Cá voi sát thủ trở thành mối đe dọa đối với tàu thuyền ngoài khơi Morocco, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha những năm gần đây. Ảnh: Milvus 80
Một đàn cá voi sát thủ tấn công chiếc thuyền ngoài khơi Tây Ban Nha, phá hủy bánh lái đến mức thủy thủ đoàn hai người mắc kẹt gần mũi Finisterre. Những tương tác của cá voi sát thủ với tàu thuyền thường xuyên xuất hiện trên mục tin tức gần đây, với hơn 600 báo cáo trong khoảng năm 2020 - 2024. Chúng đánh chặn tàu thuyền ngoài khơi Morocco, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, chủ yếu nhắm vào thuyền buồm nhỏ và đặc biệt chú ý tới bánh lái, theo IFL Science.
Vụ tấn công mới nhất nhằm vào một chiếc thuyền tên Amidala không gây lật thuyền như các lần trước. Một số giả thuyết cho rằng những vụ tấn công này là hành vi học hỏi lan truyền sang cả đàn từ cá thể từng có trải nghiệm tồi tệ với tàu thuyền. Trong bài báo công bố trên tạp chí Ocean & Coastal Management, Viện nghiên cứu cá heo mũi chai (BDRI) ở Tây Ban Nha đưa ra giả thuyết mới cho rằng có thể cá voi sát thủ đang rèn luyện.
Cá voi sát thủ là động vật ăn thịt lớn có thể hạ gục con mồi khá to như cá ngừ vây xanh Đại Tây Dương. Theo Cục khảo sát đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA), loài vật này có thể dài tới 4 m, nặng 907 km với cơ thể có hình dáng thủy động học và phần bụng dưới màu trắng, trông giống chiếc thuyền. Bắt cá ngừ vây xanh không hề dễ dàng bởi chúng là loài cá nhiều cơ bắp có thể di chuyển trong nước ở tốc độ lên tới 45 km/h và tăng tốc nhanh hơn xe Porsche. Việc bắt chúng đòi hỏi sự rèn luyện và tàu thuyền trở thành vật mô phỏng hoàn hảo.
Động vật chuẩn bị cho các tình huống săn mồi thông qua nô đùa. Cá voi sát thủ tương tác với tàu thuyền là biểu thị của hành vi nô đùa, đặc điểm ở động vật có vú trí thông minh cao. Chơi đùa với mồi mô phỏng cung cấp cơ hội cho động vật biển có vú phát triển và trau chuốt cả kỹ năng nhận thức và thể chất, theo BDRI. Nếu cá voi sát thủ không học được cách săn mồi, điều đó có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh tồn của chúng. Để sống sót, cá voi sát thủ thích nghi với mọi cách săn cá ngừ vây xanh, bao gồm phối hợp cả đàn, làm cá ngừ kiệt sức, thậm chí bắt con mồi từ lưới mà con người bỏ lại.
Trong khi tương tác với tàu thuyền, cá voi sát thủ tham gia vào hành động đa dạng như húc, chuyển động nâng đẩy thân và cắn với nhiều mức độ lực khác nhau. Những hành vi này có thể đóng vai trò như bài luyện tập đối với cá voi sát thủ, trong đó tàu thuyền trở thành vật kích thích nô đùa, củng cố kỹ thuật phối hợp, chuẩn bị rượt đuổi cá ngừ vây xanh, thúc đẩy cải thiện kỹ năng vận động, cuối cùng mô phỏng hoạt động săn mồi.
Nhóm nghiên cứu kết luận cần tìm hiểu nhiều hơn để thực sự hiểu rõ điều gì thôi thúc cá voi sát thủ bám theo thuyền giải trí. Dữ liệu sẽ giúp bảo vệ tốt hơn quần thể nguy cấp, tàu thuyền và hành khách.
An Khang (Theo IFL Science)