Ngày 27/8, Lê Hữu Nam - tác giả của truyện dài Mật ngữ rừng xanh - gửi đơn đến công ty sách Bách Việt yêu cầu được chấm dứt hợp đồng in sách. Lý do là anh phát hiện Bách Việt Books vi phạm những điều đã ký kết giữa hai bên.
Vào ngày 29/12/2014, Lê Hữu Nam ký hợp đồng ba năm với Bách Việt về việc xuất bản cuốn Mật ngữ rừng xanh. Các điều khoản thỏa thuận trong hợp đồng ghi rõ về số lượng sách xuất bản lần đầu là 1.000 cuốn. Tác giả được hưởng 10% nhuận bút tính theo giá bìa. Nếu sách được in thêm, tác giả phải tiếp tục được hưởng nhuận bút từ các lần tái bản.
Tác giả Lê Hữu Nam sinh năm 1986 tại Đà Lạt. Căn bệnh tim bẩm sinh khiến cơ thể chàng trai gần 30 tuổi gầy guộc như một cậu bé. Hữu Nam từng phẫu thuật tim năm sáu tuổi nhưng đó chỉ là ca phẫu thuật tạm thời. Anh chưa thể tiếp tục hành trình phẫu thuật vì tim không vách ngăn tâm thất là dạng bệnh phức tạp.
Nhưng sau buổi ra mắt sách ngày 2/8, Lê Hữu Nam phát hiện và nắm giữ nhiều bằng chứng cho thấy số lượng bản in đợt đầu tác phẩm của anh vượt quá con số 1.000.
Tác giả dẫn chứng, từ sau khi sách phát hành, riêng phần anh đã sở hữu đến 945 bản sách Mật ngữ rừng xanh. Trong đó, anh mua lại từ Bách Việt Books 875 cuốn, ngoài ra, Bách Việt tặng cho anh 50 cuốn. Do nhu cầu biếu sách, anh đặt mua qua nhà sách trực tuyến Tiki thêm 20 cuốn. Toàn bộ 945 cuốn sách đều được Lê Hữu Nam sử dụng để tặng bạn bè, chuyển tới một số tổ chức xã hội để tiến hành hoạt động từ thiện, kêu gọi bảo vệ môi trường.
Vì nhu cầu phải có sách để chuẩn bị cho buổi giới thiệu ấn phẩm này ở Hà Nội (dự kiến trong tháng 9 hoặc tháng 10), cũng như để tham gia vào các hoạt động bán sách vì mục đích thiện nguyện, bảo vệ động vật hoang dã, Lê Hữu Nam tiếp tục muốn mua thêm từ Bách Việt 300 cuốn sách. "Tôi đã trao đổi với công ty Bách Việt nhiều lần, bằng nhiều hình thức: nói chuyện trực tiếp, nhắn tin, gửi email trao đổi... nhưng họ vẫn không cung cấp thêm sách. Để có ấn bản chuẩn bị cho các sự kiện, tôi phải liên lạc với các đơn vị bán lẻ để tìm mua", anh nói.
Theo khảo sát của tác giả trẻ, tại các nhà sách trên toàn quốc vẫn đang bày bán cuốn Mật ngữ rừng xanh. Chỉ tính riêng nhà phát hành là Fahasa đã nhận từ Bách Việt 300 cuốn, Phương Nam nhận khoảng 80 cuốn. Ngoài ra còn vài nhà phát hành tác phẩm này như Vinabook, Tiki, phố sách Đinh Lễ, các nhà sách trên thị trường Hà Nội và các nhà sách ở các tỉnh thành...
"Như vậy khó có thể đo đếm được tổng số lượng phát hành thực tế mà Bách Việt đã in ngay từ lần đầu. Vậy mà đơn vị này không có bất kỳ thông báo nào cho tác giả về việc nối bản hay in phát sinh để tiến hành thanh toán nhuận bút như cam kết trong hợp đồng. Ngay việc thanh toán nhuận bút cho đợt đầu, tôi phải nhắc nhở thì họ mới làm, mà còn trễ 10 ngày", tác giả giãi bày.
Cuốn "Mật ngữ rừng xanh" được bày bán tại một nhà sách.
Ngoài ra, Lê Hữu Nam cũng thất vọng về chất lượng sách do Bách Việt Books thực hiện. Anh cho biết, khi chuyển toàn bộ hình ảnh minh họa đến công ty này để in trong sách, anh chuyển file hình ảnh chất lượng cao. Tuy vậy, sách in ra có chất lượng kém về đóng xén, tranh vẽ in kèm đều bị rạn vỡ.
Cuối tuần qua, cây bút sinh năm 1986 đã gửi email tới công ty sách với mong muốn tìm hướng giải quyết tốt nhất sự việc, yêu cầu được tái bản tác phẩm tối thiểu 1.000 cuốn và thực hiện việc thanh toán tác quyền. Trong thư, Lê Hữu Nam cho biết nếu Bách Việt không hồi đáp rõ ràng trước ngày 26/8, anh sẽ đề nghị thanh lý hợp đồng trước thời hạn.
Chiều 27/8, đại diện Bách Việt gửi mail phản hồi cho biết sẽ tái bản 1.000 cuốn Mật ngữ rừng xanh theo đề nghị từ tác giả. Tuy vậy, đến lúc này, Lê Hữu Nam quyết định dừng hợp đồng với Bách Việt. "Khi tôi đề nghị tái bản họ bỏ qua không để ý đến. Chỉ khi tôi đề nghị chấm dứt hợp đồng họ mới cho biết sẽ tái bản sách. Tôi cảm thấy quá mệt mỏi vì không được tôn trọng", anh nói. Công ty sách cho biết họ sẽ tiếp tục thương thảo với tác giả.
Trước vụ việc của Lê Hữu Nam, nhà thơ Trần Hoàng Nhân - một người lâu năm trong nghề viết - chia sẻ: "Chuyện các tác giả bị thiệt hại vì không nắm rõ được số lượng bản in sách mình bao nhiêu, có tái bản hay không, tái bản mấy lần... là câu chuyện kinh niên trong làng sách".
Nhà thơ này nói thêm nhiều bạn bè của anh là cây bút tên tuổi trong nghề cũng gặp phải vấn đề này. Khi tác phẩm của họ được in, đơn vị làm sách chỉ công bố con số phát hành khá ít, chừng 2.000-3.000 bản. "Vậy mà hơn ba năm sau ra nhà sách thì sách của họ vẫn còn mới nguyên và nằm trên kệ. Đó là điều hết sức vô lý", anh nói.
Ngày 26/8 tại TP HCM diễn ra buổi tọa đàm "Quyền tác giả trong lĩnh vực xuất bản", ông Vũ Ngọc Hoan - Phó cục trưởng Cục Bản quyền tác giả nhận định: chỉ khi nào các đơn vị làm sách đều tính tiền nhuận bút cho tác giả trên số lượng sách tiêu thụ thực sự thì lúc đó quyền lợi của tác giả mới được đảm bảo và thể hiện sự văn minh trong làng sách. Tuy nhiên, điều này là điểm khó của ngành xuất bản, vì trong nước việc công bố các thông tin, số liệu phát hành sách nhiều khi còn dựa trên cảm tính, chưa minh bạch như nhiều quốc gia.
Thoại Hà