Tôi và chồng đều thuộc về thế hệ 8x, tuổi thơ nghèo khó và thiếu thốn để lại trong chúng tôi mảng ký ức buồn về những năm tháng không biết mặt đồng tiền in số gì.

Ngày đó, gia đình tôi khá đông anh chị em, ba mẹ phải rất vất vả để xoay bữa cơm cho cả nhà. Hầu như chẳng bao giờ trong tay mẹ có tiền, vì thu hoạch được mùa màng gì hay bán buôn lứa gà, lứa lợn nào thì mẹ lại phải trả chỗ nọ, đắp chỗ kia. May mắn thay, dù cái nghèo đeo đẳng, ba mẹ vẫn cố gắng cho chị em chúng tôi được học hành đầy đủ.

Có phải vì vậy mà cả hai chúng tôi, tôi và chồng, đều hiểu rõ những tiện ích mà đồng tiền mang lại nhưng không bị phụ thuộc quá mức vào nó. Sau này, khi vợ chồng tôi lần lượt có hai con, chúng tôi rất chú tâm giáo dục sớm, nhưng không vội vã dạy con về đồng tiền. Chúng tôi để con tiếp cận và nhìn nhận về đồng tiền dần qua những hoạt động xã hội cùng mố mẹ. Tôi để cho con thấy rõ rằng đồng tiền là phương tiện của cuộc sống, nhưng không phải là thước đo. Sử dụng đồng tiền đúng cách, chúng sẽ mang lại những giá trị vật chất và tinh thần giúp cuộc sống dễ dàng hơn. Nhưng nếu bị cuốn theo vòng xoáy của đồng tiền, dễ khiến chúng ta đánh mất cơ hội được sống đúng theo giá trị nhân bản của con người.

Tôi khá ưng ý với cách dạy con về đồng tiền của người Do Thái. Đầu tiên là dạy con hiểu về giá trị của đồng tiền, sau đó dạy con cách kiếm tiền. Khi trẻ được trả công bằng sức lao động mà mình bỏ ra, trẻ sẽ hiểu hơn về giá trị của đồng tiền và sử dụng chúng đúng cách. Lúc này, người làm cha, mẹ như chúng ta có thể quan sát từ xa và có một vài điều chỉnh trong cách thức tiêu tiền của trẻ, sao cho phù hợp, đồng thời dạy trẻ cách tiết kiệm tiền cho những mục đích to lớn hơn.

Nhà tôi có hai em bé nhỏ, 3 tuổi và 6 tuổi. Dĩ nhiên, các con chưa làm được gì nhiều để kiếm được tiền, nhưng các con đang trong giai đoạn quan sát và học hiểu giá trị của đồng tiền. Các con hiểu để có được bữa cơm, manh áo hay những buổi học cho con ở trường là bố mẹ đã phải làm việc chăm chỉ tại cơ quan. Các con cần trân trọng những điều ấy và cân nhắc điều kiện gia đình để mua sắm, tránh đua đòi theo các bạn. Đối với bé lớn 6 tuổi, tôi dần dần cho dạy con phân loại rác vào mỗi cuối ngày và thu gom phần rác tái chế để bán ve chai.

Cuối tuần, vào những ngày nghỉ, tôi hướng dẫn con ra vườn chăm sóc vườn rau của gia đình, vừa giúp con gần gũi thiên nhiên, vừa giúp con hiểu giá trị của lao động. Số tiền bán ve chai và số tiền phần rau con thu hoạch được, tôi thưởng cho con để con nuôi heo đất. Phần tiền con có được cũng chưa phải là nhiều, tôi để con tự quyết định việc tiêu những đồng tiền ấy, nhưng vẫn theo sát góp ý gần xa với con rằng con hãy mua những gì tốt cho con, ví dụ như sữa chua hoặc hoa quả hoặc những cuốn sách con yêu thích... Hoặc khi có những đợt quyên góp tiền ủng hộ cho đồng bào bị thiên tai, dịch bệnh, tôi gợi ý cho con có thể lấy phần tiền để dành ủng hộ cho các bạn theo khả năng của mình.

Tôi không đồng ý với việc cho con làm việc nhà và trả công cho con bằng tiền lương của bố mẹ. Trong nhà tôi không có giúp việc, và chúng tôi chia sẽ việc nhà cùng nhau. Tôi vẫn thường nêu cao tinh thần việc nhà không phải là của mẹ, cũng không là của riêng ai. Việc nhà là của chung. Khi chúng ta sống trong cùng một mái nhà, cần san sẽ với nhau, cần có trách nhiệm với chính ngôi nhà của mình. Và hơn hết, việc nhà là cầu nối giúp bố mẹ gắn kết với nhau hơn và là bài học dạy các con yêu lao động hơn.

Tôi mong muốn thế hệ trẻ, như các con của tôi và của bạn, sẽ làm chủ tương lai, làm chủ chính mình và làm chủ đồng tiền.

Hồ Thị Xuân Liên