Silence (2016)
Silence là dự án điện ảnh được Martin Scorsese thực hiện trong 25 năm và khẳng định trên Variety là tác phẩm tâm huyết của đời ông. Phim chuyển thể từ tiểu thuyết Nhật Bản cùng tên của nhà văn Shūsaku Endō, kể về cuộc lưu lạc của hai nhà truyền giáo phương Tây vào thế kỷ 17 ở Nhật. Tác phẩm tôn giáo được ghi hình hoàn toàn ở Đài Loan, quy tụ dàn diễn viên sáng giá gồm Andrew Garfield, Adam Driver, Liam Neeson, Tadanobu Asano và Ciarán Hinds.
Sau khi ra mắt ở Rome (Italy) cuối tháng 11 vừa qua, phim được giới phê bình Âu Mỹ đồng loạt ngợi ca. Tờ The Guardian khẳng định đây là mẫu mực của điện ảnh, còn Variety gọi đây là sử thi - vừa vẽ lên bức tranh nước Nhật xưa vừa mang chiêm nghiệm tôn giáo sâu sắc. Viện phim Mỹ sau đó chọn tác phẩm vào Top 10 phim hay nhất năm. Phim gây xôn xao khi trượt hầu hết hạng mục quan trọng ở đề cử Oscar hôm 24/1.
* Trailer phim "Silence"
The Wolf of Wall Street (2013)
Với The Wolf of Wall Street, nhiều người khó có thể tin nổi Martin Scorsese đã ngoài 70 tuổi. Tác phẩm mang phong cách trào phúng với tiết tấu nhanh, được dàn dựng táo bạo và cuốn hút cho thấy Scorsese vẫn tràn đầy năng lượng sáng tạo. Sau nhiều lần tái hiện hình ảnh giới tội phạm trên màn ảnh rộng, ông lại kể về những tay buôn cổ phiếu trong những bộ quần áo chỉnh tề, vẻ ngoài đạo mạo nhưng bên trong mục ruỗng và tàn nhẫn.
Tiêu biểu cho những tên tội phạm mặc vest ấy là Jordan Belfort (Leonardo DiCaprio), kẻ buôn chứng khoán với “cái lưỡi không xương”. Bộ phim kể về cuộc đời thăng trầm, những cuộc truy hoan bất tận của "sói già phố Wall" Belfort. Tại Oscar 2014, The Wolf of Wall Street được đề cử năm hạng mục, bao gồm "Phim hay nhất". Năm 2016, hãng BBC chọn tác phẩm này vào danh sách 100 phim hay nhất thế kỷ 21.
Hugo (2011)
Được đề cử tới 11 Oscar và chiến thắng ở năm hạng mục hồi 2012, Hugo là một điểm sáng trong sự nghiệp của Scorsese. Phim lấy bối cảnh tại Paris, Pháp những năm đầu thập niên 1930. Ở đó, cậu nhóc mồ côi Hugo (Asa Butterfield) sống trong những bức tường của một nhà ga và mưu sinh bằng cách sửa đồng hồ cũng như các vật dụng khác. Trước khi qua đời, cha cậu để lại một chiếc máy nhưng Hugo không biết chìa khóa nằm ở đâu. Với niềm tin mãnh liệt rằng việc tìm ra chiếc khóa sẽ giúp giải đáp những bí mật về quá khứ, Hugo lên đường phiêu lưu để tìm manh mối. Hành trình ấy kết nối Hugo với điện ảnh, bộ môn nghệ thuật mới có những bước đi chập chững vào thời gian ấy.
Hugo có thể được xem như cách Martin Scorsese tri ân tình yêu lớn của đời ông: điện ảnh. Ông tái hiện lại thuở sơ khai của môn nghệ thuật thứ bảy qua một chuyến phiêu lưu giàu cảm xúc. Đây cũng là bộ phim Martin Scorsese sử dụng hiệu ứng 3D, đem lại cho khán giả trải nghiệm thị giác khó quên.
Shutter Island (2010)
Shutter Island là tác phẩm thuộc thể loại tâm lý - ly kỳ được dựa trên cuốn sách cùng tên của tác giả Dennis Lehane. Đạo diễn Scorsese khiến khán giả phải tò mò từ đầu đến cuối khi lần theo dấu chân của viên cảnh sát Teddy Daniels (Leonardo DiCaprio). Câu chuyện bắt đầu với việc Teddy cùng một đồng nghiệp tới hòn đảo Shutter Island để điều tra một vụ mất tích bí ẩn tại trại thương điên.
