Sở hữu gương mặt khả ái và vóc dáng nhỏ nhắn, nhưng tính đến nay, Reese Witherspoon luôn để lại dấu ấn với những nhân vật cá tính, mạnh mẽ. Vai diễn đột phá của cô là nàng “luật sư tóc vàng hoe” Elle - một cô gái vốn chỉ quen ăn chơi và mua sắm bỗng chốc quyết tâm học Đại học luật Havard để lấy lòng bạn trai trong bộ phim ăn khách Legally Blonde (2001).
Sau đó một thời gian, cô lại giành Oscar “Nữ diễn viên chính xuất sắc” với vai June Carter Cash trong phim Walk the Line (2005). June Carter là vợ của huyền thoại âm nhạc đồng quên Johnny Cash, một người can đảm làm những thứ hiếm phụ nữ nào sống tại thập niên 1950 dám làm như ly dị hai lần, có con với hai người chồng khác nhau và du ngoạn khắp nơi trong một chiếc ô tô gồm toàn những nhạc công nổi tiếng.
Giờ đây, người đẹp tóc vàng Witherspoon lại đang đứng trước cơ hội giành Oscar thứ hai trong sự nghiệp với bộ phim Wild, trong đó cô vào vai một người phụ nữ tự mình du lịch hơn một nghìn dặm sau những biến cố của cuộc đời.
Những thăng trầm sự nghiệp
Sự nghiệp diễn xuất của Witherspoon có thể được chia thành bốn giai đoạn. Đầu tiên là những năm tháng khởi nghiệp, khi cô dần tạo dựng được tên tuổi như một trong những tài năng triển vọng nhất của Hollywood. Ngay từ năm lên 7, Witherspoon đã đựa chọn để làm người mẫu nhí cho quảng cáo trên truyền hình, dẫn tới việc cô hào hứng tham gia các lớp học diễn xuất.
Đến năm 14 tuổi, nữ diễn viên sinh năm 1976 đăng ký thử vai cho bộ phim The Man in the Moon (1990) với mục đích học hỏi nhưng bất ngờ được chọn vào vai chính nhờ màn thể hiện ấn tượng. Vai diễn cô gái Dani lần đầu đem lòng yêu chàng hàng xóm 17 tuổi trong phim đã được nhà phê bình nổi tiếng Roger Ebert nhận định: “Nụ hôn đầu của cô bé ấy là một trong những khoảnh khắc hoàn hảo nhất mà tôi từng xem trong một bộ phim”. Nhờ bộ phim trên, Witherspoon đã nhận được đề cử “Nữ diễn viên trẻ xuất sắc” trong giải Young Artist Award.
Khoảng một thập niên sau đó chứng kiến sự trưởng thành dần dần của Witherspoon. Những bộ phim như Jack the Bear (1993), Fear (1996), Freeway (1996), Cruel Intentions (1999), Election (1999) cho thấy tiềm năng của một ngôi sao. Đạo diễn Gary Ross - người đã chỉ đạo diễn xuất cô trong bộ phim Pleasantville - khẳng định: “Tôi tin rằng Witherspoon sẽ trở thành một minh tinh kiệt xuất”. Nhà làm phim Alexander Payne thì ca ngợi: “Witherspoon có một phẩm chất khiến đàn ông cảm thấy quyến rũ còn phụ nữ thì muốn làm bạn với cô ấy. Witherspoon có thể làm bất cứ thứ gì”.
Với bộ phim Election trong đó Witherspoon thủ vai kẻ đầy tham vọng Tracy Flick, cô đã nhận được đề cử Quả Cầu Vàng đầu tay đồng thời được tờ Premiere đưa vào danh sách “100 màn trình diễn xuất sắc trong lịch sử điện ảnh”.
Lời dự đoán của Gary Ross trở thành hiện thực vào năm 2001, khi Reese tham gia bộ phim hài Legally Blonde. Nhân vật Elle của cô là một cô nàng vốn chỉ chú tâm tới thời trang, nhan sắc với một cuộc sống màu hồng, để rồi bất ngờ tan nát trái tim khi bạn trai rời bỏ mình để theo học tại Havard. Quyết tâm chinh phục lại trái tim người yêu, Elle vùi đầu vào học và trở thành một sinh viên ưu tú tại Đại học luật Havard...
