‘Short Term 12’ - bộ phim xúc động về nạn lạm dụng trẻ em

Short Term 12 là một trung tâm nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ vị thành niên. Chúng là những đứa trẻ gặp vấn đề về gia đình và trong quá khứ, không được ai nuôi nấng. Sống tại đó còn có những nhân viên trẻ tận tụy, thấu hiểu tâm lý, chăm sóc và chơi đùa với chúng, giúp chúng vượt qua khó khăn mà những đứa trẻ vị thành niên không đáng phải nhận.

Nhân viên ở đây bao gồm Grace (Brie Larson), một thành viên làm việc lâu năm có những tổn thương từ quá khứ chôn chặt trong lòng không thể chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả Mason (John Gallegher Jr), một đồng nghiệp và cũng là chồng chưa cưới của mình hay Nate (Rami Malek), một nhân viên mới đang cố gắng hòa nhập vào môi trường làm việc đầy xung đột của những đứa trẻ.

Câu chuyện được kể nhẹ nhàng, tinh tế, từng lớp lang được bóc tách dần để đưa người xem thấu thị vào câu chuyện của từng người để từ đó chủ đề nhức nhối của xã hội hiện đại về lạm dụng tình dục trẻ em được đưa ra. Nhưng ngay lập tức, nó được xoa dịu lại bằng tình người, bằng sự cảm thông, chia sẻ cảm động.

Chủ đề to tát nhưng lại được kể bằng một câu chuyện nhẹ nhàng. Sự khó dung hòa đó được đạo diễn Destin Cretton thể hiện hoàn hảo đến mức người xem không hề thấy gượng ép, không thấy nghịch lý. Ông dường như chỉ muốn khán giả nhìn được những điều mà bình thường chúng ta không nhìn thấy và đôi khi võ đoán để gán cho những cái mác phức tạp và buồn bã.

Mở đầu phim là ngoại cảnh quay bên ngoài một ngôi nhà, nơi có một nhóm thanh niên đang ngồi nói chuyện. Qua câu chuyện hài hước, công việc của họ được lộ ra - những người nhân viên đang làm công việc chăm sóc trẻ vị thành niên, những đứa trẻ có tâm sinh lý không ổn định do sinh ra trong một môi trường đầy nghịch cảnh.

Đột nhiên một cậu bé mặc mỗi chiếc quần lót bật cửa chạy ra ngoài la hét thất thanh. Họ đuổi theo bắt cậu bé lại. Lối dẫn chuyện khôn khéo đó đã đơn giản cấy vào trong não người xem một hiện trạng mà tại đó, xã hội thu hẹp lại thành một ngôi nhà, trong ngôi nhà đó là những mảnh đời, mỗi mảnh đời là một câu chuyện, mỗi câu chuyện là một nét buồn bã. Destin Cretton không muốn tách riêng từng người. Ông muốn kể một câu chuyện chung về ngôi nhà tình thương và ở câu chuyện chung đó mang đến sự cao đẹp của lòng người.

Người đầu tiên được nhắc tới là Marcus, cậu bé da màu sắp đến sinh nhật tuổi 18, gặp rắc rối trong việc giao tiếp với mọi người và với một cậu bé khác tên là Louis. Marcus thể hiện mình là một người sống nội tâm, ít nói, thích nhạc Rap. Những ngày cuối của cậu ở đó là sự sợ hãi phải đối mặt với thế giới bên ngoài. Tiếp đến là Sammy, cậu bé chạy thục mạng ra ngoài trong chiếc quần lót, rồi đến cảnh phim cuối cùng vẫn cái quần lót đấy. Đó là hình ảnh ẩn dụ về một cậu bé muốn được tự do làm những gì mình muốn nhưng luôn bị kìm kẹp và nhốt kín trong giáo điều của người lớn. Mỗi nhân vật đại diện cho một tinh thần.

Jayden (Kaitlyn Dever), cô gái vị thành niên mới được đưa vào sống tại đây là mối nối dẫn dắt câu chuyện. Mối quan hệ của cô với mọi người xung quanh và với gia đình mình đã dần mở ra các lớp lang khác nhau một cách khéo léo mà không gây cảm giác sắp đặt. Những đứa trẻ như Jayden, sống trong những ngôi nhà mà nếu nhìn từ ngoài vào chỉ thấy yên bình và hạnh phúc, nhưng đó chỉ là bộ mặt giả tạo của xã hội hiện đại. Đằng sau những bức tường đó, những đứa trẻ như cô bé bị bạo hành cả về mặt thể xác và tinh thần. Đây cũng chính là điều mà Grace đau đớn giấu kín trong lòng. Nỗi đau đó lớn đến mức cô luôn ám ảnh bởi tư cách làm mẹ của chính mình.

