Aretha Franklin qua đời ngày 16/8 tại nhà riêng ở Detroit, Mỹ. Trong 76 năm sống, bà để lại sự nghiệp đồ sộ với 18 giải Grammy và phát hành 75 triệu album. Tạp chí Rolling Stone đánh giá bà đứng đầu danh sách 100 nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời.
Aretha Franklin sinh ngày 25/3/1942 tại Memphis, Tennessee, Mỹ trong gia đình có bố là mục sư. Năm bà lên sáu tuổi, bố mẹ trục trặc tình cảm và chia tay. Bốn năm sau đó, mẹ Aretha qua đời vì bệnh tim, ngay trước sinh nhật 10 tuổi của danh ca. Bà sống cùng bố từ đó.
Lúc nhỏ, Aretha Franklin chủ yếu hát ở nhà thờ và được những người xung quanh xem là tài năng thiên bẩm. Bà được bố đưa đi hát ở nhiều nhà thờ trong vùng. Aretha thu âm ca khúc đầu tiên năm 14 tuổi. Dưới sự quản lý của bố, danh ca ký hợp đồng với hãng J.V.B. Records để phát hành album đầu tiên - Songs of Faith - năm 1956.
Sau vài năm hát nhạc phúc âm (thể loại nhạc tôn giáo bắt nguồn từ người Mỹ gốc Phi), Aretha muốn thu âm ca khúc nhạc Pop. Hai bản demo của bà thu hút sự chú ý của hãng Columbia Records và được ký hợp đồng thu âm vào năm 1960. Đây cũng là thời điểm Billboard ra các bảng xếp hạng. Đĩa đơn Won't Be Long trong album Aretha: With the Ray Bryant Combo đứng thứ bảy trên bảng xếp hạng R&B. Tuy nhiên, giám đốc điều hành của Columbia Records, John H. Hammond, sau này thừa nhận hãng không hiểu về tố chất của dòng nhạc phúc âm chảy trong người Aretha và có định hướng sai.
Sau sáu năm ký hợp đồng với Columbia Records, Aretha quyết định không gia hạn. Bà chuyển sang làm việc cùng Atlantic Records. Ca khúc đầu tiên với hãng thu âm mới - I Never Loved a Man (The Way I Love You) - theo điệu Blue đứng đầu bảng xếp hạng Billboard suốt bảy tuần. Khán giả Mỹ bắt đầu say mê chất giọng mạnh mẽ, giàu cảm xúc của Aretha.
* "Respect" - Aretha Franklin
Một ca khúc khác cũng phát hành lúc này là Respect, trở thành biểu tượng gắn liền tên tuổi Aretha Franklin. Respect là tuyên ngôn của Aretha về nữ quyền và sự tự do của con người, trong đó, bà mong muốn tình dục phải kết tinh từ tình yêu chứ không phải nghĩa vụ. Những năm 1960, ca khúc dấy lên làn sóng nữ quyền và liên tiếp đứng đầu các bảng xếp hạng tại Mỹ. Ca khúc này cũng nhận hai giải Grammy năm 1968, đưa Aretha Franklin trở thành "nữ hoàng nhạc soul" của thế giới.
Hơn 10 năm hợp tác cùng Atlantic Records, Aretha Franklin có thời kỳ đỉnh cao với những album bán chạy như I Never Loved a Man the way I Love You, Amazing Grace, This Girl's in Love with You, Spirit in the Dark... Nhưng năm 1975, album của bà bắt đầu bán chậm và không có ca khúc nào nằm trong các bảng xếp hạng. Đây là thời kỳ dòng Disco phát triển mạnh mẽ và lấn át nhạc R&B. Bản thân Aretha cũng có đời sống khó khăn vì bị phạt do trốn thuế, dẫn tới túng thiếu tiền bạc. Bố danh ca cũng bị cướp và rơi vào hôn mê năm 1979.
Đây là những năm tháng khó khăn nhất cuộc đời của Aretha Franklin khi không tìm được lối thoát cho sự nghiệp và cuộc sống riêng. May mắn khi Aretha hát nhạc phim Sparkle và có ca khúc Something He Can Feel đứng đầu bảng xếp hạng nhạc R&B. Dần dần, danh ca lấy lại phong độ bằng các album Sweet Passion, La Diva...
Năm 1980, Aretha rời hãng Atlantic Records, ký hợp đồng với Clive Davis của hãng Arista Records. Album Who's Zoomin' Who? trở thành đĩa bạch kim đầu tiên trong sự nghiệp của bà với hơn một triệu bản được bán hết. Single Freeway of Love nằm trong album này là ca khúc được yêu thích nhất năm 1985.
Năm 1987, Aretha Franklin là ca sĩ đầu tiên trong lịch sử âm nhạc Mỹ được vinh danh tại Đại sảnh danh vọng Rock & Roll. Cùng năm, bà được trao bằng tiến sĩ danh dự tại Đại học Detroit.
Sau những năm 1990, dòng nhạc R&B không còn thịnh hành, khán giả đại chúng yêu thích Pop và xu hướng ban nhạc nam, nữ lên ngôi. Tuy vậy, Aretha Franklin vẫn miệt mài ra album và biểu diễn tại nhiều nơi trên thế giới. Bà cập nhật xu thế bằng cách cover ca khúc của nhiều nghệ sĩ trẻ như Rolling in the Depp của Adele, I will survive của Gloria Gaynor, No One của Alicia Keys...
Trong sự kiện vinh danh Aretha Franklin năm 2015, bà thể hiện ca khúc (You Make Me Feel Like) A Natural Woman. Phần trình diễn khiến Tổng thống Mỹ Barack Obama rớm nước mắt khi ngồi ở hàng ghế khán giả cùng vợ.
* Aretha Franklin hát "(You Make Me Feel Like) A Natural Woman"
Nguồn tin thân cận của ca sĩ chia sẻ trên Entertainment Tonight: "Aretha hài lòng với hành trình của mình. Bà yêu cuộc đời mình và nói rất nhiều về ký ức tuyệt vời đã trải qua. Aretha được vinh danh là 'nữ hoàng nhạc soul' và đó là những gì bà muốn người hâm mộ nhớ về mình".