'Tár': Cái giá của sự vĩ đại

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

 

 

'Tár': Chân dung nữ nhạc trưởng

Tár là tác phẩm điện ảnh thứ ba của Todd Field, do anh đạo diễn kiêm biên kịch. Bộ phim cùng nữ chính Cate Blanchett được giới phê bình đánh giá là ứng viên "nặng ký" cho Oscar năm nay. Phim ra mắt trong khuôn khổ Liên hoan phim quốc tế Venice lần thứ 79 năm 2022, nơi Cate Blanchett lần thứ hai nhận Cúp Volpi cho Nữ diễn viên chính xuất sắc.

Tác phẩm lấy bối cảnh ở Đức, một trong những đất nước có dàn nhạc giao hưởng chuyên nghiệp trên thế giới. Nhạc trưởng nổi tiếng - Lydia Tár - được nhiều người coi là một trong những nhà soạn nhạc xuất sắc còn sống.

Phim miêu tả mọi khía cạnh trong cuộc sống Lydia Tár, chỉ ra hào quang chỉ là "bề nổi của tảng băng chìm".

Trong những phút đầu, người xem nhận thấy Lydia là một người tài năng. Cô có đôi tai nhạy bén trong âm nhạc, là nhạc trưởng tiên phong. Niềm đam mê âm nhạc của cô bộc lộ qua trường đoạn làm khách mời trong buổi tọa đàm về bản thân.

Lydia có cuộc sống đầy đủ vật chất lẫn tinh thần. Trong công việc, trợ lý Francesca (Noémie Merlant) là cánh tay phải đắc lực, giúp cô sắp xếp những buổi trình diễn và giảng dạy. Sharon (Nina Hoss) - người vợ đồng giới, đảm nhiệm vị trí bè trưởng đàn dây trong dàn nhạc - là chỗ dựa tinh thần.

Con người thật của Lydia dần lộ rõ qua đối thoại giữa cô với những người xung quanh. Với sinh viên, Lydia ép buộc học trò tin vào vẻ đẹp của âm nhạc. Nỗ lực bất thành, Lydia bắt đầu so sánh, công khai chỉ trích giới tính học viên. Cộng sự cũng là đối tác - Eliot Kaplan (Mark Strong) - một mặt đáp ứng yêu cầu của Lydia, mặt khác cố gắng lợi dụng tài năng và đời tư của cô.

Bên cạnh công việc, Lydia có đời sống tình cảm phức tạp. Francesca là phụ tá nhưng cũng từng có tình cảm với Lydia. Trong quá trình loại bỏ phó nhạc trưởng Sebastian vì bất đồng quan điểm, Lydia bị Olga (Sophie Kauer) - nữ nhạc công cello trẻ trung - thu hút.

Nửa cuối phim, Lydia dần đánh mất chính mình. Thông qua việc miêu tả chứng nhạy cảm với âm thanh, quá khứ đầy tội lỗi của nữ nhạc trưởng bị vạch trần. Cao trào phim nằm ở việc Krista Taylor, tình nhân đồng giới của Lydia, tự sát sau khi bị các dàn giao hưởng từ chối. Cảm thấy bất an, Lydia vô cớ đuổi việc Francesca. Sau khi thấy Olga và Lydia thân mật, Sharon cũng dần buông xuôi tình cảm với cô. Niềm an ủi lớn nhất lúc này của Lydia chính là con gái - Petra (Mila Bogojevic).

Tài hóa thân của Cate Blanchett được giới phê bình đánh giá cao. Điển hình là trường đoạn one-shot Lydia nói chuyện với sinh viên đã chứng minh thực lực diễn xuất của Blanchett. Trong 15 phút quay không cắt cảnh, cô bộc lộ tính cách nhân vật thông qua lời nói, lúc mãnh liệt, cứng rắn, có lúc mềm mại nhưng đầy tính châm biếm. Ở nhiều phân cảnh, ánh mắt Cate Blanchett toát ra vẻ quyền lực nhằm áp chế người yếu thế nhưng chất chứa sự yếu đuối trong các cảnh cuối phim.

Ngoài ra, Blanchett còn nỗ lực học đàn piano, học tiếng Đức. Tại lễ trao giải Quả Cầu Vàng hôm 11/1 (giờ Hà Nội), minh tinh Australia giành Quả Cầu Vàng thứ tư trong sự nghiệp với giải Nữ chính trong phim điện ảnh chính kịch. Ngày 16/1 (giờ Hà Nội), Blanchett nhận giải Nữ chính xuất sắc của giải thưởng Critics' Choice Award lần thứ 28.

Todd Field có màn tái xuất ấn tượng sau 16 năm kể từ Little Children (2006), theo Guardian. Đạo diễn cố gắng lột tả chân thực các cảnh hòa âm trong phim bằng cách thu tiếng trực tiếp, kể cả phần chơi piano của Blanchett. "Nhân vật Lydia đã xuất hiện trong đầu tôi khoảng 10 năm trước. Tôi đã điều chỉnh kịch bản trong nhiều năm qua dựa trên các tác phẩm văn học, âm nhạc, nghệ thuật... nơi các nhân vật do người khác tưởng tượng ra", Todd Field nói với Vanity Fair.

Âm nhạc là điểm sáng của phim, do nhà soạn nhạc người Iceland Hildur Guðnadóttir đảm nhận. Ngoài các bản nhạc mới, trong phim còn vang lên giai điệu của nhiều tác phẩm cổ điển, gồm Symphony No. 5 của Gustav Mahler, Cello Concerto của Edward Elgar và The Well-Tempered Clavier của Johann Sebastian Bach...

 

 

'Tár': Chân dung nữ nhạc trưởng

Tờ USA Today nhận định tác phẩm "như một cuộc khám phá hấp dẫn về thế giới âm nhạc cổ điển". Trang Empire Magazine đánh giá: "Phim có chiều sâu với cốt truyện xoay quanh sự trăn trở để thành một nghệ sĩ vĩ đại. Tár là màn hóa thân để đời trong sự nghiệp Cate Blanchett". Tuy nhiên, một số trường đoạn đối thoại mang cảm giác ngột ngạt vì nhiều thông tin. Tuyến phụ xuất hiện ít, khiến động cơ của nhân vật trở nên khó hiểu.

Quế Chi