Elle là một nhân vật đầy thú vị, khi cô nàng “luật sư tóc vàng hoe” này đưa ra những cách xử lý tình huống mới lạ mà những sinh viên hàng đầu của Havard cũng chẳng thể nghĩ tới. Legally Blonde thắng lớn về doanh thu, trong khi diễn xuất duyên dáng của Witherspoon khiến cô được ví như một “Meg Ryan mới”. Bộ phim nổi tiếng trên đem về cho người đẹp này đề cử Quả Cầu Vàng lần thứ hai cùng giải MTV Movie Award cho “Màn trình diễn hài xuất sắc”.
Legally Blonde đánh dấu giai đoạn thứ hai trong sự nghiệp của Witherspoon, khi cô tỏa sáng rực rỡ với tư cách một ngôi sao hạng A. Những bộ phim ăn khách như Sweet Home Alabama (2002), Legally Blonde 2 (2003), Vanity Fair (2004) là minh chứng cho điều đó. Mức thù lao mà Witherspoon nhận được cho việc tham gia Legally Blonde 2 là 15 triệu USD - một trong những mức cát-xê hàng đầu dành cho những ngôi sao nữ tại Hollywood.
Đỉnh cao của sự thành công trong giai đoạn này là bộ phim tiểu sử Walk the Line (2005) xoay quanh huyền thoại nhạc đồng quê Johnny Cash (Joaquin Phoenix thủ vai). Witherspoon vào vai June Carter - người vợ sát cánh cùng Cash trong biết bao sóng gió cuộc đời cùng những chuyến lưu diễn và được tôn vinh với hàng loạt giải thưởng danh giá như Oscar, Quả Cầu Vàng, BAFTA tại hạng mục “Nữ diễn viên chính xuất sắc”.
Đó là một vai diễn đầy thử thách, bởi Witherspoon không chỉ phải diễn mà còn buộc phải hát theo yêu cầu của đạo diễn. Cô thừa nhận mình từng phát hoảng khi bị yêu cầu phải hát bằng giọng thực trong phim tới mức muốn rút khỏi dự án này: “Đạo diễn đã tới gặp tôi cùng Phoenix và bảo: ‘Tôi muốn các bạn phải học hát nghiêm túc, học cách chơi nhạc cụ và thu âm một album’. Điều đó khiến tôi sững sờ và từ chối ngay lập tức. Nhưng khi ông ấy nói: ‘Tôi muốn cô hãy thử cố gắng xem’ thì tôi đã bị thuyết phục. Tính tôi là như thế: một khi ai đó đề nghị tôi thử cố gắng, tôi sẽ luôn cố làm hết sức mình”.
Sáu tháng liền miệt mài học hát, kết quả là Witherspoon đã có thể tự tin trình diễn trước khán giả và còn được đề cử giải “Video hợp tác của năm” cho màn song ca với bạn diễn Joaquin Phoenix. Tại mùa giải thưởng điện ảnh năm đó, người đẹp này đã trở thành người chiến thắng tuyệt đối với sự thừa nhận của cả người hâm mộ lẫn giới chuyên môn.
Tuy nhiên, cuộc hôn nhân tan vỡ với người chồng là tài tử Ryan Philippe vào năm 2007 đã ảnh hưởng nhiều tới tâm trạng và cả sự nghiệp của Witherspoon. Đây là giai đoạn thứ ba, khi Witherspoon có những lựa chọn gây thất vọng đối với những ai đã theo dõi cô từ những ngày đầu tiên. Phim đầu tiên được ra rạp của cô kể từ sau Walk the Line là Rendition (2007) chỉ nhận được những đánh giá tiêu cực, trong đó màn trình diễn của cô bị tờ USA Today phê phán là “thiếu sức sống một cách đáng ngạc nhiên”.
Tác phẩm hài nhạt nhẽo Four Christmases (2007) hay ba phim liền mà nhân vật của Witherspoon tham gia “tình tay ba” là How Do You Know? (2010), Water for Elephants (2011) và This Means War (2012) đều không thành công về doanh thu hoặc có chất lượng chỉ ở mức trung bình.