Một bệnh nhân nữ từng giết chết các con mình đã biến mất và chỉ để lại một mẩu giấy manh mối bí ẩn. Hành trình điều tra của Teddy đầy trắc trở trên hòn đảo nhiều cạm bẫy và đầy rẫy nhân vật bí hiểm... Shutter Island đạt doanh thu 294 triệu USD và nhận được nhiều lời ngợi ca nhờ mê cung bí ẩn mà ông đã tạo nên xuyên suốt bộ phim để khán giả "đoán già đoán non".
The Departed (2006)
Trước The Departed, dù là một huyền thoại sống tại Hollywood, Martin Scorsese vẫn vô duyên với giải Oscar. Ông từng được Viện Hàn lâm đề cử bảy lần song vẫn ra về tay trắng với những kiệt tác như Raging Bull hay Goodfellas. Phải tới khi làm Vô gian đạo phiên bản Mỹ, nhà làm phim này mới được tưởng thưởng xứng đáng với Oscar "Phim hay nhất" và "Đạo diễn xuất sắc".
The Departed là cuộc đấu trí cân não giữa hai phe cảnh sát và tội phạm. Ông trùm người Ireland - Frank Costello (Jack Nicholson) - đã cài cắm tay chân thân tín Colin (Matt Damon) vào lực lượng cảnh sát bang Massachusetts, trong khi phía cảnh sát cũng để Billy (Leonardo DiCaprio) thâm nhập vào hàng ngũ tội phạm. Billy và Colin bước vào một cuộc chiến "mèo vờn chuột" ở hai đầu chiến tuyến mà kẻ thua cuộc sẽ phải trả giá bằng cả tính mạng.
Gangs of New York (2002)
Không chỉ những gã mafia người Mỹ gốc Italy được Martin Scorsese đưa lên phim mà cả những băng đảng người Ireland cũng trở thành đề tài được đạo diễn tài ba khai thác. Ông đưa khán giả trở về giai đoạn giữa thế kỷ 19, với những cuộc xung đột trong lòng New York giữa những người Ireland nhập cư và những người đã ở Mỹ lâu năm. Tên Bill "đồ tể" (Daniel Day Lewis) là ông trùm của thế giới ngầm và công khai căm thù những người nhập cư. Câu chuyện của Gangs of New York xoay quanh hành trình trả thù của Amsterdam Vallon (Leonardo DiCaprio) với Bill vì hắn đã ra tay hạ sát cha anh - thủ lĩnh của những người Ireland nhập cư.
Các tờ báo ngợi ca Scorsese đã "tái hiện một thời kỳ bị lãng quên bằng khả năng đạo diễn bậc thầy với đam mê sâu sắc". Gangs of New York thành công về mặt thương mại lẫn nghệ thuật với doanh thu xấp xỉ 200 triệu USD và nhận được 10 đề cử Oscar. Đây cũng đánh dấu lần đầu tiên Scorsese hợp tác với Leonardo DiCaprio - "chàng thơ" mới của ông sau Robert De Niro.
Casino (1995)
Sau thành công của Goodfellas, đạo diễn Scorsese tiếp tục cộng tác với nhà văn Nicholas Pileggi để chuyển thể một cuốn sách khác của ông là Casino: Love and Honor in Las Vegas. Kết quả là sự ra đời của Casino - tác phẩm mang về 116 triệu USD và nhận một đề cử Oscar "Nữ diễn viên chính xuất sắc" cho Sharon Stone.
Casino xoay quanh Sam (Robert De Niro) và Nicholas (Joe Pesci). Một kẻ là trùm mafia, một kẻ là chủ casino. Chân lý "Một nước không thể có tới hai vua" dẫn tới cuộc đối đầu ngầm không thể tránh khỏi về quyền lực, tiền bạc và người đẹp... Tờ Chicago Triburne bình luận: "Chúng ta có thể khen ngợi không ngớt dàn diễn viên, nhất là De Niro và Pesci. Song nhân tố chính mang lại thành công chính là Martin Scorsese".
Goodfellas (1990)
Trong số những bộ phim về tội phạm mà Scorsese từng thực hiện, Goodfellas được tôn vinh là tác phẩm hay nhất. Bộ phim dựa trên cuốn sách Wiseguy của tác giả Nicholas Pileggi, kể về gã gangster Henry Hill (Ray Liotta) và quá trình phạm tội cùng những chiến hữu như Jimmy (Robert De Niro), Tommy (Joe Pesci)... Goodfellas gây ấn tượng mạnh bởi lối kể chuyện qua góc nhìn thứ nhất của một tên tội phạm. Trong phim, Henry Hill thừa nhận "làm gangster còn sướng hơn làm tổng thống Mỹ".
