Công văn do Phó giám đốc Sở Trần Quốc Chiêm ký ngày 18/12 ghi rõ: "Hiện nay, loại hình nghệ thuật khỏa thân còn rất mới mẻ đối với công chúng Việt Nam. Trong xu thế hội nhập với thế giới ngày hôm nay, buộc phải định hướng thẩm mỹ cho công chúng từng bước đi đúng đắn và phù hợp với bản sắc văn hóa truyền thống để công chúng từng bước tiếp cận với loại hình nghệ thuật mới mẻ này".
Theo đó, Sở Văn hóa Thông tin "đồng ý cho trưng bày nhưng triển lãm sẽ được thực hiện ở địa điểm và thời điểm thích hợp", và đề nghị "tác giả hoàn thiện hồ sơ, chọn lọc tác phẩm chặt chẽ hơn nữa về thẩm mỹ nếu đưa triển lãm ra công chúng".
Tác phẩm "Trái cấm". Ảnh: thaiphienphoto. |
Trước đó, ngày 2/10, chính Phó giám đốc Sở đã ký Giấy phép Triển lãm ảnh trong nước về triển lãm của Thái Phiên. Trong giấy phép, sau khi "Xét hồ sơ của tác giả Nguyễn Thái Phiên về việc xin phép tổ chức triển lãm ảnh cá nhân với chủ đề Xuân thì tại 29 Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm - Hà Nội", Sở đã cho phép nghệ sĩ được tổ chức trưng bày 48 tác phẩm tại địa điểm trên từ ngày 12 đến 18/11.
Vì vậy, kèm theo công văn ký ngày 18/12 kể trên, Sở còn ra thêm một công văn thông báo đến tác giả, với nội dung: "Triển lãm ảnh Xuân thì đã được Sở cấp Giấy phép triển lãm ảnh trong nước số 27/GP-VHTT ngày 2/10/2007 nhưng triển lãm trên không được thực hiện chủ yếu từ phía tác giả và địa điểm tổ chức. Vì vậy, Giấy phép triển lãm ảnh trong nước do Sở cấp ngày 2/10 đã quá hạn và không còn hiệu lực".
Như vậy, hồ sơ đã được xem xét để cấp phép nay buộc phải hoàn thiện thêm; địa điểm và thời điểm đã định rõ nay cần định lại cho thích hợp; 48 tác phẩm đã được duyệt nay cần chọn lọc hơn nữa, giấy phép được cấp đã quá hạn... Trên giấy tờ, Sở một lần nữa đồng ý cho trưng bày, nhưng triển lãm vẫn chưa đến được với công chúng.
- Phát hành sách ảnh nude của Thái Phiên
- Triển lãm ảnh nude được cấp phép vẫn chưa hết khó
- Thái Phiên: 'Chụp nude khó tránh tai nạn nghề nghiệp'
- Nghệ thuật nude đón đợi cảm nhận bình thường hoá
Lần thứ nhất, Xuân thì bị lùi từ tháng 11/2007 đến 1/1/2008 để tìm gallery thích hợp. Sau khi ký được hợp đồng với đúng địa điểm quy định trong giấy phép (29 Hàng Bài), nghệ sĩ Thái Phiên nộp lại cho Sở để chờ giấy phép gia hạn.
Sở đã thành lập một Hội đồng gồm 9 thành viên do ông Lương Xuân Đoàn - Vụ phó Vụ Văn nghệ Ban Tuyên giáo Trung ương - làm chủ tịch thẩm định lại 48 tác phẩm của Thái Phiên. Mỗi thành viên được phát một phiếu với 3 lựa chọn: 1. Cho phép triển lãm/ 2. Không cho phép triển lãm/ 3. Cho phép trưng bày triển lãm nhưng phải hoàn thiện hồ sơ và triển lãm vào thời điểm thích hợp.