Cuối năm 2014, Witherspoon nhìn lại giai đoạn đáng thất vọng trên và thừa nhận cuộc chia tay với Ryan đã khiến cô mất đi niềm cảm hứng: “Tôi đã dành vài năm chỉ để giúp bản thân mình cảm thấy khá hơn. Bạn sẽ chẳng thể nào sáng tạo được nếu tâm trí bạn rã rời. Tôi chỉ đơn thuần là làm việc chứ không hề làm những thứ khiến mình đam mê. Và rõ ràng là khán giả đã không hưởng ứng lại những sản phẩm của tôi khi đó”.
Và con tim đã vui trở lại
Sau khi chia tay Ryan, Witherspoon hẹn hò ngôi sao Jake Gyllenhaal một thời gian trước khi yêu và kết hôn với chuyên gia săn lùng tài năng Jim Toth vào năm 2011. Kể từ đây, niềm cảm hứng dường như dần trở lại với cô. Không còn rập khuôn với những bộ phim về “tình tay ba”, Witherspoon trở nên biến hóa hơn với những Mud (2012), Devil's Knot (2013) hay The Good Lie (2014). Sự trở lại của cô chính thức được ghi nhận với Wild, khi Witherspoon thủ vai nhân vật có thật Cheryl Strayed. Sau cuộc ly hôn trong nước mắt, cái chết của người mẹ và nhiều năm liền tự dằn vặt bản thân, Cheryl đã thực hiện hành trình dài một mình vào năm 1995 để tìm lại bản thân.
Hành trình tự chữa lành vết thương của Cheryl phần nào đó giống với sự tái xuất của Reese Witherspoon, giúp cô được tờ Chicago Tribune khen ngợi rằng “diễn mà như không diễn”. Cây viết Michael Phillips nhận xét màn hóa thân của Witherspoon trong Wild là một trong những vai diễn xuất sắc của màn ảnh năm 2014: “Cô ấy gần như không diễn mà nhẹ nhàng đưa những dòng hồi ký về sự cố gắng, nỗi đau, khao khát... của Cheryl từ trang sách thành hiện thực”. Một lần nữa, cái tên Witherspoon lại xuất hiện trong danh sách đề cử của những giải thưởng điện ảnh cao quý như Oscar, Quả Cầu Vàng hay Hiệp hội diễn viên SAG.
Trong thời gian này, thời gian biểu của Witherspoon được lấp đầy bởi những dự án. Cô sẽ tham gia bộ phim Wish List của hãng Disney, dự án Downsizing cùng bạn diễn Matt Damon và cả phiên bản điện ảnh của cuốn Men Are from Mars, Women Are from Venus. Không chỉ giới hạn trong vai trò diễn viên, ngôi sao này còn mở một công ty bán đồ nội thất và cả một hãng sản xuất phim có tên Type A. Một trong những bộ phim ăn khách nhất năm 2014 là Gone Girl chính là sản phẩm do công ty của cô mua bản quyền và đầu tư sản xuất, cho thấy con mắt tinh đời của Witherspoon.
Thực tế rằng ngay từ nhỏ, cha mẹ Witherspoon đã đặt biệt danh cho cô là “cô nhóc hạng A” bởi Witherspoon luôn tỏ ra tài năng và cố hết sức mình để có được vị trí hàng đầu ở mọi lĩnh vực. Cô không chỉ tài năng trong diễn xuất mà còn luôn nhận được điểm cao tại trường. Tuy vậy, ngôi sao này vẫn tỏ ra khiêm tốn và từng chia sẻ: “Tôi không thấy những thành tích mình đạt được là nổi bật, có lẽ bởi tôi luôn được dạy rằng phải giữ đôi chân mình trên mặt đất. Tôi đã trưởng thành trong một môi trường mà phụ nữ làm được rất nhiều thứ và nếu họ không thể thì đó chỉ có thể là bởi rào cản của xã hội”.
“Hollywood là chốn phù hoa của những cuộc chạy đua không bao giờ kết thúc, hướng đến một cái đích vô định. Sẽ chẳng bao giờ có kẻ chiến thắng. Bạn sẽ chẳng bao giờ là người đẹp nhất, do vậy tôi chỉ muốn là phiên bản tốt nhất có thể của chính bản thân mình”. Witherspoon thường được chọn để vào vai những phụ nữ tài năng và cá tính mạnh không chỉ bởi tài năng của cô, mà còn bởi chính cô cũng là một người như thế.
Thịnh Joey