 |
| Từ trái sang: Azamat Tazhayakov và Dias Kadyrbayev cùng nghi phạm đánh bom Boston Dzhokhar Tsarnaev tại Quảng trường Thời đại ở New York. Ảnh: VK.com |
Azamat Tazhayakov được hưởng nền giáo dục tốt, theo học trường học ưu tú tại thủ đô Astana. Kadyrbayev học tại một ngôi trường bình thường ở trung tâm kinh tế Almaty nhưng lại giúp cho cậu có cơ hội đến học ở Mỹ.
Mặc dù Kadyrbayev viết rằng đạo Hồi là tôn giáo của mình trên trang cá nhân nhưng không hề có dấu hiệu gì cho thấy một ngày nào đó cậu sẽ bị nghi ngờ là kẻ tiếp tay cho nghi phạm đánh bom, bị nghi ngờ là phần tử Hồi giáo cực đoan.
"Cậu ấy học ở đây một năm. Cậu ấy không có thành tích gì nổi bật", Yuri Dovgal, hiệu phó trường chuyên về toán và vật lý ở Almaty mà Kadyrbayev theo học cho biết. Khi được hỏi về khuynh hướng tôn giáo của Kadyrbayev, ông nói: "Không có gì đặc biệt. Cậu ấy chỉ thường hay đến muộn".
Tazhayakov và Kadyrbayev, đều 19 tuổi, bị buộc tội âm mưu cản trở điều tra bằng cách giấu chiếc ba lô và ống pháo hoa mà họ tìm thấy ở trong phòng ký túc xá của Tsarnaev. Nếu bị kết tội, mỗi chàng trai có thể phải nhận án 5 năm tù.
Dường như không có gì bất thường về hai thanh niên đến từ những thành phố khác nhau của Kazakhstan, đất nước của thảo nguyên, sa mạc, núi non, có diện tích lớn gấp 5 lần nước Pháp và có trữ lượng dầu mỏ chiếm 3% của toàn thế giới. Kazakhstan do Tổng thống Nursultan Nazarbayev đứng đầu. Ông cầm quyền từ sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991 và được cho là có cách điều hành hà khắc.
"Chúng tôi đã bị sốc. Mọi người biết con trai tôi. Nó không bao giờ chống lại ai", Amir Ismagoulov, bố của Tazhayakov nói trên một kênh truyền hình địa phương. "Nó không bao giờ liên lạc với bất kỳ đảng phái nào. Nó không hề đến nhà thờ Hồi giáo trừ khi chúng tôi cùng đi hoặc có một lý do nào khác. Khi đến Mỹ, nó chưa từng đến nhà thờ Hồi giáo nào".
Cuộc phỏng vấn được thực hiện một tuần trước khi con trai ông bị bắt vì liên quan đến vụ đánh bom. Ông Ismagoulov nói rằng con trai mình cùng Kadyrbayev bị mời đi thẩm vấn vì bị nghi ngờ vi phạm điều khoản về visa vào Mỹ do bỏ học nhiều.
Bố của Kadyrbayev cũng bảo vệ con mình trong lần trả lời phỏng vấn của đài truyền hình địa phương hồi tuần trước.
"Nó đã vượt qua kỳ thi mùa hè vừa rồi và nhận được thư mời trực tiếp từ trường đại học, mọi người đều rất hạnh phúc", Murat Kadyrbayev nói sau khi con trai ông bị thẩm vấn vì vụ đánh bom. "Chỉ vì con trai tôi là bạn của Tsarnaev trong ký túc xá mà bị nghi ngờ. Nhưng chúng đã được thả sau 12 giờ vì chúng chẳng liên quan gì đến vụ việc".
Cả Kadyrbayev và Tazhayakov đều biết Tsarnaev là người gốc Chechnya sống ở vùng Bắc Caucasus của Nga và hai chàng trai có ảnh chụp chung với Tsarnaev trên mạng xã hội tiếng Nga VKontakte. Kadyrbayev viết rằng mình theo đạo Hồi và mục tiêu trong cuộc sống là "hoàn thiện thế giới".
Yêu xe hơi và âm nhạc
Những bức ảnh và video trên mạng xã hội cho thấy tình yêu với những chiếc xe BMW. Bố của Kadyrbayev nói hai sinh viên tự mua một chiếc và bác bỏ ý kiến cho rằng đó là xe ăn cắp. Hai chàng trai này cũng có bức ảnh chụp chung với Tsarnaev ở Quảng trường Thời đại ở New York.
Tài khoản của Tazhayakov trên VKontakte cũng cho thấy cậu là người yêu bóng đá và nhạc pop Mỹ và đăng tải lại bài hát của nhóm Green Day. Không có dấu hiệu gì thể hiện chàng trai có niềm tin thánh chiến. Cha mẹ của Tazhayakov ly dị khi cậu còn nhỏ. Sinh ra ở Atyrau, được coi là thủ đô dầu mỏ của Kazakhstan, Tazhayakov theo học trường tư Miras ở Astana.
Bạn bè và người thân mô tả Kadyrbayev là một người hòa đồng và luôn sẵn sàng giúp đỡ những người xung quanh. Bố của Kadyrbayev nói cậu rất thích nghe nhạc và sáng tác bài hát. Tuy nhiên, cậu từng bị nhà trường đuổi học vì thành tích không tốt.
"Con tôi vào trường năm 2008 như tất cả mọi người qua kỳ thi gồm các môn toán, vật lý và logic. Nó đạt đủ điểm và được nhận. Nhưng đến cuối năm lớp 9, năm 2009, nó bị đuổi học vì chỉ có điểm tốt ở những môn học chính như đại số, hình học và vật lý", ông Dovgal nói với Reuters. Hiện không rõ Kadyrbayev có tốt nghiệp phổ thông trước khi đi Mỹ hay không.
Bộ Ngoại giao Kazakhstan hôm qua ra thông cáo lên án mọi hình thức khủng bố và cho biết đang hợp tác với phía Mỹ vì vụ đánh bom. Nhiều người ở Kazakhstan cũng theo dõi sát sao các diễn biến của vụ việc.
"Điều này không có nghĩa là họ có liên quan. Cũng có thể họ không hề biết anh em nhà Tsarnaev là khủng bố. Bạn bè là bạn bè, bạn bè cũng có thể khác nhau. Anh cũng có thể chẳng biết bạn anh từng làm gì trong quá khứ", Timur, một sinh viên Kazakhstan nói.
Meruert, một người dân khác ở Almaty, nói: "Bạn biết đấy, tôi nghĩ rằng họ vô tội, tôi không nghĩ rằng họ có liên quan. Họ chỉ xuất hiện sai thời gian, địa điểm và sai lầm khi kết bạn mà thôi".
Vũ Hà