Grace là một nhân vật xuất sắc, một người phụ nữ có một tuổi thơ đầy ác mộng nhưng đã biết vượt lên đứng dậy bằng chính việc chăm sóc những đứa trẻ như mình. Cô thấu hiểu, đồng cảm, mạnh mẽ và yêu thương chúng hết mực. Một cách yêu thương không quá màu mè, không quá thể hiện tình cảm, nó đơn giản là cô sẽ luôn ở đó bảo vệ chúng khi chúng cần. Grace đã bảo vệ Jayden như chính bảo vệ bản thân mình.

Grace có thể làm được tất cả những điều đó có lẽ vì sau lưng cô là Mason, một người đàn ông tuyệt vời, khoan dung, hài hước và hiền lành. Câu chuyện tình của hai người là tình tiết phụ trợ cho phim nhưng tình yêu đó đến bằng sự cảm thông sâu sắc người mình yêu, đến từ việc chấp nhận con người hiện tại và mong muốn được trở thành một phần của nhau. Mason đã luôn đợi chờ giây phút Grace kể cho anh nghe điều mà cô đau đớn trong quá khứ nhưng không ép buộc, không thúc giục, chỉ đơn giản là đợi, đợi một sự hòa hợp hoàn toàn từ người mình sẽ quan tâm chăm sóc suốt cuộc đời.

Những nhân vật dần tiết lộ mình. Tất cả, dù là nhân viên hay là những đứa trẻ, đều có một quá khứ đầy bi kịch. Dường như vì thế mà họ dựa vào nhau bằng những trò chơi hàng ngày, bằng sự lắng nghe, bằng những bữa tiệc nhỏ nhỏ mừng sinh nhật nhau. Những hình ảnh ấm áp đầy nụ cười xen lẫn những giằng xé nội tâm cũng như những biểu hiện bất thường về mặt tâm lý khiến cho câu chuyện phim trở nên nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, sức nặng của hình ảnh mang nhiều ý nghĩa hơn rất nhiều kịch tính của câu chuyện.

Khi Grace cầm gậy bóng chày vào phòng ngủ của bố Jayden, những tưởng kịch tính lên đến cao trào và mạch phim sẽ chuyển sang một sức nặng mới nhưng đạo diễn Destin biết cách tiết chế hợp lý để khiến tình huống dịu lại. Đây là câu chuyện nhân đạo, không phải câu chuyện của sự nổi loạn và bốc đồng.

Nữ diễn viên Brie Larson xuất sắc khi thể hiện một Grace vụn vỡ và tổn thương bên trong đang tìm lại mình, đang hàn gắn chính mình bằng mối quan hệ với Mason, bằng tình thương dành cho lũ trẻ. Cô lột tả quá tốt vai diễn này và như sống với nhân vật, từ sự lạnh lùng và quyết đoán khi đối mặt với một tình huống gây rối trong ngôi nhà đó đến là một người yêu, một người tình ấm áp nhưng còn nhiều ẩn ức che giấu hay một người bạn, người chị đầy trách nhiệm.

Cuộc sống là sự sẻ chia và thấu hiểu. Short Term 12 đã dùng một chủ đề lớn chỉ để nói lên điều đó. Mọi vết thương đều có thể hàn gắn nếu ta đi với đúng người và được ở trong một môi trường nuôi dưỡng tâm hồn như vậy.

Đây là một bộ phim độc lập kinh phí thấp đúng nghĩa. Chính vì thế, nó đã chu du đi các liên hoan phim nhỏ trên toàn thế giới và rồi chìm nghỉm trong hàng tá bộ phim khác đang được tranh luận. Tuy nhiên, điều đó không làm giảm giá trị của một tác phẩm điện ảnh thực sự. Short Term 12 đáng được thưởng thức và chiêm nghiệm hơn bất kỳ bộ phim nào khác của năm 2013.

Tuấn Lalarme

• Những kịch bản phim hay nhất năm 2013