Tốt nghiệp khoa Âm nhạc dân tộc năm 1983, ai cũng nghĩ rằng chàng nghệ sĩ gốc Thanh Hóa sẽ đi theo con đường thổi sáo, thổi kèn, đánh đàn bầu - những chuyên môn anh học suốt 5 năm ở ghế nhà trường. Nhưng với suy nghĩ nghệ thuật phải có sự sáng tạo và đột biến, năm 1992, anh đoạt Huy chương bạc cuộc thi Diễn tấu nhạc cụ toàn quốc với tiết mục thổi sáo - đánh trống chân. Để miệng và chân chơi sáo, trống một cách hài hòa, nhịp nhàng, anh phải khổ công rèn luyện tiết mục này ròng rã 7 năm trời.
Say mê chơi sáo dây. Ảnh: A.V. |
Từ đó, anh trăn trở ngày đêm nghĩ ra những nhạc cụ độc đáo: Một cánh cửa kính bị vứt bỏ đàn lên như cây guitar; chai nước ngọt, ống nước bằng nhựa chơi như sáo; tô chén chơi gần giống đàn đá; xe gắn máy, bóng đèn neon kéo lên hệt đàn cò, đàn nhị... Dân chơi nhạc cụ chính thống không thể nào sử dụng được những nhạc cụ này một cách điêu luyện như nghệ sĩ Mai Đình Tới.
Với hơn 10 loại nhạc cụ tự sáng chế, Mai Đình Tới có thể chơi hay và chuẩn xác mọi giai điệu, từ dân ca, nhạc trẻ đến nhạc quốc tế. Cộng với phong cách biểu diễn dí dỏm, trẻ trung, luôn luôn độc đáo (như: thổi ống sáo bằng một hoặc hai lỗ mũi), anh đã giành được rất nhiều giải thưởng trong, ngoài nước.
Anh cho biết, từ hàng chục ý tưởng mới có một ý tưởng sống được. Biến ý tưởng thành hiện thực là cả một quá trình cam go, phải vắt óc suy nghĩ, ngày đêm luyện tập, có khi ám ảnh cả trong giấc mơ, bật dậy lại lọ mọ lôi chai, nồi, chén dĩa, dây nhợ ra thổi thử, gõ thử những tiết tấu, giai điệu.
Mai Đình Tới thổi sáo bằng mũi (Ảnh do nghệ sĩ cung cấp). |
Thành công được ghi nhận, nhưng có lúc anh phải một mình "ôm" thất bại, rủi ro. Có lần đang biểu diễn nhạc cụ "đàn chai", chơi "máu" quá anh làm vài cú rê môi thế nào môi sưng vều, máu nhỏ giọt. Hay có lần, anh chở cả xe tải những độc bình đã bị hư hỏng trong quá trình nung đúc từ Bình Dương về với ý tưởng sẽ làm chúng phát ra âm nhạc. Nhưng cặm cụi mãi thanh âm phát ra không chuẩn, thế là thành công cốc.
Hơn 10 năm qua, nghệ sĩ Mai Đình Tới biểu diễn ở gần 30 quốc gia. Đi đến đâu, anh cũng đều gây sự kinh ngạc, thán phục từ khán giả lẫn những người hoạt động chuyên môn âm nhạc lâu năm. Năm mới với anh là một năm đầy bận rộn với lịch biểu diễn trong và ngoài nước đặc kín. Nghệ sĩ cho biết sắp tới sẽ cố gắng cải tiến chiếc xe đạp trở thành nhạc cụ. Hiện tại, anh đã lôi về nhà mấy chiếc xe đạp nhưng vẫn chưa đạt được ý tưởng, nên vẫn phải vắt óc để làm sao "bắt" nó phải phát ra âm nhạc, giai điệu.
Mai Đình Tới được ghi nhận trong danh sách kỷ lục Guinness và chuyện lạ Việt Nam năm 2005. Với câu hỏi "anh có nghĩ đến một kỷ lục Guinness thế giới không", nghệ sĩ chỉ mỉm cười: "Phần thưởng lớn nhất của tôi là những tràng vỗ tay của khán giả sau mỗi lần biểu diễn. Tôi sẵn sàng có lúc ăn rau cháo để dành tiền cho hoạt động sáng tạo nghệ thuật của mình, vì với tôi đó là niềm vui".
Anh Vân