"Năm 1964, tôi là đứa bé nhỏ ngồi trên sàn nhà lót thảm trong căn nhà của mẹ tôi ở Milwaukee, xem Anne Bancroft giới thiệu giải Oscar 'Nam diễn viên chính xuất sắc'. Bà mở phong bì ra và nói năm chữ đã đi vào lịch sử: 'Người thắng là Sidney Poitier' (*). Bước lên sân khấu là một trong những người đàn ông tao nhã nhất tôi từng thấy. Tôi nhớ cà vạt của ông ấy màu trắng, còn da thì đen.
Tôi chưa từng thấy một người đàn ông da màu nào được tôn vinh như thế. Tôi nhiều lần cố giải thích khoảnh khắc đó có ý nghĩa gì với một đứa bé - người ngồi xem từ chiếc ghế rẻ tiền, trong lúc mẹ tôi bước vào từ cửa - mệt mỏi vì vừa quét dọn nhà của người khác. Tất cả những gì tôi có thể làm là trích dẫn, còn sự giải thích vốn đã nằm ở màn trình diễn của Sidney trong Lilies of the Field: 'Amen, amen'.
Năm 1982, Sidney nhận giải Cecil B. DeMille ở ngay đây. Khi trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên nhận giải này, tôi vẫn chưa quên khoảnh khắc mình là đứa trẻ, chứng kiến Sidney nhận giải. Thật vinh dự và cũng là đặc ân khi chia sẻ buổi tối nay với tất cả mọi người, cũng như những người đàn ông và phụ nữ phi thường đã truyền cảm hứng cho tôi, thử thách tôi, chịu đựng tôi và giúp tôi trên hành trình đến sân khấu này. Dennis Swanson liều lĩnh chọn tôi cho AM Chicago, Quincy Jones thấy tôi ở chương trình này và nói với Steven Speilberg: 'Này, cô ấy chính là Sophia trong The Color Purple'. Gayle là người bạn đích thực và Stedman là người thân thiết với tôi.
Tôi muốn cảm ơn Hiệp hội báo chí nước ngoài, bởi chúng ta đều biết áp lực dành cho báo chí trong thời đại này. Nhưng chúng ta cũng biết chính sự tận tâm, quyết tìm ra sự thật khiến ta không thể làm ngơ với sự biến chất và bất công. Với những kẻ bạo tàn, các nạn nhân, các bí mật và lừa dối, tôi muốn nói rằng trong lúc này, tôi xem trọng báo chí hơn bao giờ hết, bởi chúng ta đang phải vượt qua những thời điểm phức tạp.
Điều đó dẫn đến chuyện này. Tôi tin chắc rằng nói ra sự thật là công cụ mạnh mẽ nhất của tất cả chúng ta. Tôi đặc biệt tự hào và được truyền cảm hứng bởi tất cả phụ nữ cảm thấy đủ mạnh mẽ để lên tiếng và chia sẻ những câu chuyện cá nhân. Mỗi chúng ta trong phòng này đều hân hoan bởi những câu chuyện chúng ta đã kể. Và năm nay, chính chúng ta trở thành câu chuyện. Nhưng không chỉ là câu chuyện ảnh hưởng đến ngành giải trí, mà còn là truyền đến mọi nền văn hóa, địa lý, tôn giáo, chính trị và các môi trường làm việc khác.
Tôi muốn đêm nay được dành để bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả phụ nữ hàng năm trời phải chịu cảnh quấy rối và lạm dụng, bởi họ cũng như mẹ tôi, phải nuôi dưỡng con cái, thanh toán các hóa đơn và theo đuổi những giấc mơ. Họ làm việc trong gia đình cũng như trên nông trại. Họ làm việc trong nhà máy, nhà hàng, làm ngành giáo dục, kỹ thuật, y khoa cũng như khoa học. Họ là một phần của thế giới kỹ thuật, chính trị và kinh doanh. Có cả những vận động viên ở Olympics và binh sĩ trong quân đội.
