và đã có người thiệt mạng vì rơi xuống biển. Nỗi nhớ gia đình, đất liền luôn thường trực ở nơi này. Chuyện con nhỏ không nhận ra bố khi trở về từ biển là bình thường đối với những người thợ. Có nhiều người nổi tiếng lạnh lùng và thâm niên đi biển, những ngày đầu ở giàn không thèm điện thoại về bờ nhưng đến những ngày cuối cũng phải: "Alô! Anh nhớ em và con".
Ông Đặng Minh Hồng, Chánh văn phòng Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsovpetro, bức xúc nói: "Nhiều người và gia đình làm việc tại Xí nghiệp bị "sốc" khi thấy báo chí đăng danh mục toàn bộ tên những cán bộ có liên quan đến việc xây dựng công trình block nhà ở tại giàn khoan cùng với thông tin tham nhũng. Tuy nhiên, thực tế chỉ có vài người lãnh đạo trong đó mới thực sự có lỗi. Tôi mong rằng, cơ quan chức năng sớm có kết luận để ổn định tâm lý cho cán bộ, công nhân viên trong ngành".
Nhận xét về tâm lý của người thợ trước những thông tin về vụ tham nhũng, với giọng buồn buồn, anh Ban nói: "Chúng tôi rất thất vọng về lãnh đạo của mình. Song với trách nhiệm của người thợ, người kỹ sư thì vẫn phải cố gắng hoàn thành tốt công việc, đảm bảo cho giàn công nghệ trung tâm số 2 khai thác ổn định và đúng theo kế hoạch chỉ đạo".
Trung tâm thông tin của giàn nằm cách bãi đỗ trực thăng 1 tầng là nơi sôi động nhất vì đây là cầu nối liên lạc với đất liền. Hàng loạt máy bộ đàm, điện thoại, máy vi tính được đặt trong không gian chừng 10 m2. Chỉ 15 phút, có tới cả chục cuộc điện thoại thông báo kế hoạch sản xuất và lịch trình các chuyến bay. Ngoài ra, người trực tổng đài còn phải theo dõi và thông báo chi tiết diễn biến từ các phòng chức năng của giàn khoan. Trong tiếng tít tít liên tục của máy bộ đàm, reng reng của điện thoại, anh Đồng Văn Thân, cán bộ quản trị giàn, cho biết, những người làm công tác thông tin vừa chịu áp lực công việc vừa chịu áp lực về tâm lý. Họ đã phải nghe và chứng kiến không ít những chuyện riêng tư, những trục trặc về gia đình và những trạng thái bất ổn của nhiều cán bộ, kỹ sư ở giàn khoan. Tuy nhiên, trong môi trường đặc biệt này, con người cũng dễ thông cảm và chia sẻ với nhau hơn.
10h15, máy bộ đàm thông báo chiếc trực thăng đã quay lại đón những người thợ ở giàn công nghệ trung tâm số 2 trở về đất liền. Sự mệt mỏi hiện rõ trên từng khuôn mặt rám nắng của họ, song trong từng đôi mắt vẫn ánh lên niềm hy vọng "cơn bão" ở Vietsovpetro sẽ sớm qua. Những lời hò hẹn gặp lại nhau ở đất liền được nói vội vàng trước khi bị tiếng động cơ trực thăng lấn át.
Tuấn Dũng