Nghiên cứu mới đây tại Anh cho thấy độ tuổi phụ nữ mặc váy ngang đùi (hay váy mini) đang ngày một mở rộng. Nếu những năm 1980, chỉ các cô gái dưới 33 tuổi mới mặc trang phục này thì tới 2014, cột mốc này tăng lên 40. "Nếu xu hướng này tiếp tục phát triển, chỉ vài chục năm tới, ngưỡng tuổi mặc váy mini sẽ tăng lên tới đầu 50. Điều này chứng tỏ loại váy này là món đồ không thể thiếu trong tủ quần áo của phụ nữ", một chuyên gia khẳng định.
Ra đời cách đây hàng nghìn năm, chiếc váy nhỏ nhắn được coi là sáng kiến vĩ đại của loài người trong lịch sử thời trang. Đến nay, váy mini vẫn giữ vị trí không thể thay thế với phái đẹp.
Phụ nữ được thể hiện sự tự tin về giới tính và giải phóng cơ thể với váy ngắn
Váy mini được cho là ra đời từ thời cổ đại. Tại một số ngôi làng cổ nhất nằm trên miền núi cao châu Âu, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều tượng phụ nữ mặc váy từ những hàng nghìn năm trước Công nguyên. Bên cạnh đó, những bức họa về người Ai Cập cổ xưa cũng cho thấy loại trang phục này được ra đời và phổ biến từ rất sớm.
Nhưng đến thời kỳ cận đại, váy mini không giữ được vị trí như ban đầu. Giữa những năm 1800, phụ nữ ở châu Âu và Mỹ không được coi trọng. Phái đẹp bị coi là yếu đuối, mong manh nên không được động chạm tới những vấn đề chính trị, kinh tế cũng như các hoạt động liên quan đến thể chất. Do đó, họ bị buộc phải mặc những bộ áo corset bó chặt cùng váy dài che phủ cơ thể như một cách bảo vệ bản thân trước những tác động bên ngoài.
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, ý thức về việc giải phóng phụ nữ bắt đầu ảnh hưởng mạnh mẽ tới thời trang. Lúc này, thay vì trang phục "kín cổng cao tường", phái đẹp được khoe dáng trong những bộ váy dài ngang gối. Nổi bật nhất giai đoạn này là váy flapper - một loại váy hạ eo với phần dưới hơi xòe hoặc dáng suông, điểm xuyết bởi tua rua hoặc ren và ngang đầu gối. Đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra, váy vẫn được giữ nguyên độ dài như vậy. Đây được coi là mầm mống cho cuộc nổi loạn của dáng váy mini sau này.
Đầu thập niên 1960, phong trào biểu tình của người trẻ rộ lên. Họ muốn tách mình khỏi những lề thói và quy chuẩn đạo đức xưa cũ mà cha mẹ từng trải qua. Thanh niên thế giới bấy giờ muốn sử dụng thời trang như một thứ công cụ thể hiện quan điểm chính trị của mình.
Phụ nữ lúc này được đi học đại học, tham gia lao động, thoải mái lựa chọn công việc mình muốn. Hình ảnh phái đẹp từ những bà vợ, bà mẹ chăm chỉ tảo tần chỉ biết tới căn bếp, nhà cửa đã trở thành những phụ nữ tự do, tự tin về giới tính cũng như năng lực bản thân. Họ thể hiện ý muốn giải phóng bản thân khỏi những tư tưởng lạc hậu nên chuyển từ mặc váy dài sang váy ngắn phóng khoáng hơn.
Các nhà thiết kế lúc này cũng phải thay đổi để phù hợp với tình hình phát triển của xã hội. Khách hàng giờ không còn là những quý bà kín đáo, cổ hủ, thay vào đó là những phụ nữ lớn tuổi sành điệu luôn muốn vẻ ngoài của mình thật trẻ trung. Còn các cô gái trẻ, đặc biệt là ở London (Anh), muốn hướng đến hình tượng giống nhân vật Lolita trong câu chuyện cùng tên - mảnh mai, ngây thơ nhưng vẫn quyến rũ với đôi chân thật dài.
Những chiếc váy ngắn giúp phái đẹp vừa khoe chân, vừa nổi bật cá tính. Đi kèm đó là tính tiện dụng của loại trang phục này. Thay vì chật vật ních người vào bộ váy loè xoè hay diện quần đủ loại cúc phải cài, phụ nữ chỉ cần một động tác là đã mặc xong chiếc váy ngắn. Váy ngắn cũng khiến đôi chân luôn được cử động tự do, thoáng mát mà không bị vướng víu.
