NSND Bảy Nam. |
NSND Bảy Nam là cây đại thụ của cải lương cũng như kịch nói miền Nam còn sót lại, cùng với NSND Phùng Há - nay đã 94 tuổi. Hơn 70 năm đứng trên sân khấu, bà không chỉ là diễn viên mà còn là nhà quản lý, trưởng đoàn, tác giả kịch bản, đóng hàng chục phim truyện. Gần đây nhất, khán giả trẻ còn kịp xem bà diễn trong vở Lá sầu riêng và Bông hồng cài áo trước khi bị nhồi máu cơ tim.
Chỉ hai vở ấy thôi cũng đủ chứng minh tài năng tuyệt vời, làm rung động bao trái tim khán giả. Một bà mẹ nghèo lập cập đi thăm con, bị "sui gia" nhà giàu đuổi xuống bếp, rồi lập cập ra về trong tiếng nấc thương con. Tấm áo dài sờn cũ, cái giỏ đệm nghèo nàn, cái nón lá rách, đôi chân yếu ớt già nua... Nước mắt người xem chảy ướt theo từng bước chân bà (Lá sầu riêng). Một bà mẹ khác phải vào nhà thương điên vì hai đứa con cùng chết trong một tai nạn giao thông (Bông hồng cài áo). Cơn điên hiền lành, xót xa, tinh tế qua từng nét diễn. Cơn điên ấy lại làm "tỉnh" những đứa con bất hiếu đang chối bỏ mẹ mình để chạy theo vinh hoa phú quý. Bà Bảy Nam diễn, nhưng bà đang sống rất thật, đến nỗi ngã quỵ trên sân khấu vì sức ép vào trái tim chân thành. Kể từ đêm đó, nghệ sĩ Kim Cương không dám cho bà trở lại với ánh đèn màu, cương quyết "bắt" mẹ an dưỡng trong căn phòng nhỏ đầy tình thương của con cháu vây quanh.
Những ngày nằm trên giường bệnh, bà vẫn đau đáu hướng về sân khấu, như cái nghiệp, biết làm sao tránh. Bà tỉnh táo đến lạ thường, không hề lú lẫn. Bà thều thào đọc lời thoại của các vở, rồi cười: "Kiếp sau có đầu thai lại, cũng xin làm nghệ sĩ". Nghệ sĩ Kim Cương nhăn mặt chọc má: "Nghệ sĩ khổ muốn chết má ơi. Sao hổng xin làm nghề gì cho sung sướng?". "Đâu có, nghệ sĩ mới sướng chớ con. Nghề gì thì cũng chỉ làm hoài có một thứ, còn làm nghệ sĩ thì má được làm vua nè, rồi làm quan, làm nông dân, buôn bán... Đủ hết. Không có chán".
Ngày thường, tính bà đã hiền lành, không bon chen, lúc bệnh lại càng dễ thương. Những ngày trong bệnh viện, phải thở oxy, bà tủm tỉm: "Chỉ cần một hơi không hít vô được là... rồi. Vậy mà sao người ta... dữ quá". Bà ngẫm nghĩ về lẽ sống chết vô thường, nhìn ảnh Phật mà niệm, thanh thản chuẩn bị hành trang.
Những ngày nằm trên giường bệnh lại rất ấm áp với bà, vì mọi người đến thăm liên tục. Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Minh Triết họp quốc hội ngoài Hà Nội, chỉ được nghỉ một ngày đã bay vào Sài Gòn và tranh thủ ghé thăm bà. Rồi các ông Trần Trọng Tân, Dương Đình Thảo, Lý Chánh Trung, bà Ngô Thị Huệ (vợ nguyên tổng bí thư Nguyễn Văn Linh)... Bác sĩ Lương Phán và các bác sĩ của bệnh viện Nguyễn Trãi túc trực 24/24, thậm chí tự tay bác sĩ Phán đi mua thuốc và lau rửa cho bà chứ không để y tá làm. Hầu hết giới nghệ sĩ đều có mặt, Viễn Châu, Lệ Thủy, Minh Vương... Dễ thương nhất là NSND Phùng Há, dám leo hết từng ấy bậc thang để thăm "bà bạn già". Nghệ sĩ Kim Cương xúc động: "Hai bà ngồi ôm nhau, ốm nhom như hai bộ xương. Tôi có chụp hình, nhưng không dám đưa cho ai xem. Nói thật, nghệ sĩ ngày xưa chỉ được coi là xướng ca vô loài, đem hết ruột gan cống hiến cho đời, khi già bệnh không ai quan tâm, sống vất vưởng, có khi chết bờ chết bụi. Còn bây giờ, Nhà nước lo lắng như thế, lại phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT, vinh hạnh biết bao nhiêu. Món nợ này làm sao trả nổi".
Bà qua đời lúc 12 giờ 55' ngày 18/8 tại tư gia (số 9 đường Hoàng Diệu, quận Phú Nhuận, TP HCM). Linh cữu quản tại tư gia. Lễ viếng bắt đầu từ ngày 19/8, lễ truy điệu bắt đầu lúc 7 giờ ngày 20/8, và an táng tại Nghĩa trang TP HCM.
(Theo Thanh Niên)