Đạo diễn Spike Lee lần đầu giành tượng vàng Oscar với vai trò biên kịch BlacKkKlansman. Chiến thắng của ông được xem là thành quả xứng đáng cho bề dày sự nghiệp với nhiều phim thành công. Lee cũng là một trong những nghệ sĩ phát biểu và phản ứng mạnh mẽ tại sự kiện.
Nhà làm phim gây bàn tán khi phản đối giải cao nhất cho Green Book. Theo Hollywood Reporter, ngay sau khi kết quả được công bố, ông vẫy mạnh tay và định rời khán phòng nhưng bị bảo vệ chặn ở cửa. Lee quay lại chỗ ngồi, chờ khi ê-kíp nhận giải phát biểu xong rồi lập tức rời phòng. Theo Variety, ông giải thích trong họp báo: "Tôi thấy mình như khán giả và trọng tài đã quyết định sai".
Chiến thắng của Green Book được xem là bất ngờ khi trước đó Roma là ứng viên nặng ký nhất. Green Book lấy bối cảnh thập niên 1960, xoay quanh hai nhân vật có thật là nghệ sĩ Don Shirley (Mahershala Ali đóng) và Tony Vallelonga (Viggo Mortensen) - người đàn ông làm nghề bảo kê. Nhóm biên kịch là Peter Farrelly, Brian Hayes Currie và Nick Vallelonga - con trai nhân vật chính Tony. Do thiếu tham khảo thông tin, phim gặp ý kiến trái chiều từ người thân của Don Shirley. Họ nhận xét tác phẩm cường điệu hóa sự lạnh nhạt giữa nghệ sĩ và gia đình ông, cũng như khắc họa tình bạn giữa Don và Tony thân thiết hơn ngoài đời. Theo Vulture, diễn viên Mahershala Ali phải xin lỗi anh trai và cháu trai của nghệ sĩ quá cố vì những điểm không đúng sự thật của phim.
Bài phát biểu khuấy động không khí của Spike Lee.
Trước đó, khi phim BlacKkKlansman được xướng danh ở hạng mục biên kịch, Spike Lee nhảy lên ôm tài tử Samuel L. Jackson (người trao giải) rồi yêu cầu ban tổ chức không giới hạn thời gian nói của mình. Sau vài lời cảm ơn, đạo diễn nêu thông điệp về sắc tộc. "400 năm trước, tổ tiên của chúng tôi từ châu Phi đã bị bắt đến bang Virginia làm nô lệ. Họ làm việc từ lúc không nhìn thấy gì vào sáng sớm đến lúc không nhìn thấy gì vào ban đêm. Đêm nay, trước cả thế giới, tôi tán dương tổ tiên mình - những người giúp xây dựng đất nước này như ngày nay nhưng cũng góp phần khiến người bản địa diệt vong. Tất cả chúng ta đều có liên hệ với tổ tiên, có tình yêu, sự thông thái và sẽ tìm lại lòng nhân đạo của mình".
Cuối cùng, Spike Lee nhắc nhở mọi người về cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. "Tất cả hãy vận động, hãy đứng về phía đúng đắn. Hãy quyết định có đạo đức, lựa chọn giữa tình thương và sự ghét bỏ. Hãy làm điều đúng đắn!". Câu cuối cùng gợi nhớ đến tác phẩm nổi tiếng Do the Right Thing của Lee năm 1989. Khán phòng đứng dậy vỗ tay sau bài phát biểu.
Spike Lee (trái) và Samuel L. Jackson là bạn thân nhiều năm. Jackson từng đóng phim "Do the Right Thing" do Lee đạo diễn. Ảnh: Reuters.
Dù Spike Lee không nhắc đến tên Donald Trump, báo Âu Mỹ chung nhận định ông muốn phản đối Tổng thống Mỹ. Lee là một trong các nghệ sĩ chống Trump quyết liệt nhất vài năm qua. Đạo diễn nhiều lần chỉ trích chính sách của Tổng thống Mỹ trên báo hoặc ở họp báo.
Spike Lee sinh năm 1957, là một trong các đạo diễn kỳ cựu của Mỹ. Ông nổi tiếng nhiều nhiệt huyết, cả trong đời thực lẫn phim ảnh, thực hiện đến 83 phim điện ảnh và phim ngắn, hầu hết xoáy vào góc khuất xã hội. Ngoài giải Oscar kịch bản, BlacKkKlansman còn giúp Lee thắng giải Grand Prix ở LHP Cannes năm 2018.
Ân Nguyễn