Người gửi: Nghia Hieu Huynh, 203.162.3.147
Gửi tới: Ban Biên tập
Tiêu đề: Giam cuoc vien thong - MPT nen thay doi co che quan ly!
Trong những ngày này, dư luận đang đặc biệt quan tâm đến những đề nghị giảm cước viễn thông của Tổng công ty bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) và phản hồi từ Bộ bưu chính viễn thông Việt Nam (MPT). Vấn đề cước viễn thông từ lâu đã là một vấn đề nhức nhối làm đau đầu từ cấp chính phủ (MPT) đến các công ty kinh doanh dịch vụ và người tiêu dùng. Trong giới hạn bài viết này, chỉ xin đề cập đến cơ chế kiểm soát, quản lý của MPT đối với ngành Bưu chính viễn thông của nước nhà.
Trước hết, xin phân chia những người có liên quan thành 4 nhóm; lần lược là người tiêu dùng, MPT, VNPT, và các đối thủ cạnh tranh của VNPT.
Chúng ta thấy một thực tế là giá cước liên lạc viễn thông hiện nay tại Việt Nam còn rất cao so với mặt bằng trong khu vực. Người tiêu dùng luôn kêu ca và phàn nàn về giá cả và chất lượng dịch vụ. Các đối thủ của VNPT thì kêu ca về thế độc quyền của VNPT, về những quy định khắc khe mang tính chất hạn chế phát triển của chính phủ đối với các công ty này (đơn cử như việc cho thuê đường truyền quá cao, bị gây khó dễ khi mở rộng vùng phủ sóng,...). VNPT thì ung dung với thế độc quyền nhưng cũng không được "yên thân" khi vẫn chịu sự chi phối quá sâu của MPT. Và MPT thì rối rắm trong mớ bong bong về cơ chế của mình. Bởi vậy, khi VNPT đưa ra kiến nghị giảm giá cước, tất cả như nhảy dựng lên vì ai cũng thấy rằng kiến nghị ảnh hưởng trực tiếp đến chính mình. (Dù việc giảm cước hay áp dụng một chương trình khuyến mãi kiểu như vầy ở nước ngoài chẳng có gì ầm ĩ như ở ta).
Khi đề nghị giảm giá, VNPT chắc phải tính toán kỹ và thừa biết sẽ thu về được cái lợi lớn trong tương lai. VNPT giảm giá thì khách hàng có lợi; vậy thì khách hàng cũng sẽ ủng hộ. Dưới tư cách là một cơ quan quản lý và điều tiết của chính phủ, MPT phải chịu áp lực đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền trong ngành. Để bác bỏ đề nghị tính block 30 giây, MPT tuyên bố rằng: “Chủ trương của Chính phủ là muốn hỗ trợ các doanh nghiệp viễn thông mới thành lập phát triển ổn định, nên việc đề nghị tính cước theo block 30 giây của VNPT chưa thể chấp nhận được, vì nó có thể gây cản trở sự phát triển của các mạng điện thoại di động mới”.
Trong một tuyên bố khác MPT lại cho rằng, VNPT có thể không đảm bảo được chất lượng dịch vụ khi không dự trù tình huống số lượng thuê bao tăng nhanh nếu chương trình giảm giá này được áp dụng. Trong một nền kinh tế thị trường, anh nào làm hài lòng khách hàng hơn (đưa ra dịch vụ tốt hơn, giá cả phải chăng hơn...) dĩ nhiên sẽ chiếm lĩnh được thị phần lớn hơn và ngược lại. Nhiệm vụ của cơ chế của chính phủ là điều tiết chứ không phải bao cấp. Nếu chính phủ muốn hỗ trợ các doanh nghiệp mới thành lập, là các đối thủ của VNPT, tại sao không có một cơ chế khác điều chỉnh trực tiếp các vấn đề mà các đối thủ của VNPT đang kêu ca (như giá cả thuê kênh, hỗ trợ mở rộng vùng phủ sóng, ...)? Và MPT có biết rằng, các "doanh nghiệp mới thành lập" mà mình muốn bảo hộ, đang khó khăn bởi các chi phí đầu vào và thủ tục nhiêu khê chứ họ không ngại VNPT giảm giá hay đưa ra các chương trình khuyến mãi! Hơn nữa, VNPT - Tổng công ty bưu chính viễn thông Việt Nam lẽ nào kém cỏi đến độ phải chờ MPT ... chỉ ra mới thấy là mình không đáp ứng nổi chất lượng dịch vụ?
Như vậy, vô hình trung cơ chế bảo hộ của MPT đã gây bất lợi đối với người tiêu dùng, không công bằng đối với các doanh nghiệp đang hoạt động trong ngành, cản trở sự phát triển ngành bưu chính viễn thông nói chung và đặc biệt, các vấn đề gốc rễ của các đối thủ của VNPT vẫn không được giải quyết. Nói một cách hình ảnh, MPT "chân thì gạc, tay thì cố kéo các đối thủ của VNPT gượng dậy". Với cách quản lý "đụng đâu chỉnh đó" như vậy, chẳng những gây thiệt hại to lớn cho người tiêu dùng, mà cả VNPT và các đối thủ của VNPT đều bất bình và luôn sống trong tình trạng thấp thỏm không yên.
MPT nên tạo một điều kiện khởi đầu bình đẳng như nhau đối với mọi doanh nghiệp; từ đó có những cơ chế hợp lý để đảm bảo xu hưởng phát triển lành mạnh và an ninh quốc phòng. (Ở một số quốc gia, việc đảm bảo an ninh quốc phòng do một đơn vị của chính phủ chịu trách nhiệm, các đơn vị tham gia phải chia sẻ lợi nhuận để duy trì sự hoạt động của bộ máy này). Còn việc hoạt động kinh doanh nên để chính các doanh nghiệp tự quyết định vận mệnh của mình. Ai không làm hài lòng khách hàng sẽ bị loại khỏi thị trường. Làm như vậy vừa đơn giản trong cơ chế quản lý, vừa tạo sự công bằng trong nền kinh tế thị trường và trên hết là đảm bảo và thỏa mãn nhu cầu được thụ hưởng một dịch vụ chất lượng với đúng chi phí mà người tiêu dùng bỏ ra.
Tôi có cảm giác tất cả các doanh nghiệp tham gia vào các thị trường đậm cơ chế độc quyền của Việt Nam như đang đi vào một guồng máy. Nó cứ xoay đều để ra "lợi - nhuận - có - thể - dự - báo - trước" theo một cơ chế bảo hộ và kiểm soát nhất định. Cách đây hơn một tháng, MPT và người tiêu dùng đã nháo nhác với chương trình khuyến mãi của công ty Một Kết Nối (OCI)...
Nghĩa Huỳnh