Theo Hollywood Reporter, cơ quan chức năng phát hiện Steve Ditko mất từ ngày 29/6 nhưng đến ngày 6/7 mới công bố. Cảnh sát không tiết lộ nguyên nhân cái chết, nhưng nhiều nguồn tin cho rằng họa sĩ bị đau tim. Ditko là một trong những họa sĩ lừng lẫy nhất làng truyện tranh Mỹ, đồng sáng tạo Spider-Man, Doctor Strange và nhiều nhân vật nổi tiếng khác.
Đại diện Marvel Entertainment thương tiếc sự ra đi của Steve Ditko: "Ông ấy đã thay đổi ngành công nghiệp truyên tranh và vũ trụ Marvel. Di sản của Ditko sẽ không bao giờ bị lãng quên. Chúng tôi gửi lời chia buồn đến gia đình, người thân và các fan của ông". Joe Quesada - giám đốc sáng tạo của Marvel - bày tỏ trên Comicbook: "Ditko là một trong số ít người có ảnh hưởng và tái định hình không chỉ một ngành công nghiệp, mà cả văn hóa đại chúng toàn cầu. Ông ấy phá vỡ quy tắc mỗi lần đặt bút xuống trang giấy trắng. Cũng như những sáng tạo vĩ đại nhất của Ditko, giai thoại và tầm ảnh hưởng của ông ấy sẽ trường tồn".
Nhà văn nổi tiếng Neil Gaiman viết trên Twitter: "Steve Ditko nhìn sự việc theo cách riêng của ông và mang đến cho chúng ta cách nhìn độc đáo đó. Nhiều người bắt chước ông ấy nhưng không ai sánh bằng". Đạo diễn Edgar Wright nói Ditko có tầm ảnh hưởng đến "số lượng vô hạn vũ trụ" - một cách nói khéo bắt nguồn từ việc truyện tranh Mỹ hay có tình tiết nhiều vũ trụ tồn tại song song. Trên Twitter, Guillermo del Toro - đạo diễn phim The Shape of Water vừa đoạt Oscar - đăng thông điệp "Ditko trên đỉnh" cùng một bìa truyện của họa sĩ quá cố có tựa "The Final Chapter" (Chương Cuối).
Hà Huy Hoàng - du học sinh ngành hoạt hình ở Mỹ - nhận định Steve Ditko và Jack Kirby là hai nghệ sĩ tạo ra phong cách chung cho dòng truyện tranh siêu anh hùng của Mỹ. Kirby có lối vẽ nhân vật gân guốc, cách điệu, dáng dấp mạnh mẽ và hình ảnh có nhiều năng lượng, còn Ditko theo phong cách cổ điển thiên về tả thực, giống kiểu họa báo của Mỹ thập niên 1950 - 1960. Trang phục siêu anh hùng của Ditko có nếp nhăn, giống quần áo mặc thường ngày, tạo vẻ khác biệt với kiểu đồ bó quen thuộc trong truyện tranh thời bấy giờ.
Steve Ditko sinh ở Pennsylvania (Mỹ) năm 1927, có niềm yêu thích truyện tranh từ cha mình. Ông bắt đầu sự nghiệp họa sĩ chuyên nghiệp vào năm 1953, hai năm sau tham gia hãng Atlas Comics (tiền thân của Marvel Comics). Năm 1961, Ditko cùng Stan Lee - tổng biên tập Marvel - sáng tạo nhân vật Spider-Man. Lee muốn phát triển một người hùng thiếu niên đời thường và cân nhắc nhiều ý tưởng trước khi hợp tác với Ditko. Vẻ ngoài của Spider-Man - bao gồm trang phục, máy bắn tơ cùng thiết kế màu xanh và đỏ - đều là ý tưởng của Ditko.
Spider-Man lần đầu xuất hiện trong tập 15 bộ truyện Amazing Fantasy (tháng 8/1962) và nhanh chóng được yêu mến. Nhiều độc giả trẻ thời đó đồng cảm với người hùng xuất thân bình dị, phải gánh trọng trách cứu thành phố lẫn chu toàn cuộc sống riêng. Nhân vật bắt đầu có loạt truyện riêng - The Amazing Spider-Man - và trở thành biểu tượng của hãng Marvel. Ditko cũng vẽ nhiều kẻ phản diện nổi tiếng của Spider-Man như Green Goblin, Doctor Octopus, Sandman và Lizard - sau này đều bước lên màn bạc.
* Hình ảnh Người Nhện do họa sĩ Steve Ditko đồng sáng tạo trên phim
Năm 1963, Steve Ditko tạo ra Doctor Strange - siêu anh hùng xuất thân bác sĩ, về sau có năng lực pháp thuật. Ở thời điểm đó, nhiều độc giả trẻ - nhất là các sinh viên - cho rằng Ditko dùng ma túy để sáng tạo nhân vật do hình ảnh trong truyện tranh giống ảo giác của họ khi phê thuốc. Tuy nhiên, hãng Marvel phủ nhận thông tin này.
Năm 1967, Steve Ditko rời Marvel sau nhiều năm gắn bó. Nguyên nhân được cho là bất đồng với Stan Lee về khía cạnh sáng tạo. Hai huyền thoại của làng truyện tranh không liên lạc với nhau một thời gian dài. Một năm sau, Ditko chuyển sang hãng đối thủ DC. Đến năm 1979, ông quay lại Marvel, sau đó thành họa sĩ tự do ở giai đoạn cuối sự nghiệp.
Trong nhiều năm, giới truyện tranh vẫn tranh cãi về tỷ lệ đóng góp sáng tạo của Steve Ditko và Stan Lee trong các nhân vật như Spider-Man hay Doctor Strange. Họ cùng được trao giải thành tựu trọn đời Will Esner vào năm 1994.
Trái với Stan Lee thu hút truyền thông, Steve Ditko là người hướng nội, hầu như không trả lời phỏng vấn và xuất hiện trước công chúng. Có rất ít hình ảnh về ông được công bố trên báo. Năm 1969, nghệ sĩ bày tỏ trên Marvel Main: "Khi làm việc, tôi trao cho độc giả công trình nghệ thuật của mình chứ không phải cá tính của tôi. Điều quan trọng không phải con người tôi mà là những gì tôi làm và chất lượng của nó". Ở những năm cuối đời, rất ít người được phép lui tới văn phòng của Ditko. Ông được cho là chưa từng kết hôn và không có con.
Ân Nguyễn