Và còn một người khác: Recy Taylor. Một cái tên tôi biết và tôi nghĩ các bạn cũng nên biết. Năm 1944, bà là một người vợ trẻ tuổi và một người mẹ. Bà đang về nhà từ nhà thờ ở Abbeville thì bị sáu gã đàn ông có vũ trang cưỡng hiếp, rồi bị bỏ lại trên đường về nhà. Chúng đe dọa giết bà nếu dám tiết lộ, nhưng rồi câu chuyện được tường trình đến NAACP (một ủy ban của người da màu ở Mỹ). Một công nhân trẻ tên Rosa Parks trở thành người điều tra chính. Họ muốn tìm kiếm công lý. Nhưng công lý không thể thực thi trong thời phân biệt chủng tộc. Những kẻ hủy diệt bà chưa từng bị truy tố. Recy Taylor mới qua đời 10 ngày trước, ít ngày trước sinh nhật lần 98. Bà ấy - giống tất cả chúng ta - đã sống quá nhiều năm trong một nền văn hóa gãy đổ bởi những người đàn ông quyền thế.
Bấy lâu nay, phụ nữ không được người khác nghe hay tin tưởng mỗi khi họ dám nói ra sự thật về quyền lực của những người đàn ông đó. Nhưng thời đại của chúng đã hết. Thời của chúng đã hết! Và tôi hy vọng rằng Recy Taylor đã chết mà biết rằng sự thật trong câu chuyện của bà - cũng như sự thật mà nhiều phụ nữ khác đối mặt trong những năm qua và hiện tại - đã hành hạ những kẻ bước tiếp mà không bị trừng phạt. 11 năm sau đó, có gì đó trong tim của Rosa Parks để bà vẫn ngồi yên trên chuyến xe buýt ở Montgomery (**). Điều đó cũng ở đây với mọi người phụ nữ chọn cách nói 'tôi cũng vậy' (***) và với tất cả những người đàn ông chọn cách lắng nghe.
Trong sự nghiệp của tôi, điều tôi luôn cố làm - dù ở truyền hình hay phim ảnh - là nói lên điều gì đó về cách cư xử của đàn ông và phụ nữ. Nói lên cách chúng ta trải nghiệm nỗi nhục nhã, yêu thương, giận dữ, thất bại, thoái lui, kiên trì và vượt qua. Tôi đã phỏng vấn và thủ vai những người từng chịu đựng những điều kinh khủng nhất mà cuộc đời có thể ném về phía bạn. Nhưng tất cả họ đều có chung một phẩm chất là khả năng duy trì hy vọng cùng lòng kiêu hãnh ngay cả trong những đêm tăm tối nhất. Vậy nên tôi muốn tất cả những cô gái đang xem ở đây và ngay lúc này biết rằng một ngày mới đã đang ở chân trời!
Và khi ngày đó rạng đông, đó sẽ là bởi những người phụ nữ tuyệt vời, nhiều người trong số đó đang ở ngay trong phòng tối nay - cũng như một số người đàn ông phi thường - đấu tranh để trở thành những người lãnh đạo đưa chúng ta đến một thời điểm mà không còn ai phải nói 'tôi cũng vậy'.
Oprah Winfrey
(*) Sidney Poitier sinh năm 1927, là tài tử da màu đầu tiên nhận giải Oscar "Nam diễn viên chính xuất sắc" với phim Lilies of the Field.
(**) Rosa Parks sinh năm 1913, mất năm 2005, là nhà hoạt động xã hội nổi tiếng nước Mỹ. Năm 1955, bà gây ra sự việc chấn động: từ chối yêu cầu của tài xế xe buýt là nhường ghế cho một người da trắng.
(***) "Me Too" là một phong trào trên mạng xã hội để cổ vũ phụ nữ lên tiếng về các vụ quấy rối tình dục, diễn ra sau khi scandal của Harvey Weinstein bị phanh phui. Những người công khai điều này sẽ dùng hashtag #MeToo trên Twitter.