Thế giới đang có sự dịch chuyển lớn về chăm sóc sức khỏe, từ việc khám chữa khi có bệnh sang việc giữ gìn sức khỏe, phòng ngừa và làm chậm thời điểm phát triển bệnh. Bắt nhịp với xu hướng này, Việt Nam áp dụng dự phòng bệnh tật dựa trên khám sức khỏe tổng quát, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh... giúp hàng triệu người được khám và điều trị kịp thời.
Vinmec cho ra đời sản phẩm xét nghiệm "Tử vi sinh học" khảo sát đánh giá nguy cơ các tình trạng bệnh lý và các chỉ số sức khỏe khác.
Mã gen của mỗi người quyết định 30% sức khỏe và bệnh tật
Theo Tạp chí Scientific American, thành tựu giải mã hệ gen người cho thấy mã gen chiếm 20-30% tỷ trọng quyết định sức khỏe và bệnh tật của mỗi người. Mật mã về hệ gen có thể mang lại lời giải cho những bài toán về nguy cơ hay khả năng khởi phát bệnh, đặc tính sức khỏe, sự bền bỉ và các phản ứng đặc trưng của cơ thể với các loại thuốc khác nhau... Kết hợp với sự điều chỉnh lối sống dựa trên cơ sở mật mã gen, việc chăm sóc sức khỏe của mỗi chúng ta và các thế hệ tiếp nối sẽ ngày càng nâng cao.
"Xét nghiệm hệ gen hay tử vi sinh học - đang trở thành một cấu phần quan trọng trong hồ sơ sức khỏe cá nhân và chăm sóc y tế hiện đại", Tiến sĩ Trần Thị Thanh Huyền, Giám đốc khối Di truyền, Trung tâm công nghệ cao của Vinmec chia sẻ.
Ngoài ra, trước sự gia tăng của nhiều bệnh mãn tính không lây nhiễm ở Việt Nam và tình trạng dân số già hóa nhanh, xét nghiệm gen cho người dân Việt Nam là cần thiết. Cùng với DNALink (Hàn Quốc) - một trong những công ty hàng đầu về phân tích số liệu hệ gen tại Hàn Quốc, Vinmec cho ra đời sản phẩm xét nghiệm "Tử vi sinh học" khảo sát đánh giá nguy cơ các tình trạng bệnh lý (ung thư, bệnh di truyền, bệnh mãn tính, chuyển hóa thuốc...) và các chỉ số sức khỏe khác (độ bền bỉ, sức chịu đựng, tình trạng đàn hồi da...). Kết hợp với khai thác bệnh sử và biểu hiện lâm sàng, Vinmec có thể cung cấp cho khách hàng bộ hồ sơ di truyền làm hành trang chăm sóc bản thân suốt đời.
Phòng nghiên cứu hiện đại của Vinmec.
Thông tin từ "tử vi sinh học" ứng dụng thế nào trong chăm sóc sức khỏe?
Theo Tiến sĩ Thanh Huyền, phần lớn bệnh tật, nhất là các bệnh mạn tính không lây như ung thư, tiểu đường, tim mạch... là kết quả của quá trình tương tác giữa các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Các khuyến cáo phòng ngừa bệnh tật thông thường được dựa trên việc phân tích và đánh giá những yếu tố nguy cơ bên ngoài như tuổi tác, lối sống, chế độ dinh dưỡng, vận động... Nhưng các báo cáo khoa học trên thế giới và thực tế gần đây cho thấy chỉ đánh giá yếu tố bên ngoài là chưa thật sự đầy đủ.
Tiến sĩ, bác sĩ Muin J Khoury, Giám đốc Văn phòng Di truyền y tế công cộng, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Mỹ (CDC) đã tổng kết, các nhóm bệnh có yếu tố di truyền cao như tăng cholesterol máu, ung thư vú và buồng trứng, hội chứng Lynch... đang ảnh hưởng trực tiếp đến hơn hai triệu người Mỹ và có khoảng 1% dân số mang đột biến gen gây bệnh và có nguy cơ cao mắc các bệnh kể trên, bất kể tiền sử gia đình như thế nào.
Các đặc điểm của hệ gen đem lại bức tranh tổng thể về cơ thể, giúp chúng ta biết được nguy cơ tiềm tàng để ăn uống, tập luyện, làm đẹp, tầm soát bệnh tật chủ động.
"Mặt khác, chăm sóc sức khỏe không chỉ dừng lại ở điều trị bệnh. Khi xã hội càng phát triển, ý thức giữ gìn và duy trì sức khỏe tốt ngày càng rõ rệt, vai trò của xét nghiệm hệ gen với người khỏe còn quan trọng hơn", Tiến sĩ Trần Thị Thanh Huyền nhấn mạnh. Lý do là xét nghiệm gen sẽ cung cấp được các bằng chứng về nguy cơ bệnh khi không có bất kỳ biểu hiện lâm sàng nào được phát hiện. Các đặc điểm của hệ gen sẽ giúp người khỏe có bức tranh tổng thể về cơ thể , biết được nguy cơ để sớm có chế độ về dinh dưỡng, tập luyện, làm đẹp, tầm soát... chủ động. Khi các hoạt động tầm soát và phòng ngừa được thực hiện sớm, các vấn đề bệnh tật nếu có sẽ kiểm soát dễ dàng hơn cho bản thân và các thế hệ nối tiếp.
Cũng theo Tiến sĩ, bác sĩ Khoury, sử dụng các thông tin di truyền giúp con người hiểu rõ hơn về những đặc điểm riêng của cơ thể mình, từ đó biết cách phòng ngừa nhiều bệnh mãn tính, bệnh di truyền và các bệnh gây ra do đột biến gen.
Đặc điểm hệ gen giữa các chủng người trên thế giới rất khác nhau. Nghĩa là chúng ta không thể sử dụng một phương pháp xét nghiệm dựa trên một cơ sở dữ liệu của một chủng người để phục vụ cho các chủng tộc khác. Việc áp dụng xét nghiệm hệ gen của người Việt Nam cần phải có cơ sở dữ liệu phù hợp với chủng người Việt. "Trong khuôn khổ hợp tác với DNALink và nền tảng các nghiên cứu về hệ gen người Việt, Vinmec là đơn vị được xét nghiệm tử vi sinh học và phù hợp với người Việt Nam", Tiến sĩ Thanh Huyền cho biết.
Thế Đan (Ảnh: Vinmec)