* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Oppenheimer của Christopher Nolan có kinh phí 100 triệu USD, được giới phê bình đánh giá là một trong những phim hay nhất năm nay. Theo Variety, phim hiện vượt Saving Private Ryan (1998) của Steven Spielberg trở thành tác phẩm về Thế chiến thứ hai ăn khách nhất mọi thời.
Trailer phim "Oppenheimer", khởi chiếu ngày 11/8. Trong nước, phim thu hơn 26 tỷ đồng sau 10 ngày công chiếu. Video: CGV
Mối đe dọa về vũ khí hạt nhân và chiến tranh vốn là chủ đề nóng trong các lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật. Phần lớn tác phẩm về chủ đề này thường thể hiện nỗi đau và mất mát của nạn nhân. Riêng Nolan tập trung miêu tả hành động và nội tâm phức tạp của Oppenheimer (Cillian Murphy đóng) - "cha đẻ" của bom nguyên tử. Theo trang MovieWeb, Nolan chứng minh ông có thể làm một bộ phim với cốt truyện đơn giản mà vẫn tạo ra sức hút khiến khán giả phải suy ngẫm.
Oppenheimer mang nỗi ám ảnh muốn "thay đổi" thế giới. Thời Thế chiến, bên cạnh việc chạy đua vũ trang giữa các cường quốc còn có cuộc cạnh tranh ngầm của nhiều nhà khoa học. Ở Đức, Werner Heisenberg, người sáng lập ra thuyết cơ học lượng tử và đoạt giải Nobel Vật lý năm 1932, đang tìm cách chế tạo bom nguyên tử, còn các nhà khoa học tại Mỹ muốn thúc đẩy quá trình này vượt lên trên người Đức. Oppenheimer là người gốc Do Thái. Việc chế tạo thành công quả bom có ý nghĩa quan trọng với ông, do muốn chống chủ nghĩa bài Do Thái của Đức Quốc xã.
MovieWeb nhận xét được Nolan chăm chút từng chi tiết trong kịch bản. Tác phẩm cân bằng cuộc đấu tranh nội tâm và những hệ lụy từ bước đột phá khoa học của nhà vật lý lý thuyết. Chủ đề phim hướng đến đại chúng, khi tái hiện lại thời đại của Oppenheimer để soi chiếu hiện tại. Dù tác phẩm không trực diện dựng lại cảnh đánh bom ở Hiroshima và Nagasaki (Nhật Bản), đạo diễn vẫn có cách tạo ra một số phân đoạn phản ánh cảm giác tội lỗi của Oppenheimer.
Nolan còn miêu tả thời kỳ chính trị Mỹ qua các phiên điều trần của Ủy ban Năng lượng Nguyên tử về việc tước quyền miễn trừ an ninh của Oppenheimer. Theo Insider, quyền miễn trừ an ninh là giấy phép để tiếp cận các dữ liệu tối mật, bị hạn chế và thông tin an ninh quốc gia của Bộ năng lượng Mỹ. Trong thời gian hiệu lực, bất kỳ ai được cấp phép là những người nắm giữ vị trí quan trọng về an ninh, tương đương giấy phép tối mật của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Hậu trường phim "Oppenheimer". Video: CGV
Một trong những tình tiết làm nên nhịp độ căng thẳng cho tác phẩm là hai phiên điều trần Oppenheimer và Lewis Strauss (Robert Downey Jr. đóng). Trong khi Oppenheimer tự bảo vệ trước những câu hỏi của công tố viên để giữ quyền miễn trừ an ninh, Strauss muốn ngăn chặn ảnh hưởng của đồng nghiệp để giành quyền kiểm soát vũ khí nguyên tử, đồng thời trả thù Oppenheimer.
Nolan thêm thắt sự kịch tính cho những phân cảnh đối chất bằng việc xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại, đưa ra hàng loạt câu hỏi xoáy sâu vào đời sống và các mối quan hệ của Oppenheimer. Từ đó, người xem có thể nắm bắt các sự kiện quan trọng và hiểu thêm về lối suy nghĩ của nhân vật.
Đạo diễn còn tự tạo độ khó khi kể câu chuyện bằng hai góc nhìn. Các cảnh quay có màu là theo quan điểm của Oppenheimer, còn cảnh quay đen trắng là góc nhìn của khán giả hoặc nhân vật khác.
Nolan hạn chế sử dụng kỹ xảo điện ảnh, cho rằng CGI không thể tái tạo đầy đủ mối đe dọa về cuộc thử nghiệm và tác động của bom nguyên tử. Êkíp làm nhiều thí nghiệm trước khi tái hiện vụ thử hạt nhân trên phim trường, tạo độ chân thực nhất cho các cảnh quay.
Đạo diễn Christopher Nolan (thứ hai từ phải qua) chỉ đạo trên phim trường "Oppenheimer". Ảnh: Universal Pictures
Diễn xuất của Cillian Murphy giúp phim tạo dấu ấn với khán giả. Tài tử người Ireland mang đến các cung bậc cảm xúc trong Oppenheimer, từ nhiệt huyết cống hiến tuổi trẻ cho khoa học, những nỗi đau thầm kín cho tới dằn vặt lương tâm qua nhiều giai đoạn cuộc đời.
Murphy nỗ lực để giảm cân cho vai diễn trong sáu tháng, chỉ ăn một hạt hạnh nhân mỗi ngày, theo Insider. "Tôi hoạt động với năng lượng điên cuồng. Tôi vượt qua giới hạn mà không lo lắng về thức ăn hay bất cứ điều gì. Tôi đã ở trong một trạng thái gần như siêu nhiên, nhưng điều này thật tốt vì nhân vật của tôi là như vậy, anh ấy không ăn uống gì", diễn viên cho biết.
Giới chuyên môn đánh giá cao nỗ lực nhập vai của tài tử. Deadline nhận xét Murphy nắm bắt được mọi mâu thuẫn trong tâm hồn của nhà khoa học. Cây bút Adam Nayman của The Ringer khen vai Oppenheimer là "màn trình diễn hoàn hảo". Nhà phê bình Peter Bradshaw của Guardian cho rằng tài tử ghi điểm ở khí chất, giọng nói và ngoại hình giống với nguyên mẫu. "Màn trình diễn của Murphy miêu tả chân thực một nhà vật lý lý thuyết có tính cách phức tạp, thậm chí còn ấn tượng hơn nội dung sách American Prometheus mà Nolan lấy cảm hứng", trang này viết.
Trang Collider cho rằng tên tuổi của Nolan bảo chứng cho sức hút của tác phẩm. Ông là một trong số ít nhà làm phim có khả năng lôi kéo khán giả đến rạp chiếu, bất kể nội dung là gì. Các tác phẩm của Nolan đạt doanh thu gấp đôi đồng nghiệp Quentin Tarantino, điển hình Inception (2010) thu 837 triệu USD, Interstellar (2014) khoảng 715 triệu USD. Hai phim về Batman, The Dark Knight (2008) và The Dark Knight Rises (2012) do Nolan đạo diễn, vượt mốc một tỷ USD toàn cầu.
Quế Chi