Hồi tháng 9, hai nghệ sĩ HyunA và E'Dawn tiết lộ chuyện hẹn hò và hứng chịu phản ứng giận dữ, tiêu cực từ người hâm mộ nước này. Cặp sao sau đó bị hãng đĩa Cube Entertaiment cắt hợp đồng. Hãng này vốn thành lập nhóm nhạc Triple H - gồm HyunA và hai thành viên của Pentagon là Hui, E'Dawn. Sự việc khơi gợi những áp lực mà nghệ sĩ Hàn Quốc phải gánh chịu từ khán giả. CNN có bài viết Can K-Pop stars have personal lives? Their labels aren't so sure (tạm dịch: Liệu sao K-pop có được cuộc sống riêng tư?) - nói về nỗ lực duy trì sự nghiệp và giữ gìn hình ảnh của nghệ sĩ trước sự kỳ vọng lẫn chi phối lớn từ fan.
Nhóm nhạc Triple H. Khán giả Hàn dậy sóng khi thành viên nhóm này là Hyuna (giữa) và E'Dawn (phải) công khai chuyện hẹn hò. Ảnh: CNN.
Phóng viên James Griffiths mở đầu bài phân tích bằng so sánh hài hước. Nếu Taylor Swift là một nghệ sĩ Hàn Quốc, cô hẳn gặp rắc rối lớn. Vào thời điểm nổi đình đám, chuyện hẹn hò của ca sĩ Mỹ là chất liệu chính trong âm nhạc của cô, với các bản hit thành công vang dội, trong đó có ca khúc We Are Never Ever Getting Back Together. Ngược lại, không giống đồng nghiệp phương Tây, sao Hàn thường bị cấm tiết lộ những điều liên quan đến bản thân, với nhiều nghệ sĩ còn có cả điều khoản "cấm hẹn hò" trong hợp đồng.
Bernie Cho, một nhà điều hành trong lĩnh vực âm nhạc ở Hàn Quốc, cho biết: "Làng nhạc K-Pop là môi trường kinh doanh lớn. Các nhóm nhạc không chỉ quảng bá các nhãn hàng tên tuổi mà chính họ là các thương hiệu lớn. Dù kết quả thế nào, các thành viên trong nhóm nhạc đều được xem là những khoản đầu tư".
Do đó, những bê bối như uống rượu, sử dụng chất kích thích, hoặc thậm chí hẹn hò không chỉ làm dậy sóng các chuyên mục tin tức giải trí mà còn chuyên mục tài chính. Bởi nhiều công ty quản lý âm nhạc lớn nhất ở Hàn là những công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. "Những tít bài báo nhạy cảm có thể làm giá cổ phiếu chạm đáy", nhà điều hành này nhận định. Điều này đã xảy ra với Cube. Cổ phiếu của công ty giảm vài điểm, ngay sau khi báo chí trong nước và quốc tế đưa tin về đôi nghệ sĩ.
HyunA nhảy khêu gợi trên sân khấu.
Sự kiểm soát từ người hâm mộ
Theo Jenna Gibson, chuyên gia về Hàn Quốc tại Đại học Chicago (Mỹ), hầu hết phản ứng tiêu cực về việc hẹn hò của sao Hàn có gốc rễ từ những đặc tính vốn làm nên thành công to lớn của K-Pop trên toàn thế giới. Chuyên gia này nhận định ngành công nghiệp nước này đã rất khôn ngoan khi xây dựng những cộng đồng fan cực kỳ tâm huyết. Họ luôn có thời gian để đến xem show thần tượng vào thứ hai, tham gia sự kiện ký tặng vào thứ ba, tiếp tục đi theo thần tượng đến một show ở đài phát thanh vào thứ tư và cứ tiếp diễn như thế.
Cộng đồng người hâm mộ còn giữ trách nhiệm cá nhân trong việc quảng bá nhóm nhạc yêu thích của họ và giữ gìn hình ảnh nhóm luôn sạch trước công chúng. Có những nhóm do người hâm mộ lập nhằm hoạt động từ thiện dưới danh nghĩa của người nổi tiếng để tăng hình ảnh đẹp trong mắt công chúng. Hoặc fan tự trả tiền cho những quảng cáo độc lập nhằm quảng bá tour diễn, album mới của thần tượng.
"Vì người hâm mộ đã dành nhiều tâm huyết để quảng bá và đưa ra công chúng hình ảnh đẹp về thần tượng, một số người nghĩ họ có quyền tham gia quyết định về hành vi và đời sống cá nhân thần tượng của mình", Jenna Gibson nói.
Lindsay Roberts, điều phối viên tiếp cận cộng đồng của trang giải trí Hàn Quốc Soulbeats, nói rằng người hâm mộ thường cảm thấy giữa họ và thần tượng có sự ngầm hiểu. Để đối lấy tiền bạc và thời gian đã bỏ ra, fan mong muốn sự chung thủy từ thần tượng.