Goodfellas được công nhận với sáu đề cử Oscar, bao gồm hạng mục "Phim hay nhất". Tờ Los Angeles Times cho bộ phim số điểm 100/100 kèm lời nhận xét: "Goodfellas là bình phương của Raging Bull". Tờ Chicago Sun-Times còn táo bạo hơn với nhận định: "Chưa có bộ phim nào về tội phạm có tổ chức được làm tốt đến vậy, ngay cả Bố già". Hiện Goodfellas đứng thứ 17 trong danh sách 250 phim hay nhất mọi thời đại do khán giả IMDB bình chọn.
Raging Bull (1980)
Phim của Scorsese kể về một nhân vật có thật là tay võ sĩ quyền anh Jake La Motta. Tay đấm này từng có triển vọng lớn, song sự điên khùng mang tính bản năng như một con bò đang giận dữ đã hủy hoại cả sự nghiệp lẫn những mối quan hệ của anh ta. Bộ phim được quay với màu đen trắng này được thừa nhận là một kiệt tác, nhờ tài đạo diễn của Scorsese và màn nhập vai để đời của Robert De Niro.
Để vào vai La Motta, De Niro đã trải qua quãng thời gian khổ luyện như một võ sĩ thực thụ, thậm chí còn thượng đài vài lần. Ông chấp nhận tăng 27kg để đóng vai một La Motta khi giải nghệ thuyết phục hơn. Sau khi ra mắt, sự lôi cuốn trong câu chuyện về tay võ sĩ và sự hoàn hảo trong dẫn chuyện lẫn diễn xuất giúp Raging Bull nhận được điểm số tối đa từ một loạt tờ báo uy tín như Los Angeles Times, Chicago Sun-Times hay Rolling Stone.
Raging Bull được đề cử tám giải Oscar và chiến thắng hai hạng mục, trong đó có tượng vàng cho nam chính Robert De Niro. Năm 1990, Raging Bull được đưa vào Viện Lưu trữ phim quốc gia của Mỹ nhờ tầm ảnh hưởng lớn lao tới đời sống văn hóa.
Taxi Driver (1976)
Nếu như Mean Streets được xem như một trong những phim hay nhất thập niên 1970, Taxi Driver ra đời sau đó thậm chí còn được đưa vào danh sách những phim hay nhất lịch sử điện ảnh. Bộ phim xoay quanh Travis Bickle (Robert De Niro) - một cựu chiến binh làm nghề lái taxi về đêm tại New York. Bên trong gã luôn ấp ủ khuynh hướng bạo lực, nhất là khi Bickle chứng kiến cô gái trẻ Iris (Jodie Foster) phải làm nghề bán dâm...
Các góc quay táo bạo, cách dẫn chuyện kịch tính và nội dung lột tả được sự ức chế, phẫn uất của Travis Bickle giúp Taxi Driver được đón nhận nồng nhiệt. Tại Liên hoan phim Cannes 1976, bộ phim giành được giải thưởng Cành Cọ Vàng danh giá. Ở nước Mỹ, Taxi Driver nhận bốn đề cử Oscar, trong đó có hạng mục "Phim hay nhất". Theo thời gian, tác phẩm này được liệt vào danh sách những phim kinh điển của Hollywood và luôn có mặt trong các danh sách bình chọn phim hay nhất từ trước tới nay.
Mean Streets (1973)
Với nội dung kể về giới du thủ du thực và đòi nợ thuê tại New York, Mean Streets giúp Martin Scorsese nhanh chóng tạo được dấu ấn riêng. Bộ phim có kinh phí nửa triệu USD này đạt doanh thu ba triệu USD và giúp đạo diễn lẫn dàn diễn viên bước lên tầm cao mới. Sau vai diễn Johnny Boy trong Mean Streets, nam diễn viên Robert De Niro được chọn tham gia dự án đình đám The Godfather 2 và đoạt ngay Oscar "Nam diễn viên phụ xuất sắc".
Về phần Martin Scorsese - khi ấy mới 31 tuổi - đã được nhìn nhận như một tài năng sáng giá. Nhà phê bình phim quá cố Roger Ebert từng viết trên tờ Chicago Sun-Times: "Ở nhiều phương diện, Mean Streets đã trở thành một trong những nguồn cảm hứng cho các bộ phim ngày nay".
Thịnh Joey