Kết quả, Biên bản thẩm định của Hội đồng cho thấy, không một ai chọn "Không cho phép triển lãm". Một người chọn cả hai phương án 1 và 3. 8 người còn lại đều chọn giải pháp thứ 3. Một thành viên đề nghị tác giả cần phải xem xét lại 6 tác phẩm, trong đó có Đồi trinh nữ - bức ảnh đoạt giải Đặc biệt tại một cuộc thi ảnh nghệ thuật tổ chức ở Hàn Quốc. Biên bản này là căn cứ cho sự ra đời của công văn nói trên.
Nhiếp ảnh gia Thái Phiên. Ảnh: thaiphienphoto. |
Ông Lương Xuân Đoàn nhận định: "Về mặt chuyên môn, bộ ảnh của Thái Phiên không có vấn đề gì. Nhưng triển lãm chưa định được thời điểm cụ thể, vì điều đó còn phụ thuộc vào việc chuẩn bị của Thái Phiên. Đồng thời, tác giả cũng cần hoàn thiện hồ sơ cho phù hợp với nguyên tắc triển lãm ảnh khỏa thân".
Tuy không quy định rõ thế nào là một "hồ sơ hoàn thiện", nhưng ông Đoàn cho biết, vì việc công bố ảnh khỏa thân là một vấn đề khá nhạy cảm, nên việc cung cấp văn bản thể hiện sự đồng ý của người mẫu cũng là điều cần thiết.
Trước yêu cầu này, nghệ sĩ Thái Phiên khẳng định, anh đã (và chỉ có thể) nộp cam kết chịu hoàn toàn mọi trách nhiệm trước pháp luật nếu có khiếu kiện gì từ phía người mẫu. Ngoài ra, anh không thể cung cấp các văn bản thỏa thuận có đầy đủ tên tuổi, chữ ký của người mẫu. "Vì đó là nguyên tắc đạo đức nhiếp ảnh của tôi. Tôi không công bố danh tính của người mẫu với bất cứ ai", anh nói.
Trả lời VnExpress về việc thế nào là "địa điểm và thời điểm thích hợp", Đại diện của Sở Văn hóa Thông tin Hà Nội cho biết: "Thông tin về triển lãm, Sở đã có công văn trả lời Thái Phiên" và từ chối trả lời thêm.
Tác phẩm "Soi bóng". Ảnh: thaiphienphoto. |
Cầm tập công văn, giấy phép trên tay, nhiếp ảnh gia Thái Phiên băn khoăn, sự chờ đợi có thể khiến Xuân thì trở thành Xuân lỡ thì: "Mỗi con người cũng chỉ có một xuân thì nhất định. Có rất nhiều cách để nghệ sĩ công bố tác phẩm. Nhưng tôi muốn đứa con tinh thần của mình được khai sinh một cách đường hoàng".
Thái Phiên cho biết, một số gallery nước ngoài đã mời anh triển lãm, nhưng anh muốn tổ chức tại quê hương mình. "Ảnh của tôi có xấu xa, có đáng bị hắt hủi đâu để không thể trưng bày cho công chúng trong nước mà phải đưa ra nước ngoài?", anh nói.
- Sở Văn hóa Thông tin Hà Nội cấp phép cho triển lãm Xuân thì diễn ra từ 12/11 đến 18/11 tại 29 Hàng Bài. Nhưng vì địa điểm này đã kín lịch vào thời điểm đó nên nghệ sĩ Thái Phiên đề nghị được chuyển đến Nhà triển lãm 93 Đinh Tiên Hoàng (thuộc quản lý của Sở). Sở không đồng ý, yêu cầu nghệ sĩ tìm địa điểm khác và báo trước một tháng để Sở xem xét cấp giấy phép gia hạn. - Ngày 12/11, Thái Phiên ký được hợp đồng với 29 Hàng Bài, dự định tổ chức trưng bày Xuân thì vào 1/1/2008. Anh nộp lại giấy tờ cho Sở vào 16/11. - Tập sách ảnh Xuân thì, gồm 71 tác phẩm, trong đó có 48 bức ảnh dự kiến sẽ được đưa ra triển lãm, đã được phát hành ngày 24/12. |
Lưu Hà