Nhưng cuồng quá mức có thể gây những phản ứng thái quá. Năm 2008, trong tiết mục của nhóm Girls' Generation tại một đại nhạc hội K-Pop thường niên ở Seoul, đám đông phản ứng theo cách được miêu tả là "biển đen câm lặng". Họ không chịu vẫy thanh phát sáng và đèn từ điện thoại để cổ vũ mà ngồi im lặng suốt 10 phút nhóm nhạc biểu diễn. Hành động nhằm phản đối việc thành viên nhóm này có quan hệ trên mức tình bạn với thành viên ban nhạc nam Super Junior.
Tháng 3/2014, fan phản ứng với hành động được miêu tả là "Black ocean" - im lặng và không cổ vũ - để phản đối mối quan hệ riêng của nhóm Girls' Generation tại một đại nhạc hội K-Pop thường niên ở Seoul. Ảnh: Allkpop.
Ngoài ra, nỗi sợ hãi bị người hâm mộ sỉ nhục còn vượt xa cả việc bị fan soi mói chuyện tình cảm. Khi T.O.P, thành viên nhóm Big Bang, bị chỉ trích do sử dụng cần sa, anh phải viết một lá thư thống thiết để xin lỗi công chúng vì "gây ra sự thất vọng và phiền hà to lớn với hành động vô cùng sai trái".
* T.O.P cúi đầu xin lỗi khi xuất hiện ở tòa (2017)
Để đối phó với sự soi xét khắt khe từ công chúng, nhiều nghệ sĩ Hàn quyết bảo vệ sự riêng tư của họ bằng mọi giá. Ví dụ, một thành viên của Big Bang là Taeyang đã hẹn hò nữ diễn viên Min Hyo-rin trong gần hai năm trước khi họ công khai tình cảm năm 2015. Cặp đôi kết hôn hồi tháng 2 năm nay.
Năm ngoái, Ủy ban Mậu dịch công bằng của Hàn Quốc yêu cầu phải dừng những "hợp đồng nô lệ" đối với nghệ sĩ. Dạng hợp đồng này đã đưa ra điều khoản như "cấm hẹn hò", hoặc áp những khoản phạt tài chính nặng nề lên thần tượng nếu họ muốn rời nhóm.
Ngay cả khi nghệ sĩ được người quản lý cho phép hẹn hò thì sự phản đối từ người hâm mộ có thể ngăn cản họ yêu đương. Zico của nhóm Block B' và Seolhyun từ nhóm AOA chia tay sau sáu tháng vì lý do "chịu áp lực nặng nề từ công chúng" khi người hâm mộ của nam rapper phản đối Seolhyun. Tương tự, một vài nhóm hâm mộ đe dọa tẩy chay Super Junior - một trong những boyband thành công nhất Hàn Quốc - nếu nhóm này để thành viên Sungmin tham gia một tour diễn trở lại của nhóm. Năm 2014, fan từng giận dữ vì cho rằng Sungmin mải yêu nữ diễn viên Kim Sa Eun mà lơ là người hâm mộ.
Bước chuyển dịch văn hóa
Cơn "cuồng nộ" về HyunA và E'Dawn phù hợp với bức tranh chung về những gì xảy ra với những cặp sao trong làng K-Pop. Tuy vậy, vẫn có nhiều người hâm mộ ở nước ngoài bênh vực cả hai và chỉ trích công ty Cube vì đã thẳng tay với nghệ sĩ. Các chuyên gia nhận định động thái ủng hộ là bằng chứng cho sự dịch chuyển dần về quan điểm công chúng dành cho giới nghệ sĩ Hàn.
Chuyên gia Jenna Gibson cho biết: "Tình hình chắc chắn đã tốt hơn so với khoảng 5 năm trước. Chuyện thần tượng hẹn hò và thậm chí kết hôn trở nên bình thường hơn nhiều". Bà cũng chỉ trích công ty Cube đã xử lý vụ việc sai lệch và thổi phồng chuyện tình cảm thành chuyện ghê gớm. "Nếu các công ty quản lý chia sẻ thông tin một cách cởi mở, trung thực, và đề cập về mối quan hệ của nghệ sĩ một cách bình thường, thông tin sẽ được đón nhận tích cực. Ngay cả khi fan cuồng có la ó, mọi chuyện cũng sẽ sớm nguôi đi", Gibson nhận định.
Còn bà Lindsay Roberts cho biết: "K-pop ngày càng trở nên toàn cầu. Người hâm mộ phương Tây phản ứng khá tiêu cực với những tình huống như thế bởi chúng hoàn toàn không giống văn hóa pop phương Tây. Điều tất yếu là ngành công nghiệp này phải thay đổi hoặc sẽ có những hậu quả tiêu cực xảy ra".
Quỳnh Mai (lược dịch từ CNN)