Mary Quant và André Courrèges là những người tiên phong trong việc đưa váy mini trở lại bản đồ thời trang thế giới. André Courrèges thử nghiệm phom dáng này vào đầu 1961. Đến 1964, ông gây tiếng vang khi giới thiệu bộ váy mini đầu tiên theo phong cách tối giản. Không lâu sau đó, kiểu dáng váy sexy lập tức được đưa vào danh sách các trang phục Haute Couture có thể khai thác tại Pháp.
Về phần mình, Mary Quant giới thiệu bộ váy ngắn đầu tiên vào năm 1965 ở cửa hàng tại Anh. Chỉ với động tác "kéo váy" cao lên trên đầu gối vài cm, trang phục do bà thiết kế lập tức trở thành hiện tượng. Bộ váy ngắn lúc ấy của Mary Quant được đặt tên theo một chiếc xe bà vô cùng yêu thích là "Mini". Trang phục này được xem là đại diện cho tinh thần của London vào giữa những năm 1960: tự do, tràn đầy năng lượng, sức trẻ.
André Courrèges cho rằng ông mới là người sáng tạo ra váy mini. Tuy nhiên, Mary Quant phản bác: "Tôi hay André Courrèges đều không phải người nghĩ ra bộ váy này. Chính các cô gái trên đường phố mới là tác giả thực sự".
Tuy nhiên, phong trào diện váy ngắn kéo dài đến gần cuối những năm 1960 rồi dần lụi tàn. Bị ảnh hưởng từ chính trị, thời trang lúc này bắt đầu trở lại xu hướng hoài cổ. Những bộ váy ngắn táo bạo dần lại được "nới dài" xuống cổ chân. Váy maxi là trang phục được nữ giới ưa chuộng nhất lúc bấy giờ. Thậm chí, váy mini - trang phục ban đầu vốn được cho là sự giải phóng đối với phụ nữ - giờ lại bị coi là biểu tượng của sự lạm dụng. Nó lập tức rơi vào danh sách "tẩy chay" của các nhà vận động xã hội vào đầu những năm 1970.
Ảnh hưởng từ các ngôi sao nhạc Punk, các minh tinh điện ảnh, truyền hình thập niên 1970-1980 biến váy ngắn thành biểu tượng gợi cảm
Đến cuối 1970, váy ngắn giành lại được vị thế của mình. Tất cả nhờ phong trào nhạc punk vào cuối thập kỷ này. Các ngôi sao nhạc Rock như Debbie Harry của nhóm Blondie được coi là người đi đầu trong việc "tái sinh" trang phục gợi cảm này. Họ chủ trương chống lại những xu hướng đám đông vốn bị xem là nhạt nhẽo, bê tha, kể cả thời trang.
Váy mini trong những năm 1970 cũng được thay đổi cho phù hợp với thời thế. Các nhà thiết kế như Vivienne Westwood hay Malcolm McLaren sử dụng da đen hay nhựa PVC để làm trang phục, thay vì chỉ cotton như trước. Bên cạnh đó, váy mini được mặc kèm các loại quần lưới rách hoặc trang phục bụi bặm để thể hiện thái độ bất cần trước những xu thế của xã hội. Từ một phong trào nhỏ lẻ, thời trang punk nói chung và váy ngắn nói riêng dần bước lên vị trí chủ đạo trong làng thời trang.
Đến thập kỷ 1980 và 1990, váy mini được phát triển theo hướng trưởng thành, nữ tính, sexy hơn so với thập niên 1960. Các cô gái giờ rũ bỏ những kiểu váy ngắn màu sắc sặc sỡ hay kẻ sọc để đến với trang phục trơn màu, mặc kèm với đủ loại suit vai rộng, vừa quyền lực lại thanh lịch. Nhân vật Carrie trong series phim Sex in the City là ví dụ điển hình.
Trong những năm 2000 và 2010, váy ngắn là kiểu trang phục gợi cảm thống trị toàn bộ các sàn catwalk cũng như tạp chí phong cách của phương Tây. Các bộ sưu tập mới xuất hiện tại những tuần thời trang lớn không bao giờ thiếu vắng váy ngắn. Các sao hạng A tại Hollywood như Taylor Swift, Blake Lively, Jessica Alba hay Victoria Beckham cũng đều là "fan cuồng" của loại váy này. Thậm chí, kiểu váy này còn gợi cảm hứng cho một hãng điện thoại tung ra sản phẩm có tên gọi là "miniskirt".
Sau hàng nghìn năm thăng trầm, váy mini vẫn được coi là biểu tượng của phụ nữ và tuyên ngôn cho sự gợi cảm, phóng khoáng.
* Xem thêm: Phụ nữ và mốt váy ngắn theo thời gian
Đức Trí